رازهای اپل، گوگل و مایکروسافت

مهدی فندرسکی آیتی: همه ما چه بخواهیم چه نخواهیم به واسطه نیازهای نوین این روزهایمان وابسته به محصولات تکنولوژی بازار هستیم. بازار محصولات تکنولوژیک پر است از شرکت‌های کوچک و بزرگی که هر کدام با معرفی محصولات خاص خود سعی در ربودن گوی رقابت از یکدیگر دارند. اما در این بین نام چند شرکت بیش از دیگر شرکت‌های فعال در دنیای تکنولوژی شنیده می‌شود. شرکت‌هایی که نام «غول دنیای تکنولوژی» را نیز با خود یدک می‌کشند یعنی اپل، گوگل، مایکروسافت.اما چه فرقی بین این سه شرکت هست؟ مسیر کدام‌یک قابل قبول طی شده است و آینده از آن کدام یک از این سه شرکت ‌می‌شود؟ در گزارش زیر نگاهی به مسیر موفقیت شرکت‌های اپل، گوگل و مایکروسافت خواهیم انداخت و اینکه این سه شرکت‌ چگونه به این جایگاه رسیده‌اند.

اپل و محصولات خوش‌ساخت

اگر اهل پیگیری اخبار دنیای تکنولوژی و معرفی محصولات جدید این حوزه باشید حتما مراسم پرده برداری خاص محصولات اپل با حضور استیو جابز، مدیرعامل فقید این شرکت را به یاد دارید. مردی که اپل را با استیو وزنیاک ساخت، شکست خورد و سپس با یک وقت‌شناسی درست از خاکستر اپل ققنوسی ساخت که امروزه سهم مهمی از بازار فروش محصولات تکنولوژیک را به خود اختصاص داده است. اما راز رشد ناگهانی اپل چه بود؟ زمانی که استیو جابز نمونه اولیه گوشی آی‌فون را به یکی از کارمندان اپل که ‌در بستر بیماری بود نشان داد وی از نبود کیبورد فیزیکی بسیار تعجب کرد ولی واکنش جابز این بود که مردم عادت می‌کنند. پیش‌بینی جابز نیز درست بود و صف کشیدن مردم در سال ۲۰۰۷ مقابل فروشگاه‌های اپل گواه این موضوع بود. آیا اپل اولین گوشی تمام لمسی دنیا بود؟ قبل از اپل شرکت‌هایی مانند نوکیا با گوشی‌های لمسی خود که طراحی قابل قبولی هم نداشت مانند ۷۷۱۰ این بازار را تست کرده بودند ولی موفقیتی نداشتند. دلیل این عدم موفقیت هم استفاده از سخت‌افزارهای ضعیف و نبود نرم‌افزارهای کاربردی در این گوشی بود. حال آنکه اپل با طراحی خاص و کمک از سخت‌افزارهای قوی و چند نرم‌افزار کاربردی توانسته بود این کاستی‌ها را جبران کند.

اصل اول پیشرفت اپل این بود که با کنار گذاشتن اجزای غلط، پازل دنیای گجت‌های همراه را دوباره از ابتدا چید. جابز کار کردن با گجت‌های همراه را جدی گرفت و به جای رجوع به موجودی بازار، زنجیره ساخت آن را خلق کرد. در واقع شرکت اپل راهی را که در مسیر PCها نتوانسته بود با موفقیت طی کند، دوباره در دنیای گجت‌های همراه پی ریزی کرد از جمله مهم ترین موارد می‌توان به معماری خاص سی پی یو‌های محصولات این شرکت اشاره کرد. اصل دوم پیشرفت اپل، استفاده از بازار داغ شایعه به جای تبلیغ بود. به این ترتیب اپل به جای پرداخت مبالغ گزاف برای تبلیغ با ارائه‌ قطره چکانی اطلاعات گجت‌ها و خبرها به‌صورت غیر رسمی، هیجان مخاطبانش را برای دستیابی به اطلاعات درست، تحریک می‌کرد. اصل سوم موفقیت این شرکت به ایجاد یک سبک طراحی منحصر به فرد در محصولاتش باز می‌گردد. مانند نبودن هیچ زاویه ۹۰ درجه‌ای در طراحی یا تکیه بر افرادی چون جانی ایو، طراح معروف این شرکت.

خریداران اپل به راحتی قادر به مقایسه محصول خود با نسل قبلی محصولات اپل هستند چرا که اپل در ارائه محصولات هیچ‌وقت مباحث را فنی و پیچیده نمی‌کند. برای مثال در معرفی محصول جدید گفته می‌شود، قدرت پردازش سی پی یو دو برابر نسل قبلی است. در اینجا مشتری جدید و کاربر قبلی راحت قانع می‌شود که دست در جیب کند. به همین خاطر آمار مشتریان وفادار به اپل بالای ۷۰درصد است. جریان‌سازی اپل زمانی تکمیل شد که پس از موفقیت در ارائه یک گوشی تمام لمسی در سال ۲۰۰۷ توانست این شجاعت را کسب کند که در سال ۲۰۱۰ بار دیگر محصولی انقلابی به نام تبلت را معرفی کند. Ipad‌های اپل به دومین موج انقلابی این شرکت تبدیل شد.


