برنامه‌ریزی مودیانو برای خرج جایزه نوبل

پنج‌شنبه گذشته آکادمی نوبل در حالی پاتریک مودیانو، نویسنده فرانسوی را به‌عنوان برنده امسال خود معرفی کرد که مثل سال‌های گذشته بنگاه‌های شرط‌بندی و سایت‌ها شانس نویسندگان دیگری را بیشتر می‌دانستند. در لیست بنگاه‌ها ورسانه‌ها هاروکی موراکامی ژاپنی و نگوگی وا تیونگ کنیایی کسانی بودند که نسبت به سایرین آرای بیشتری کسب کرده بودند اما نوبل امسال هم غافلگیرکننده عمل کرد و کسی را به‌عنوان برنده معرفی کرد که شاید کمتر کسی می‌توانست نامش را پیش‌بینی کند. البته در این میان وب‌سایت معروف «لد بروکس» او را چهارمین شانس کسب نوبل ادبیات ۲۰۱۴ دانسته بود و این تنها پیش‌بینی یک سایت معتبر به شمار می‌آمد که درآن مودیانو در رده‌های بالا جای می‌گرفت. آکادمی نوبل با ۶۰۰ عضو ثابت هر سال به‌گونه‌ای عمل می‌کند که تا قبل از معرفی برنده هیچ خبری از چگونگی انتخاب و مراحل داوری به سایت‌های خبری راه پیدا نمی‌کند. اعضای آکادمی انگار با یکدیگر عهد بسته‌اند که هیچ‌گاه تحت تاثیر حرف و حدیث‌های رایج رسانه‌ها قرار نگیرند و کار خودشان را انجام دهند. در همین رابطه پیتر انگلوند دبیر دائمی آکادمی نوبل هم بعد از اعلام نام برنده نهایی و واکنش‌های منتقدان گفت که ما براساس نقل‌قول‌ها کار نمی‌کنیم و تنها تلاش داریم جایزه را به بهترین نویسنده اعطا کنیم و خیلی خودمان را درگیر مسائلی از این دست که امسال باید جایزه را به نویسنده‌ای از فلان قاره یا جنسیت بدهیم، نیستیم.

شاید نتیجه همین رویکرد است که هرسال لیست بلند بالایی از کسانی که احتمال می‌رود مورد اقبال این جایزه مهم جهان قرار بگیرند، تدارک دیده می‌شود ودر نهایت تنها غافلگیری نصیب آنهایی است که روند جایزه را دنبال می‌کنند. انتخاب امسال نوبل نسبت به سال‌های اخیر از واکنش‌های منفی کمتری برخوردار بود و جوامع ادبی دنیا پاتریک مودیانو را نویسنده شایسته‌ای برای دریافت نوبل می‌دانستند. روایتگر ۶۹ ساله سال‌ها قبل جایزه‌های مهمی را دریافت کرده بود که گنکور و جایزه آکادمی ملی فرانسه مهم‌ترین آنها به شمار می‌آمدند و همین می‌توانست حاشیه‌های انتخاب نوبل را کمتر کند. او در ایران هم نویسنده شناخته شده ای است و تاکنون کتاب‌های زیادی از این نویسنده با ترجمه مترجمان مختلفی به فارسی منتشر شده است. «خیابان بوتیک‌های تاریک»، «در کافه‌ جوانی گم‌شده» و «افق» با ترجمه ساسان تبسمی، نشر افق، «محله گمشده» با ترجمه اصغر نوری، نشر افراز، «سفر ماه عسل» با ترجمه نسرین اصغرزاده، نشر افراز، «تصادف شبانه» با ترجمه مهسا ابهری، نشر فرهنگ جاوید، «آه‌ای سرزمین محبوب من» با ترجمه رویا خویی، نشر نظر، «افق» و «تصادف شبانه» با ترجمه حسین سلیمانی‌نژاد،‌ نشر چشمه آثاری هستند که از این نویسنده در ایران روانه بازار کتاب شده‌اند و در آینده نزدیک هم کتاب‌های دیگری از این نویسنده در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

هنر خاطره‌پردازی و سادگی در اوج خود، دلیل انتخاب نوبل نام برده شده است. بسیاری از منتقدان معتقدند که این نویسنده در تکاپوی تنهایی سبک خاص خودش را دارد و روایتگر ناب تنهایی است. این ویژگی ریشه در زندگی شخصی او دارد و به مرگ برادرش در سال‌های کودکی مربوط می‌شود. او که فردی خجالتی است و کمتر در مجامع عمومی حضور فعال دارد جمعه گذشته یعنی یک روز بعد از اعلام نامش به‌عنوان برنده در دفتر ناشر فرانسوی خود «گالیمار» حضور پیدا کرد و اولین نشست خبری‌اش پس از دریافت این افتخار مهم بین‌المللی را برگزار کرد. می‌گفت در خیابان‌های فرانسه در حال قدم زدن بوده که دخترش تماس می‌گیرد و خبر مهم را به او می‌رساند. مودیانو بعد از شنیدن خبر شگفت‌زده می‌شود و فکر می‌کند برای همزاد او چنین اتفاقی افتاده است. او که به خاطر هنر خاطره و روایت دست‌نیافتنی‌ترین سرنوشت‌های انسانی وپرده برداری از موضوع جهانی «اشغال» نظر آکادمی را جلب کرده قصد دارد جایزه یک میلیون و ۱۰۰ هزار دلاری‌اش را هم برای فراخواندن دست‌نیافتنی‌ترین اهداف بشری و پرده برداشتن از بُعد انسانی زندگی در فرانسه در دوران سلطه‌ نازی‌ها صرف کند. مودیانو در همان نشست خبری تاکید کرد که کنجکاو است تا دلیل کمیته‌ آکادمی را برای انتخابش بداند. او می‌گوید برای یک نویسنده سخت است که دیدی کلی از کارهای خودش داشته باشد.درست شبیه نقاشی است که روی سقف نگاره می‌کشد و خیلی نزدیک‌تر از آن است که بتواند کل اثر را ببیند.

برنامه‌ریزی مودیانو برای خرج جایزه نوبل

برنامه‌ریزی مودیانو برای خرج جایزه نوبل