سونیتا سهراب‌پور- پست از جمله نهادهایی است که با ظهور فناوری اطلاعات دچار تغییرات گسترده و در مواردی در بسیاری از کشورهای جهان نیز به ورشکستگی رسیده است. به‌رغم این که فناوری اطلاعات و ارتباطات در بسیاری از زمینه‌ها توانسته خدمات سریع‌تر و مناسب‌تری را به مردم ارائه کند، با این وجود شرکت‌های دستی در جهان همچنان موقعیت خود را به عنوان نهاد اول در ارسال و تحویل مرسوله‌ها حفظ کرده‌اند. بسیاری از شرکت‌های پستی حتی از ICT برای گسترش خدمات خود بهره‌ گرفته‌اند و با استفاده از ابزارهای پیشرفته، خدمات‌رسانی خود را نیز وسعت بخشیده‌اند. در زمینه بهره‌گیری شرکت پست ایران از ICT گفت‌وگویی را با حسن احمدوند مدیرکل روابط عمومی شرکت پست انجام داده‌ایم که می‌خوانید:

* شرکت پست در‌حال‌حاضر چه خدماتی را در حوزه آی‌تی ارائه می‌دهد؟

در‌حال‌حاضر در سراسر کشور دفاتر پست به صورت آنلاین در خدمت مردم هستند. ۶۸۸ دفتر در سطح کشور در حال راه‌اندازی است که این دفاتر در آینده تمام خدمات پستی را به صورت آنلاین به مردم ارائه می‌دهند. در زمینه کارت هوشمند سوخت هم شرکت پست ۶۰۰ دفتر راه‌اندازی کرده که خدمات مربوط به کارت سوخت را به صورت آنلاین انجام می‌دهند. در واقع شرکت پست در پی آن است که علاوه بر خدماتی که خود شرکت به طور جداگانه ارائه می‌دهد، خدمات مربوط به سایر دستگاه‌ها را نیز انجام دهد. این را هم باید اضافه کنم که هم‌اکنون خدمات شرکت پست هم از طریق دفاتر مربوطه و هم از طریق کیوسک‌های اینترنتی عرضه می‌شود.

*آیا امکان ردگیری مرسوله‌های پستی از طریق اینترنت وجود دارد؟

قبل از ارائه دادن خدمات به صورت عادی سایت شرکت پست به نشانی www.post.ir از سال ۷۸ فعال بوده و تاکنون خدمات مختلفی را ارائه داده است. ردگیری محصولات پیشتاز از جمله این خدمات است و مکانیزم آن به این صورت است که وقتی کسی محصولی را به شیوه پیشتاز ارسال می‌کند بتواند از طریق سایت ما و با وارد کردن شماره مرسوله خود از موقعیت آن مطلع شود. در تفاهمنامه‌ای که ما با سایر کشورها منعقد کرده‌ایم این امکان برای افراد فراهم می‌شود که مرسوله خود را در خارج از کشور نیز پیگیری کنند. لازم به ذکر است که این رهگیری مربوط به مرسولات پیشتاز است. علاوه بر رهگیری از طریق اینترنت، شرکت پست یک سیستم sms مرکزی (sms center) نیز راه‌اندازی کرده است که از این طریق هم افراد می‌توانند مرسوله‌های خود را رهگیری کنند. به این صورت که فرد حرف R (مخفف کلمه رهگیری) را وارد کرده و بعد شماره مرسوله را به شماره ۲۰۴۴۱ sms کند. پس از این، پیام کوتاهی برای وی ارسال می‌شود و فرد را از سرنوشت مرسوله خود مطلع می‌سازد. در این زمینه اگر برای افراد مشکلاتی به وجود آید می‌توانند با ارتباطات مردمی با شماره ۸۸۴۱۱۱۱۱ تماس و مسائل خود را مطرح و پیگیری نمایند.