گوگل، با سیستم‌عامل‌های خوشمزه

هرچند همه گوگل را با موتور جست‌وجویش می‌شناسند ولی این شرکت سال‌ها است پا را در سایر حوزه‌های تکنولوژی گذاشته و تبدیل به یکی از پیشگامان توسعه علوم هم شده است. همزمان با اپل، گوگل نیز به دنبال گسترش دسترسی مردم به محتوا از طریق موتور جست‌وجویش بود. گوگل نقشه بسیار بزرگی در سر داشت و آن دسترسی همه به اینترنت از طریق موبایل بود. آرزویی که در آن زمان به دلیل فراهم نبودن بسترهای لازم چندان قابل دسترسی نبود. در همین زمان اندی رابین که حالا او را با نام پدر اندروید می‌شناسیم طرحی را به گوگل برای ایجاد یک سیستم‌عامل جدید پیشنهاد داد. لری پیج مدیر عامل فعلی آلفابت (هلدینگ صاحب گوگل) یکی از سه موسس گوگل بسیار هوشمندانه پیشنهاد رابین را پذیرفت و بودجه‌ ۵۰ میلیون دلاری را برای آن در نظر گرفت. سیستم عاملی که در ابتدا برای دوربین‌ها گسترش داده شده بود راه به دنیای گوشی‌ها برد.

بودجه‌ بالا و هدف آینده نگرانه‌ گوگل سبب شد اندروید به بالقوه‌ترین تهدید برای سیستم‌عامل همراه اپل یعنی iOS تبدیل شود. گوگل کنسرسیومی از شرکت‌ها تشکیل داد و اندروید را یک‌ پروژه اپن سورس خواند که فقط با رهبری این شرکت هدایت می‌شود.به باور بسیاری از تحلیلگران اگر اندروید اپن سورس نبود و گوگل پشت سر آن نایستاده بود، سرنوشت این سیستم‌عامل مانند لینوکس می‌شد. تنوع بالای محصولات گسترش داده شده بر بستر اندروید و قیمت تمام شده پایین پیش‌لرزه‌های یک زلزله را در دل همه‌ رقبا پدید آورد. تا جایی که پس از عرضه نسخه چهارم توسط گوگل، اندروید تبدیل به یک رقیب مقتدر در بازار شد. گوگل کم کم با رفع ایرادات این سیستم عامل از جمله چند‌پارگی و ایجاد یک زبان طراحی مشترک (Material Design) بین وب و اپلیکیشن در ورژن پنجم این سیستم‌عامل(Lolipop) توانست به یک بلوغ پایدار دست پیدا کند. اقتدار اندروید به حدی است که تاکنون به سلطه‌ اپل در همه‌ بازارها جز ساعت‌های هوشمند پایان داده است.عظمت کار گوگل زمانی مشخص می‌شود که بدانیم هماهنگ‌سازی هزاران سخت‌افزار و ایجاد یک بستر نرم‌افزاری هماهنگ کاری بسیار دشوار است.

مایکروسافت، غول تنبل

این شرکت زمانی با عرضه ویندوز ۹۸ و xp چنان محبوبیت کسب کرد که تصور افول یا پیشرو نبودنش در بازار کامپیوتر بعید به نظر می‌رسید. مایکروسافت دنیای گوشی‌ها را با یک قرارداد انحصاری با شرکت نوپای HTC و فروش امتیاز گران قیمت ویندوز فون در قبال یک قرارداد سلطه‌جویانه، شروع کرد ولی اصلا تلاشی برای پیشرفت در این زمینه نکرد. نسخه‌‌های پی در پی ویندوز فون به جای بلوغ و ارائه امکانات خاص بیشتر معرفی خدماتی روی این سیستم‌عامل بود که پیش‌تر از این توسط دیگر بازیگران این عرصه عرضه شده بود. به مرور زمان مایکروسافت تبدیل به یک غول تنبل شده بود.غولی که همه چیز در چنته داشت جز قدرت تشخیص زمان مناسب برای عرضه. همچنین این شرکت به جای پیشتاز بودن تبدیل به یک دنباله‌رو شده بود. هم اکنون ویندوز با فاصله چشمگیر از دو رقیب اصلی‌اش در بهترین شرایط زیر سه درصد از بازار سیستم عامل‌های موبایل را در اختیار دارد. هرچند با ورود ساتیا نادلا رئیس جدید و عرضه ریسکی محصولات همیشه پشت پرده مایکروسافت نشانه‌های خوبی از بازگشت مجدد به رتبه اول جریان‌سازی به چشم می‌خورد.