نفت روسی در حصار سقف قیمتی

اعمال سقف قیمتی برای نفت روسیه

گروه ۷ متشکل از صنعتی‌ترین کشورهای جهان روز جمعه توافق کردند سقف قیمتی نفت روسیه را «بر مبنای داده‌های فنی» نهایی و اجرا کنند؛ امری که به گفته تسوتانا پاراسکووا، تحلیلگر حوزه انرژی، هدف آن در نهایت کاهش درآمدهای نفتی ولادیمیر پوتین و کاهش بودجه نظامی روسیه است. به گزارش اویل‌پرایس (Oil  Price)، وزرای دارایی گروه G۷ تایید کردند ممنوعیت جامعی وضع خواهند کرد که هدف آن ممنوعیت حمل‌و‌نقل دریایی نفت خام و فرآورده‌های نفتی روسیه در سطح جهان خواهد بود. ارائه خدمات حمل‌ونقل دریایی به کشور روسیه تنها در صورتی مجاز خواهد بود که نفت و فرآورده‌های نفتی این کشور، «با نرخی برابر یا حتی پایین‌تر از سقف قیمت تعیین‌شده» توسط ائتلاف کشورهایی که به سقف قیمت پایبند می‌مانند، خریداری شود.  

تسوتانا پاراسکووا، کارشناس حوزه انرژی به اویل‌پرایس، گفت: «گروه G۷ از همه کشورها دعوت کرد در مورد چگونگی تعیین سقف قیمت‌ نفت نظر بدهند و شرایط به‌گونه‌ای است که ظاهرا اروپا به دنبال ایجاد ائتلافی گسترده به منظور ارتقای میزان اثربخشی طرح است.»   ترغیب همه کشورهایی که همچنان تمایل به واردات نفت و فرآورده‌های نفتی روسیه دارند، به انجام خرید از روسیه تنها در چارچوب سقف قیمت تعیین‌شده، از دیگر اهداف گروه ۷ بود؛ گرچه این کارشناس معتقد است: «چین و هند، بزرگ‌ترین خریداران نفت روسیه از زمان اجتناب کشورهای غربی از خرید نفت خام مسکو در پی مناقشه اوکراین» در موفقیت اجرای این طرح بسیار موثر هستند. به گفته جانت یلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا، گروه ۷ با تعهد به نهایی کردن و اجرای قانون سقف قیمت، «منبع اصلی بودجه روسیه برای ادامه نبرد را به میزان قابل‌توجهی کاهش می دهد».

البته روسیه هم در واکنش مدعی شده که به کشورهایی که با روی‌گردانی از این کشور، متعهد به سیاست سقف قیمت بمانند، نفت نخواهد فروخت. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، با تکرار اظهارنظر مشابه روز گذشته الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر این کشور، گفت: «شرکت‌هایی که از مصوبه سقف قیمتی تبعیت کنند در فهرست دریافت‌کنندگان نفت روسیه جایگاهی نخواهند داشت.»

ناظران چه می‌گویند؟

در این طرف میدان، اوپک‌پلاس امروز ۵ سپتامبر درمورد خبری که مبنی بر کاهش تولید داده بود نشست دارد و درمورد شرایط بازار تصمیم‌گیری می‌کند و اگر بر اساس اعلامیه پیشین خود عمل کند بازار با کاهش قابل‌توجه عرضه روبه‌رو خواهد شد. مصاحبه ماه گذشته هیثم الغیس، دبیرکل اوپک، با رویترز نشان می‌دهد اوپک باور دارد تقاضای جهانی برای نفت بالاست و تا پایان سال نیز این روند ادامه خواهد داشت: «چوب حراج اخیر بر قیمت نفت، برآمده از واقعیات بازار نبوده، بلکه ناشی از ترس و تردید تامین‌کنندگان نفت از شرایط پیش‌روست.» اما آخرین داده‌های گردآوری‌شده توسط رفینتیو بیانگر نشانه‌های متفاوتی است. راسل از خبرگزاری رویترز پیش‌بینی می‌کند واردات نفت چین در ماه اوت تنها کمی بالاتر از ژوئیه باشد و «معدل واردات سه‌ماهه حدفاصل ژوئن تا اوت حدود ۵/ ۱میلیون بشکه در روز کمتر از میانگین نرخ خرید نفت طی مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ برآورد می‌شود.»