*آیا این امکان وجود دارد که ارسال قبض‌ها نیز از طریق اینترنت صورت بگیرد؟

شرکت پست مسوول قبوض نیست و در واقع فقط توزیع‌کننده است البته در این زمینه شرکت پست اقداماتی انجام داد که در بعضی از استان‌ها نیز اجرا شده است. به این کار تجمیع قبوض گفته می‌شود یعنی به جای اینکه چند مامور به در منازل رفته و کنتورخوانی کنند، یک مامور پست به منازل مراجعه کرده و تمام این وظایف اعم از کنتور‌خوانی و تجمیع اطلاعات را انجام دهد.سپس اطلاعات جمع‌آوری شده به دفتر مربوطه ارسال می‌شود، بعد از طی این مراحل قبضی صادر و توسط همان یک مامور پست به افراد تحویل داده می‌شود. در این زمینه با بسیاری از استان‌ها به توافق رسیده‌ایم.

*پست الکترونیک تا چه اندازه پست عادی را از رونق انداخته است؟

در واقع بازارهای جدید الکترونیکی و خرید اینترنتی فرصت‌های جدیدی را برای شرکت پست فراهم کرده است. همان طور که می‌دانید در حال حاضر در اکثر کشورها مردم، محصولات و نیازهای خود را از طریق بازارهای اینترنتی خریداری و مصرف می‌کنند. در زمینه بازارهای خرید الکترونیکی درکشور، در حال حاضر اصفهان را به عنوان پایلوت انتخاب کردیم تا با انجام کارهای کارشناسانه به نقاط قوت و ضعف پی برده و آن را به سایر شهرها نیز تعمیم دهیم.این طرح به این صورت است که شرکت پست بازارهای مجازی با فروشگاه‌ها و غرفه‌های متعددی را راه‌اندازی کرده که افراد با وارد شدن به این بازار محصولات مورد نیاز خود را انتخاب و خریداری می‌کنند. در مرحله بعد پست، محصولات خریداری شده را به افراد تحویل می‌دهد. نحوه پرداخت‌ بهای کالاها هم به دو صورت است، یا از طریق کارت‌های اعتباری و پرداخت از طریق شبکه‌های اینترنتی یا به صورت پرداخت در لحظه دریافت کالا انجام می‌گیرد.

*خرید از طریق بازارهای اینترنتی در تهران نیز وجود دارد؟

این طرح در تهران هنوز قابل اجرا نیست. چون تهران ویژگی‌ خاص خودش را دارد. برای اینکه ما به نقاط قوت و ضعف این پروژه‌ پی ببریم، طرح را در مرحله اول به صورت پایلوت در استان‌های دیگر اجرا و با رفع مشکلات، آن را به سایر شهرها از جمله تهران تعمیم می‌دهیم.

*در حال حاضر شرکت پست چه پروژه‌هایی را در دست اجرا دارد؟

هم اکنون بحث کدپستی ۱۰رقمی را در دست داریم. همان طور که می‌‌دانیم برای کل کشور کدپستی ۱۰رقمی صادر شده یعنی هر مکان دارای یک کد منحصر به فرد است که منحصر به همان مکان است. این کد نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا مشخص است. به این صورت که کد مذکور در هر جا اعلام شود، مشخص می‌شود که کد ذکر شده مربوط به کدام نقطه، شهر یا کشور است. همان طور که هر فرد یک کد ملی دارد هر مکانی نیز باید یک کدپستی داشته باشد. در واقع شناسنامه یک مکان کدپستی آن است.

در حال حاضر شرکت پست در حال مرتب کردن و به روزرسانی آدرس‌ها و اطلاعات است. این به روزرسانی به این دلیل است که آدرس‌ها و نام خیابان‌ها مدام در حال تغییر هستند. شرکت پست درآینده، این قابلیت را پیدا خواهد کرد که تنها با ذکر کدپستی و بدون ذکر آدرس منازل، مرسولات را به صاحب‌شان برساند.