غوغای بزرگان
م.ر.بهنام رئوف - دبی
بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی جیتکس دو روز پیش کار خود را در دبی آغاز کرد.

این نمایشگاه در حالی یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است که باتوجه به نزدیکی‌اش به ایران، با استقبال شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات چه به ‌صورت بازدیدکننده و چه به صورت غرفه‌دار برگزار می‌شود.
سال ۱۹۷۱ فدراسیونی متشکل از ۷ شیخ‌نشین به نام امارات متحده‌عربی در ۸۲هزار و ۸۸۰ کیلومتر مربع مساحت در جنوب غربی قاره آسیا و در ساحل جنوبی خلیج‌فارس شکل گرفت. این کشور از شرق با عمان و از جنوب و جنوب غربی با عربستان سعودی مرز زمینی مشترک دارد. تقریبا هیچ‌یک از مناطق این کشور مستعد کشاورزی نیست و مراتع طبیعی تنها دو‌درصد از خاک این سرزمین را در بر می‌گیرد.‌جمعیت امارات در سال ۲۰۰۰ حدود ۳میلیون و ۱۱۶هزار نفر برآورد شده است که تنها ۳۴درصد آنها بومی بوده‌اند. مسلمانان ۹۶درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند و زبان رسمی این کشور عربی است. ‌طبق قانون اساسی امارات متحده عربی مصوب ۲‌دسامبر ۱۹۷۱، این کشور در اصل یک کشور فدراتیو است که از ۷شیخ‌نشین ابوظبی، دبی، شارجه، راس‌الخیمه، فجیره، عجمان و ام‌القوین تشکیل شده که مرکز سیاسی آن در ابوظبی، مرکز تجاری در دبی و مرکز فرهنگی آن در شارجه است.
امروز دبى بیش از ۲۷0 هتل با ۳۰هزار اتاق، ۳۰ مرکز خرید و سالیانه بیش از ۵میلیون گردشگر خارجى دارد. همچنان درآمد منظم صادرات نفت به اقتصاد دبى کمک مى‌کند تا ناگزیر به گردآورى مالیات نباشد. در این بین چیزی که باعث تقویت این کشور شده است، عملکرد ضعیف همسایگانش است. دبى نه تنها پول و استعداد بیروت، بغداد و کابل بلکه مراکز تجارى نسبتا بسته مانند عربستان سعودى، کویت، مصر، پاکستان و هند را مى‌مکد اما در این بین یکی از سیاست‌های مهم این کشور توجه خاص به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای پیشرفت هر چه بیشتر است. به باور کارشناسان، وجود مناطق آزاد تجاری و انجام پروژه‌های گوناگون با محوریت دولت الکترونیک از مهمترین دلایل توسعه این کشور است. بدون شک سیاست‌هایی که توسط دولت دبی در این سال‌ها در پیش گرفته شده، تسهیل‌کننده حرکت سریع این شهر به سمت عصر دیجیتال بوده است. اقتصاد این کشور، به شدت مبتنی بر خدمات ارائه شده در آن بوده و همواره به سمت بهره‌مندی بیش‌تر از فناوری اطلاعات پیش می‌رود.
بازار رو به رشد IT این کشور مهمترین عاملی است که باعث شده شرکت‌ها، سازمان‌ها و مصرف‌کنندگان اماراتی با اشتیاق هرچه بیشتر به سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف IT بپردازند.
از همین‌رو شرکت‌های زیادی در این شهر در حال فعالیت هستند. «اینترنت سیتى» محل استقرار دفاتر شرکت‌هایى همچون مایکروسافت، دل، زیمنس، اچ پى، اوراکل و آى.بى.ام، «میدیاسیتى» محل استقرار دفاتر چند ایستگاه تلویزیونى و «دهکده دانش» نیز محلی است که کالج‌های خارجی را در خود جای داده است.
جیتکس، سال گذشته میزبان ۳‌هزار و ۲۶۹ شرکت از ۷۹ کشور جهان بود که بیش از ۱۳۳‌هزار نفر از فعالیت این شرکت‌ها بازدید کردند و این در حالی است که امسال بیش از ۳‌هزار و ۳۰۰ شرکت با حضور خود در این نمایشگاه علاوه بر قدرت‌نمایی رکورد جدیدی را برای میزبانی به ثبت رسانده اند. همچنین گفته می‌شود که فروش حاصل از نمایشگاه جیتکس ۲۰۰۶ از مرز ۸۰‌میلیون درهم گذشته است.
اما جیتکس براساس برنامه‌ای که سال‌ها در کارتابل خود داشته است، امسال نیز در دوبخش مستقل برگزار می‌شود. بخش نمایشگاهی که در محل مرکز تجارت جهانی برگزار شده و بخش فروشگاهی نیز در محل فرودگاه بین‌المللی دبی در حال برگزاری است .
