آسیه صفازاده: سلامت همراه (mHealth)که به‌عنوان شاخه‌ای از سلامت الکترونیک سال‌های اولیه رشد خود را طی می‌کند، به معنی استفاده از خدمات و اپلیکیشن‌های سلامت از طریق بستر ارتباطی موبایل است. رشد استفاده از گوشی‌های هوشمند و محبوبیت استفاده از اپلیکیشن‌ها روی گوشی و تبلت از عوامل رشد این صنعت بوده است. علاوه‌بر این افزایش روز افزون بیماری‌های ناشی از زندگی مدرن ازجمله بیماری‌هایی چون دیابت و فشار خون و چربی و نیز بالارفتن سن جمعیت‌ها از عوامل اصلی نیاز به این صنعت است.

طبق پیش‌بینی PWC میزان درآمد صنعت سلامت همراه تا انتهای سال ۲۰۱۷ به رقمی در حدود ۲۳ میلیارد دلار خواهد رسید که ۶ برابر سال ۲۰۱۳ است. همچنین انتظار می‌رود بازار اپلیکیشن‌های سلامت تا انتهای سال ۲۰۲۰ به ۳۰ میلیارد دلار برسد. میزان سرمایه‌گذاری در سلامت همراه نیز از رقم ۱/ ۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ به رقم ۳/ ۴میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ رسید و انتظار می‌رود در سال‌های پیش رو شاهد تداوم رشد سرمایه‌گذاری سلامت همراه هم در کشورهای توسعه‌یافته و هم در کشورهای در حال توسعه باشیم.

تحلیلگران بر این باورند که سلامت همراه، پتانسیل ایجاد انقلاب در صنعت سلامت را خواهد داشت. کاهش هزینه‌های درمان و افزایش دسترسی به خدمات سلامت ازجمله تاثیرات سلامت همراه در صنعت سلامت خواهد بود. بیماران، شرکت‌های بیمه، مراکز درمانی، وزارت بهداشت و تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی پایش سلامت ازجمله ذی‌نفعان این صنعت خواهند بود، اما نگاهی دقیق‌تر به ملزومات زیربنایی اجرایی شدن سلامت همراه نشان می‌دهد که هیچ ارگانی بیشتر از شرکت‌های اپراتور تلفن همراه از این صنعت سود نخواهد برد. طبق پیش‌بینی PWC بیش از ۵۰ درصد درآمد ناشی از سلامت همراه عاید اپراتورهای تلفن همراه خواهد شد. اپراتورهای تلفن همراه با ایجاد زیرساخت و بستر ارتباطی بیمار، پزشک، مراکز درمانی و سازمان‌های بیمه‌گر و نیز با فراهم کردن بستر نگهداری از حجم وسیع اطلاعات پزشکی دریافت شده نقش کلیدی در اجرایی شدن سلامت همراه ایفا خواهند کرد.

درآمد اپراتورهای موبایل از mHealth از چند طریق اتفاق می‏افتد. خدمات پشتیبانی برای ذخیره‌سازی پرونده بیماران در بیمارستان‌ها و در سطح بالاتر در سیستم درمان کشور یک مسیر درآمدزایی است. همچنین اپراتورها از طریق ایجاد بستر ارتباطی بیماران و شبکه درمانی از طریق پیام صوتی - تصویری می‏توانند کسب درآمد کنند. اپراتورها همچنین می‌توانند از طریق اپلیکیشن‌های سلامت که روی گوشی موبایل و تبلت نصب می‌شود با بیماران و مصرف‌کنندگان نهایی مستقیما در ارتباط باشند و از این طریق کسب درآمد کنند. بازار این اپلیکیشن‌ها در سال ۲۰۱۵ برابر با ۱۰ میلیارد دلار بود و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۰ به میزان ۱۵ درصد رشد داشته باشد. امروزه در دنیا بسیاری از اپراتورهای موبایل برای این صنعت برنامه‏های خاص خود را دنبال می‏کنند. ازجمله اپراتورهای AT&T و Vodafone پشتیبانی از دستگاه‌های پایش سلامت در زمینه بیماری‌های قلبی عروقی را برای شرکت Boston Scientific به‌عهده دارند. همچنین اپراتور T-Mobile با همکاری شرکت تجهیزات پزشکی BeClose بستری را برای مانیتور کردن علائم حیاتی وفعالیت افراد مسن فراهم کرده.است چنین سیستمی هرگونه زمین‌خوردگی یا هرگونه علائم حیاتی غیرعادی را در این افراد تشخیص می‌دهد و به همین دلیل اثر قابل‌توجهی در تسهیل نگهداری از افراد سالمند در منزل داشته است. اپراتور Sprint نیز با شراکت شرکت BodyMedia- تولیدکننده دستگاه‌های تناسب اندام با قابلیت اتصال به اینترنت، بستری را جهت کنترل تناسب اندام برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. در همین حال اپراتور AT&T با شراکت شرکت Vitalty بستری را جهت کنترل و مدیریت مصرف داروهای روزانه برای بیماران فراهم کرده است. این سیستم علاوه‌بر یادآوری زمان و دوز داروی تجویز شده، در صورت اتمام هریک از داروها دستور پرکردن مجدد نسخه را می‌دهد.