قدمت آنالوگ سرعت دیجیتال
مریم عسگری
برداشت اول:
یادش به‌خیر...
بعد از ظهر یک روز گرم تابستانی پدر خانواده همه ما را جمع کرد و به عکاسخانه محل برد و از عکاس‌باشی پیر و کهنه‌کار خواست تا از اعضای خانواده یک عکس دسته‌جمعی با آن دوربین عجیب و غریبش بگیرد.

وقتی عکاس‌باشی سرش را زیر پارچه تیره‌رنگ پشت دوربین برد و از ما خواست به کف دستش نگاه کنیم، از تصور تماشای آنچه روی یک کاغذ ضخیم حک می‌شود دلم غنج رفت. «کاش عکس زودتر آماده شود»
از یک هفته پس از آن اتفاق تا امروز که حدود چهل سال از آن زمان می‌گذرد، این عکس خانوادگی قدیمی مهمان دیوار خانه مادربزرگ است.
اکثر افرادی که در عکس قدیمی حضور داشتند، مدت‌ها است از دنیا رفته‌اند، ولی عکس قدیمی یاد همه آنها را در دل مادربزرگ زنده نگه داشته است.
برداشت دوم
با دوربین دیجیتال تند و تند عکس می‌‌اندازی و نتیجه کار را روی صفحه کوچک نمایشگر آن تماشا می‌کنی. عکس‌های به دردنخور را پاک می‌کنی و عکس‌های دلخواه را ذخیره می‌کنی.
این دوربین دیجیتال با سرعت نور عکس می‌اندازد و نتیجه را نیز در کوتاه‌ترین مدت ممکن (حدود کمتر از ۱ دقیقه) در اختیارت می‌گذارد.
از وقتی این دوربین دیجیتال را خریده‌ای کمتر به سراغ دوربین آنالوگ رفته‌ای.
وقتی عکس‌های دیجیتالی را کنار عکس‌هایی که دوربین آنالوگ گرفته‌ای کنار هم می‌گذاری متوجه می‌شوی اگرچه کیفیت چاپ عکس‌های دیجیتالی بهتر از نمونه‌های نگاتیوی است، اما الحق عکس‌های نگاتیوی دوام و شفافیت بیشتری دارند.
تاثیر رشد تکنولوژی در دنیای تصویر برکسی پوشیده نیست که همگام‌شدن با فناوری‌های روز دنیا، یکی از ملزومات پیشرفت در عصر تکنولوژی، به ویژه از نوع الکترونیک و دیجیتال است.
رشد تکنولوژی در دنیای عکاسی نیز مانند سایر شاخه‌ها سرک کشیده و دنیای عکاسی را از خود بی‌نصیب نگذاشته است.
به طوری که طی سال‌های اخیر با ورود دوربین‌های عکاسی دیجیتال پیشرفته با قابلیت‌های تصویربرداری فراوان دریچه‌ای جدید به دنیای تصویر گشوده شده است و استفاده از دوربین‌های آنالوگ تا حدودی محدودتر شده است.
اما اینکه کدام یکی از عکس‌هایی که توسط دوربین‌های دیجیتال و آنالوگ گرفته شده‌اند با اهمیت‌تر هستند، نکته‌ای قابل بحث است که نظرات مختلفی درباره آن وجود دارد.
ثمری یک عکاس کهنه‌کار در این زمینه می‌گوید: تصویری که توسط هر عکاسی خلق می‌شود، حاصل اندیشه، دید و مهارت، آموزش و تمرین و تجربه و امکانات و شرایط زمانی تصویربرداری است.
به گفته وی، اگر سوژه موردنظر در عکاسی ناب و خلاقانه باشد، ولی عکس دارای کیفیت پایینی باشد عکس ارزشی ندارد. در مقابل اگر در عکس تمام استانداردهای عکسبرداری رعایت شود ارزش عکس دوصدچندان خواهد شد.
آنالوگ یا دیجیتال؟
اگرچه دوربین‌های دیجیتال با قابلیت‌های کاربردی آسان، کار عکاسی را برای بسیاری از افرادی که عکاس حرفه‌ای به حساب نمی‌آیند آسان کرده است، اما وضوح و میزان طبیعی بودن عکس در دوربین‌های آنالوگ از عوامل بروز احساس شک در انتخاب دوربین عکاسی دیجیتال و آنالوگ نزد عکاسان است.
هرچند شرکت‌های تولیدکننده انواع دوربین دیجیتال، روز به روز تلاش می‌کنند میزان کیفیت تصاویری که از طریق دوربین‌های دیجیتال گرفته می‌شود ارتقا دهند، اما بسیاری از عکاسان حرفه‌ای معتقدند کیفیت وضوح تصویر و همچنین ماندگاری عکس‌های نگاتیوی بسیار بالاتر از عکس‌های دیجیتالی است.
محمدی، صاحب یک آتلیه عکاسی در زمینه تفاوت عکس‌های آنالوگ و دیجیتالی می‌گوید:
«به طور کلی عکس‌های دیجیتالی از هزاران پیکسل تشکیل شده‌اند که هر چه تعداد پیکسل‌هایی که در طول و عرض عکس وجود دارند بیشتر باشد، عکس از کیفیت بالاتری برخوردار است.
