بازار کالای آی‌تی منتظر چراغ سبز

دنیای اقتصاد: بازار کالاهای آی‌تی در ایران منتظر یک نشانه برای تحرک بیشتر است. این را صاحبان کسب‌و‌کار محصولات آی‌تی در ایران می‌گویند که چند سال است از رونق سال‌های نه چندان دورشان فاصله گرفته‌اند. خبر خوب برای آنها می‌تواند بازگشایی مسیرهایی باشد که پیش از این وجود داشت اما با اعمال تحریم‌های اقتصادی خارجی حالا وجود ندارد. حتی شرکت‌های تولیدکننده داخلی در سایه تحریم‌ها در چند سال اخیر کمتر فعالیت کرده‌اند و به جای آنها چرخ‌های تولید محصولات چینی به خوبی چرخید و روند واردات اجناس چینی تندتر شد.

حالا اما احتمالاتی در راه است، با برداشته شدن تحریم‌ها و منع خرید و فروش و تجارت بین‌المللی برای ایران به جز شرکت‌های شرق آسیا و خاور دور همه دنیا می‌توانند در تبادل تجاری با ایران باشند و این وضعیت حجم مبادلات ارزی و تبادل کالا را بالا می‌برد و همه‌چیز در طولانی‌مدت به نفع این بازار بی‌جان خواهد شد.

به زودی پس از حصول توافق بین ایران و کشورهای مذاکره‌کننده بر سر مسائل هسته‌ای راه‌های بیشتر برای تجارت در بازار کالای آی‌تی گشوده می‌شود. برخی از فعالان بازار درباره تحولات بازار کالای آی‌تی در ایران و چشم‌انداز آن پس از برداشته شدن تحریم‌ها تاثیرات کوتاه‌مدت را زودگذر اما اثرات بلندمدت آن را مفید ارزیابی کردند.

بهنامی، یکی از فعالان بازار کالای آی‌تی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در شرایط فعلی پس از برداشته شدن تحریم‌ها همه مردم انتظار دارند که کالاها ارزان‌تر و با کیفیت بهتری ارائه شود و نرخ کالا به نفع خریداران بازار کاهش یابد. همین حالا حجم عظیمی از تقاضای پنهان در بازار وجود دارد که منتظر اتفاق موثری در بازار هستند که بتوانند در فضای به نفع خود خرید کنند.» به گفته او این تصورات اما واقعی نیست چراکه قیمت ارز در حال حاضر از سوی بانک مرکزی ۲۹۳۴ تومان است و قیمت ارز آزاد با احتساب عوارض و مالیات برای تاجران کالا به ۳۳۰۰ تومان می‌رسد.

«البته این انتظار وجود دارد که شرایط بازار در درازمدت بهتر شود و با باز شدن بانک‌های سوئیفت و خرید ال‌سی و بالا رفتن حجم معاملات و مبادلات در کشور بازار کالای آی‌تی هم رقابتی‌تر شود اما در اینجا هم این نکته وجود دارد که در گذشته هم برای کالای آی‌تی ال‌سی در نظر گرفته نمی‌شد و این انتظار نباید برای آینده هم وجود داشته باشد. ممکن است اتفاقی که در کوتاه‌مدت بیفتد این باشد که برخی به دلیل شوک وارده از برداشته شدن تحریم‌ها برخی اجناسشان را ارزان‌تر و حتی با ضرر به فروش بگذارند.»

بهنامی درباره احتمال حضور شرکت‌های بین‌المللی در بازار ایران معتقد است حضور مستقیم در بازار ایران برای آنها هزینه دارد این در حالی است که همین حالا هم شرکت‌هایی همچون اپل در صورت نیاز بازار ایران تامین‌کننده تجهیزات است اما مثلا قیمت یک محصول اپل در ایران ۶۵۰ دلار است؛ ۱۰۰ دلار بابت هزینه خدمات پس از فروش است که در ایران این خدمات قابل ارائه نیست و تنها پس از ورود این شرکت‌ها این امکانات قابل بهره‌برداری است.

او درباره بازار قطعات پی سی در ایران می‌گوید که در سال‌های اخیر تنها یک شرکت در ایران به ارائه مادربورد می‌پرداخت، درحالی که پیش از این بیش از ۱۰ شرکت ارائه مادربورد وجود داشت و باید دید چنین بازاری برای شرکت‌های خارجی به صرفه هست یا خیر. او می‌گوید در حال حاضر انتظاری که مردم از بازار کالای آی‌تی پس از برداشته شدن تحریم‌ها دارند وقوع یک معجزه است تا تقاضاهایی که پنهان است خودش را نشان دهد.

یک شبه قیمت‌ها کاهش نمی‌یابد

علیرضاپورنقشبند، عضو کمیسیون سخت‌افزار سازمان نصر تهران با اعلام اینکه شرایط کسب‌وکار بازار کامپیوتر در دوسال گذشته بهتر نشده است، می‌گوید: «واقع‌بینانه که ببینیم مشکلات در بخش ما بسیار زیاد است. اما در دوسال اخیر با مشکل بیشتری روبه‌رو شدیم که از میان آنها می‌‌توان به افزایش ناگهانی تعرفه اقلام کامپیوتری و افزایش میزان مالیات بر ارزش افزوده اشاره کرد.

همچنین به خاطر طرح برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی و رسیدن به توافق یک جو روانی ایجاد شده و مردم دست از خرید کشیده‌اند که این شرایط نقدینگی در بازار را کم کرده و به رکود بیشتر بازار کامپیوتر دامن زده است.» به باور وی بازار کامپیوتر به خاطر این انتظار طولانی برای رفع تحریم‌ها بزرگ‌ترین و بی‌سابقه‌ترین دوران رکود را تجربه می‌کند. این فعال کامپیوتری تاکید می‌کند تا زمانی که مشکلات سیاسی کشور حل نشود و مردم به این باور نرسند که با برداشته شدن تحریم‌ها، یک شبه قیمت‌ها کاهش پیدا نمی‌کند و وضعیت به سطح آرمانی نمی‌رسد نمی‌توان منتظر بود شرایط کسب‌وکار برای فعالان بازارهای ما بهبود پیدا کند.