چنانچه اوپک‌پلاس ناظران و تحلیلگران بازار را غافلگیر و سیاست کاهش تولید در نشست ۵ سپتامبر را اعلام عمومی کند و با توجه به پیش‌بینی کاهش تقاضا، ممکن است برای مدتی کوتاه موفق شود قیمت نفت را تثبیت کند. با این حال، خروجی محتمل‌تر نشست روز دوشنبه می‌تواند رصد بازار و درنهایت یک بیانیه کلی مبنی بر اعلام آمادگی گروه برای انجام اقدامات تثبیت‌کننده در بازار نفت باشد. این قبیل اقدامات در فرهنگ اوپک‌پلاس معمولا به معنای «افزایش» قیمت‌ تعبیر می‌شود. به گفته پاراسکووا، صرف‌نظر از اینکه تقاضای جهانی از این مرحله به بعد به کدام سمت‌وسو خواهد رفت، دو ابهام اساسی در بازار نفت وجود دارد که می‌تواند اوپک‌پلاس را وادار کند تا قبل از اعلام کاهش احتمالی تولید، منتظر شفافیت بیشتر و یافتن پاسخ مناسب به آنها باشد: « اولین موضوع توافق احتمالی هسته‌ای ایران و دومین ابهام احتمال  عرضه نفت روسیه، عضو اصلی اوپک‌پلاس است.» به احتمال قوی نفت روسیه در پی اعمال تحریم اتحادیه اروپا در اوایل سال ۲۰۲۳ و تبعیت سایر کشورها از سیاست اعمال سقف قیمت، حتی از سطوح فعلی نیز تنزل بیشتری را تجربه خواهد کرد.

اعداد چه می‌گویند؟

ترس از تضعیف و تنزل نرخ تقاضای نفت در کنار کند شدن فعالیت‌های صنعتی نه‌تنها در چین بلکه در سطح اروپا و ایالات متحده، قیمت نفت را در هفته جاری به سطح قبل از پیام بن‌سلمان مبنی بر کاهش تولید برگرداند. نفت وست‌تگزاس اینترمدیت تا ساعت ۱۵:۱۵ دقیقه دیروز که این گزارش تهیه شده، با ۳/ ۰درصد رشد نسبت به دیروز به ۸۷/ ۸۶دلار به‌ازای هر بشکه رسید که نسبت به قیمت ۹۴دلاری یک هفته پیش یعنی ۲۸ اوت نشان‌دهنده ۳/ ۸درصد کاهش است. همین‌طور نفت دریای شمال، برنت، هر بشکه ۰۲/ ۹۳دلار فروخته شد که نسبت به روز گذشته ۷۱/ ۰درصد و نسبت به قیمت ۶۰/ ۱۰۰دلاری یک هفته پیش ۵۳/ ۷درصد کاهش داشته ‌است. با نگاهی به نمودار سینوسی قیمت نفت در یک هفته گذشته می‌توان تاثیر اجلاس گروه G۷ بر بازار را کاملا مشاهده کرد اما این تمام ماجرا نیست.

روسیه همچنین روز جمعه به اتحادیه اروپا هشدار داد در صورتی که طبق اظهارنظر اورسولا فون درلین، رئیس کمیسیون اروپا، این اتحادیه تصمیم به اعمال سقف قیمتی مشابه برای خط انتقال گاز روسیه بگیرد، جریان گاز طبیعی روسیه را به سمت قاره سبز متوقف خواهد کرد؛ امری مهم که به گفته کارشناسان درصورت وقوع، هزینه بسیاری برای اروپا خواهد داشت.