چین با ۱۱۵ شرکت، بزرگ‌ترین غرفه این نمایشگاه را در اختیار داشته و ایتالیا و بلغارستان نیز برای نخستین بار نمایندگی‌های رسمی‌ خود را به این نمایشگاه ‌فرستاده‌اند. Gitex امارات، پس از گذشت ۲۷ دوره از برگزاری خود، اکنون جایگاهش را به عنوان تاثیرگذارترین نمایشگاه در حوزه صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در منطقه خاورمیانه تثبیت کرده است.
امسال مرکز تجارت جهانی دبی علاوه بر میزبانی Gitex و Gulfcomm که از سال گذشته و با تمرکز بر مخابرات و صنایع ارتباطی همنشین جیتکس شده، میزبان Cunsumer Electronic یا همان لوازم مصرفی الکترونیکی در سالن‌های شیخ راشد و شیخ مکتوم است.
نمایشگاه امسال با احتساب سالن تازه تاسیس زعبیل که مخابراتی‌ها را در خود جای داده است، در مساحتی به میزان ۲۷‌هزار و ۵۰۴ مترمربع برگزار می‌گردد.
سالن‌های نمایشگاه
امسال نمایشگاه در ۱۲ سالن برپا شده است. حجم درخواست‌های رسیده جهت حضور شرکت‌ها در این نمایشگاه موجب شد تا برگزارکنندگان، یک سالن دیگر مخصوص شرکت‌های فعال مخابراتی را به مجموعه سالن‌های نمایشگاه اضافه کنند.
سالن‌های نمایشگاه همانند تمامی نمایشگاه‌های معتبر جهان در این حوزه براساس طیف متفاوت محصولات عرضه شده، تقسیم‌بندی موضوعی شده‌اند. از سوی دیگر این بخش‌بندی باعث شده تا بازدیدکنندگان در کوتاه‌ترین زمان به غرفه‌ها و بخش‌های موردنظر خود دسترسی پیدا کنند. در این بین بازدید‌کنندگان در بدو ورود علاقه‌مندی‌های خود را در فرم‌هایی مشخص کرده و سپس بلیط ورودی را برای پنج روز به مبلغ 100 درهم و یا یک روزه به قیمت 40 درهم دریافت می‌کنند. درج بارکد بر روی بلیت‌ها و حضور مسوولان در مدخل ورودی سالن‌ها و نیز در برخی از جایگاه‌های ‌ویژه در داخل سالن باعث شده تا مدیران جیتکس بتوانند با میزان وقتی که هر فرد در داخل هر سالن صرف می‌کند میزان علاقه‌مندی بازدیدکنندگان خود را بسنجند تا در سال‌ بعد با برنامه‌ریزی دقیق تر وارد عمل شوند.
مد دیجیتال
اما از جالبترین اتفاقاتی که امسال و برای اولین بار در جیتکس رخ داده است، نمایش مد دیجیتال یا همان gadjet glam2007 است. در این بخش که چیزی شبیه به همان شوهای لباس است به جای نمایش آخرین مدهای پوشاکی تازه‌ترین فناوری‌های پرتابل به نمایش در می‌آید.
نبرد بزرگان
سالن شیخ راشد اما امسال به میدان جنگی برای تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری و سرگرمی تبدیل شده است. سونی در کنارش با سامسونگ و در کنار آن پاناسونیک و شارپ و سانیو رقابت نفس گیری در تولید تلویزیون ال‌سی‌دی‌ها به راه انداخته‌اند. اما در این بین شارپ با ارائه بزرگترین ال‌سی‌دی جهان یک سر و گردن بالاتر از سایر رقبای خود قرار دارد. در این سالن علاوه بر نمایش ال‌سی‌دی‌ها، جدیدترین نسخه از کنسول‌های بازی نیز توجه بسیاری از علاقه‌مندان را به سوی خود جلب کرده است.
تبلیغات از نوع منظم
اما یکی دیگر از جاذبه‌های این نمایشگاه تبلیغات آن است. امسال یکی از اپراتورهای امارات به نام دو (du) اسپانسر اصلی جیتکس است به طوری که تقریبا علاوه بر تمام نمایشگاه شما می‌توانید در بیشتر مناطق دبی حتی تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها تبلیغات (دو) را مشاهده کنید. تبلیغات یکی از مهمترین بخش‌های جانبی برای درآمدزایی جیتکس علاوه بر فروش محصولات در فروشگاه فرودگاه و فروش بلیط برای بازدید است. به طوری که کشور مصر برای اجاره چند روزه چند بیلبورد کوچک در محیط نمایشگاه نزدیک به 7 میلیون دلار هزینه کرده است. حالا تخمین بزنید که هزینه اجاره غرفه و تبلیغات برای برند‌های مطرح چه میزان می‌تواند باشد.
