شاید به‌نظر برسد که نفت‌‌‌‌‌‌‌‌کوره یک فرآورده آلاینده و سنگین و نامرغوب‌است که طبعا هیچ کشوری در جهان تمایلی به‌استفاده از آن ندارد، اما واقعیت آن ‌است که این فرآورده به غیر‌از سوخت (در کشتیرانی)، مصارف عدیده‌‌‌‌‌‌‌‌ای در همه‌‌‌‌‌‌‌‌ کشورها دارد. اکثر کشورهای صاحب صنعت پالایش، به‌‌‌‌‌‌‌‌دلیل دسترسی به تکنولوژی و امکان‌استفاده از ظرفیت بازارهای مالی بین‌‌‌‌‌‌‌‌المللی، مبادرت به تصفیه (اصطلاحا کراکینگ) فرآورده‌های سنگین تشکیل‌دهنده نفت‌‌‌‌‌‌‌‌کوره می‌کنند. به‌این‌ترتیب علاوه‌بر تولید فرآورده‌های سبک و با ارزش، عملا نفت‌‌‌‌‌‌‌‌کوره کم‌‌‌‌‌‌‌‌گوگرد تولید می‌کنند که برای صنایع مختلف از جمله بخش بانکرینگ (سوخت کشتی‌‌‌‌‌‌‌‌) مناسب‌است. همچنین از روش بلندینگ (مخلوط‌کردن) با ترکیبات سبک و کم‌‌‌‌‌‌‌‌گوگرد و با درنظر گرفتن‌استانداردهای لازم بین‌المللی، طیف‌‌‌‌‌‌‌‌های متنوعی از سایر سوخت‌‌‌‌‌‌‌‌ها تولید می‌شود که می‌تواند برحسب نوع موتورها و ساختارهای احتراقی ماشین‌آلات برای مصارف در صنایع گوناگون ‌استفاده‌شود.

اما به‌خاطر مصارف بالای داخلی و نیروگاهی آن، عملا کشور در ۶ ماهه‌‌‌‌‌‌‌‌ دوم هر سال‌از این درآمد مطلوب محروم می‌ماند چراکه تولیدات گازوئیل و بعضا نفت‌‌‌‌‌‌‌‌کوره باید به مصارف داخلی همچون مصرف نیروگاهی برسد؛ یعنی در نیمی از سال‌ عملا صادرات این فرآورده به دلیل تخصیص به مصارف داخلی، متوقف می‌شود. با وجود محدودیت‌های منابع مالی و فناوری در دوران وضع تحریم‌های سنگین بین‌المللی، صنعت پالایش نفت کشور با بازنگری جدی در روند سیاستگذاری حاکم و با تخصیص بهینه منابع موجود و اولویت‌‌‌‌‌‌‌‌بندی راهبردی در تخصیص امکانات، امروز توانسته‌است رکوردهایی بی‌‌‌‌‌‌‌‌سابقه در حوزه بهینه‌‌‌‌‌‌‌‌سازی ظرفیت‌ها، رفع محدودیت‌های تامین فرآورده‌های نفتی، تامین بازارداخلی و راهیابی به بازارهای بین‌المللی فرآورده‌های نفتی برای نخستین‌بار طی ۱۱ دهه فعالیت صنعت نفت در ایران و ارائه فرآورده‌های نفتی باکیفیت روز اروپا برای مصرف در شهرها و روستاهای کشور را رقم بزند. طرح‌های گوگرد‌‌‌‌‌‌‌‌زدایی از نفت‌‌‌‌‌‌‌‌کوره نه‌تنها از طرح‌های اولویت‌‌‌‌‌‌‌‌دار و بااهمیت صنعت پالایش کشور به‌شمار می‌رود، بلکه واجد اهمیت ملی‌است. پیچیدگی فرآیندی در این صنایع نیازمند دانش فنی پیشرفته و همچنین تجهیزات و سرمایه‌گذاری عظیم ‌است.

علاوه بر پالایشگاه امام خمینی‌‌(ره) شازند اراک که طرح ارتقای کیفی آن چندین سال‌است که به بهره‌‌‌‌‌‌‌‌برداری رسیده، پالایشگاه آبادان نیز بخشی از طرح ارتقای کیفی را در دست اجرا داشته و پیش‎بینی می‌شود بخش اول این طرح در زمستان امسال در مدار بهره‌‌‌‌‌‌‌‌برداری قرار گیرد. پالایشگاه‌های اصفهان و بندرعباس هم طرح‌های مشابهی دارند که پیشرفت آنها متناسب با شرایط کشور بوده و البته نیازمند تامین منابع مالی برای تسریع در عملیات اجرایی هستند. در سایر پالایشگاه‎ها نیز طرح‌های مشابهی تعریف شده‌است که با تامین‌مالی و فناوری کاملا قابل‌‌‌‌‌‌‌‌اجرا خواهد بود. متاسفانه فقدان سیستم رفع آلودگی و فیلتراسیون گاز خروجی موجب‌شده که حساسیت بسیاری بر مصرف نفت‌کوره در نیروگاه‌‌‌‌‌‌‌‌ها ایجاد شود. در این رابطه الزامات قانونی متعددی نیز تعریف شده‌است (مثلا الزام‌‌‌‌‌‌‌‌های مندرج در قانون هوای پاک).

همچنین با افزایش مصرف سوخت مایع (نفت‌‌‌‌‌‌‌‌کوره و نفت‌گاز) در نیروگاه‌‌‌‌‌‌‌‌ها، حجم صادرات فرآورده‌های مذکور با کاهش مواجه‌شده و در نتیجه، منجر به کسری منابع تبصره‌۱۴ قانون بودجه‌خواهد شد، لذا در کنار بهینه‌‌‌‌‌‌‌‌سازی و مدیریت مصرف انرژی، توسعه صنعت گاز به‌‌‌‌‌‌‌‌منظور تامین گاز در فصل سرما هم در بخش خانگی و هم نیروگاهی منجر به افزایش حجم صادرات فرآورده مایع، افزایش درآمدهای صادراتی و کاهش آلایندگی‌‌‌‌‌‌‌‌های ناشی از آن خواهد شد.

اخبار مرتبط