ایران، جزیره نفرین شده
جیتکس 2007 اگر برای هر شرکت و هر کشوری دستاوردهای مثبت داشته باشد اما برای ایران گواه یک داستان غم‌انگیز است.
طی سال‌های گذشته ایران با کمک دولت چندین بار در جیتکس و برخی دیگر نمایشگاه‌های بین‌المللی شرکت کرده است. مرکز صنایع نوین با هدف حمایت از حضور بین‌المللی شرکت‌های ایرانی، زمینه را برای شرکت تعدادی از شرکت‌ها در این نمایشگاه فراهم کرده است اما همواره این حضورها که با حمایت‌های مستقیم دولت صورت می‌گرفته پرسش‌هایی همچون میزان حمایت‌ها و نیز دستاورد آنها را در کنار سوالاتی نظیر ملاک انتخاب شرکت‌ها را به همراه داشته است.
حضور ایران در نمایشگاه جیتکس در قالب کنسرسیوم ثنارای از سال 2003 آغاز شد. در آن زمان ثنارای با نام ایران و در فضایی به مساحت 90متر مربع با حمایت مرکز صنایع نوین وزارت صنایع و معادن میزبان 12 شرکت ایرانی بود.
سال ۲۰۰۴، مساحت غرفه ایران با ۶ متر کاهش به ۸۴ متر رسید اما ۱۴ شرکت داخلی برای نمایش دستاوردها و توان ایرانیان به همراه جذب بازار منطقه روانه امارات شدند. ایران در جیتکس ۲۰۰۵ با ۱۷ شرکت و در همان مساحت قبلی ظاهر شد. دوران اوج ایران اما به باور بسیاری از حاضران و بازدیدکنندگان ایرانی جیتکس در همان سال پایان یافت. به طوری که با تعویض دولت و به دنبال آن تعویض مدیریت در مرکز صنایع نوین، ایران جیتکس ۲۰۰۶ را تنها با ۱۲ شرکت برگزار کرد. اما امسال ثنارای فقط با ۷ شرکت به استقبال بیست و هشتمین نمایشگاه جیتکس رفته است و این در حالی است که به‌گفته برخی از مدیران بخش خصوصی، تا یک هفته قبل از برگزاری هنوز برنامه ایران برای حضور در نمایشگاه مشخص نبوده است. همانطور که پیش‌تر نیز به این موضوع اشاره شد به طور کلی جیتکس سالانه رشد چشمگیری را در قسمت‌های مختلف شاهد بوده است و این در حالی است که ایران به عنوان یکی از کشورهای قدرتمند و مدعی منطقه، در ارائه دستاوردهای حوزه آی‌تی در این نمایشگاه طی دو سال گذشته سیری نزولی را پیش روی خود داشته است. ایران نه تنها در این دوره با تعداد اندکی از شرکت‌های نه چندان مطرح به جیتکس آمده است بلکه از لحاظ ظاهری، غرفه ایران امسال حداقل استانداردهای لازمه برای شرکت در یک نمایشگاه بین‌المللی آن هم با این عظمت را نداشته و به نوعی به گفته بازدیدکنندگان ایرانی حاضر در نمایشگاه بیانگر سوءمدیریت بوده که البته در این بین عدم اختصاص بودجه‌های لازم از سوی مرکز صنایع‌نوین که از زیر مجموعه‌های وزارت صنایع است، بی تاثیر در این بی‌نظمی‌ها نبوده است. به جز شرکت سبز (Green) سازنده کیس، به طور کامل مشخص است که سایر شرکت‌ها بدون هیچ گونه برنامه‌ریزی مشخصی وارد نمایشگاه شده‌اند. در مورد دکور و تزینات بصری غرفه ایران که در اطراف خود رقبای قدری از کشورهای دیگر همچون لبنان و مصر را دارد نیز بهتر است که چیزی ننویسم چرا که عکس گواه تمام موارد فوق‌الذکر است!
جدا از حضور بسیار ضعیف ثنارای اما فراسو به عنوان یک شرکت ایرانی حاضر در نمایشگاه توانسته قدرت یک مارک معروف ایرانی را به نمایش بگذارد. غرفه فراسو در کنار پاناسونیک ارائه کننده محصولات این شرکت ایرانی است البته ناگفته نماند که به جز فراسو چندین شرکت ایرانی دیگر نیز امسال به صورت مستقل و یا با شرکای خارجی خود در این نمایشگاه حضور دارند. به هر حال نمایشگاه‌های بین‌المللی همچون جیتکس، بزرگترین و مهمترین مکان برای ارائه توانایی هر شرکت و یا کشوری محسوب می‌شوند و جا دارد دولت مردان ایرانی برای ایجاد زمینه‌های مناسب برای صادرات محصولات نگاه ویژه‌ای به نمایشگاه‌هایی از این دست داشته باشند.