در مقابل عکس‌های نگاتیوی از میلیون‌ها سلول بسیار حساس به نور تشکیل شده‌اند که این سلول‌ها در مقایسه با CCD دوربین‌های دیجیتال توانایی خلق عکسی با ۱۸میلیون پیکسل را دارند.
وی می‌گوید: در حال حاضر اکثر تولیدکنندگان دوربین‌های دیجیتال با عرضه دوربین‌های با پیکسل‌های بالا (حدود 18میلیون مگاپیکسل) سعی دارند، عکس‌های با کیفیت‌تری خلق کنند.»
مزایا و معایب
صاحب یک آتلیه عکاسی دیگر می‌گوید: عکس‌های دیجیتالی در سایز کوچک از کیفیت خوبی برخوردارند و عکس‌های نگاتیوی در سایز بزرگ.
به گفته وی عکس‌های دیجیتالی به وسیله نرم‌افزارهای مخصوص عکاسی بزرگ می‌شوند و به دلیل عدم انسجام پیکسل‌های نوری دچار افت کیفیت می‌شوند. در مقابل، عکس‌هایی که توسط دوربین‌های آنالوگ گرفته می‌شوند قابلت بزرگنمایی روی کاغذ مخصوص (نیترات نقره) تا ابعاد بالا را دارند.
وی همچنین معتقد است، عکس‌های نگاتیوی ابتدا باید ظهور و بعد به چاپ برسند که این امور صرف مبالغی خاص را می‌طلبد. ولی عکس‌های دیجیتالی به راحتی روی صفحه نمایشگر دوربین قابل مشاهده هستند و طی مدت کوتاهی می‌توان آنها را روی دیسکت یا کامپیوتر پیاده کرد و یا در صورت لزوم به چاپ رساند.
از طرفی محدودیت تصویربرداری در دوربین‌های آنالوگ در مقایسه با دوربین‌های دیجیتال باعث شده است تا نظر بسیاری افراد به سوی عکس‌برداری دیجیتال جلب شود.
چراکه دوربین‌های آنالوگ نهایتا 36 عکس می‌گیرند، در حالی که دوربین‌های دیجیتالی توانایی خلق بیش از 2000 عکس در صورت ارتقای حافظه را دارند.
فرآیند چاپ عکس
صابری صاحب یک آتلیه عکاسی می‌گوید: در فرآیند ظهور عکس‌های آنالوگ، نگاتیو در محلول شیمیایی برای تشکیل نقره خالص غوطه‌ور می‌شود و قسمت‌هایی از عکس که کمترین نور را دیده‌اند، بیشترین شفافیت را خواهند داشت. در مقابل قسمت‌هایی که بیشتر در معرض نور قرار گرفته‌اند سیاه یا غیر شفاف خواهند بود.
به گفته وی برای چاپ عکس‌های نگاتیوی، نور بسیار روشنی از فیلم روی کاغذ عکس تابیده می‌شود که توسط لایه شیرابه پوشیده می‌شود و این لایه پس از خشک شدن تبدیل به عکس می‌شود.
عکس‌های نگاتیوی روی کاغذهای نیترات نقره چاپ می‌شوند که این مساله یکی از عوامل قیمت بالاتر آنها در مقایسه با عکس‌های دیجیتالی است.
اما برای چاپ عکس‌های دیجیتال کافی است، کارت حافظه دوربین را از آن جدا کرده، عکس‌های آن را به وسیله یک رم ریدر به کامپیوتر منتقل کرد.
کاربران دوربین‌های دیجیتال می‌توانند به وسیله چاپگرهای مخصوص چاپ، عکس‌های مورد نظر را چاپ کرده و یا به وسیله یک رایتر آنها را روی دیسکت منتقل کنند.
هزینه‌های چاپ
صادقی مسوول قسمت چاپ عکس در یک عکاسی است.
به گفته وی سایزهای چاپ معمول عکس ۱۸×۱۳ و ۱۵×۱۰ هستند که هزینه چاپ عکس آنالوگ در این سایزها نسبت به عکس‌های دیجیتال در حدود ۳۰ تا ۵۰ تومان ارزان‌تر است. ولی در سایزهای بزرگ‌تر هزینه چاپ عکس‌های آنالوگ بیشتر از عکس‌های دیجیتال است.
زیرا چاپ عکس نگاتیوی نسبت به دیجیتال وقت بیشتری می‌گیرد.
به گفته وی در‌حال‌حاضر هزینه چاپ عکس نگاتیوی و دیجیتال در سایزهای ۱۵×۱۰، ۱۸×۱۳ و ۲۱×۱۶ به ترتیب حدود ۱۱۰ و ۱۵۰، ۲۵۰ و ۳۰۰، ۵۰۰ و ۶۰۰ تومان است.
وی بزرگ‌ترین سایز استاندارد چاپ عکس را 40×30 دانسته که در عکس‌های نگاتیوی با قیمتی حدود 4000 تا 4500تومان و در عکس‌های دیجیتالی با قیمتی حدود 3500 تا 4000 تومان انجام می‌شود.
سایز ۷۰×۱۰۰ نیز یکی از سایز‌های بزرگ غیر استاندارد پرمتقاضی است که هزینه چاپ عکس دیجیتال در این سایز ۲۲ تا ۲۴هزار تومان و هزینه چاپ عکس نگاتیوی در این سایز حدود ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان است.
هزینه چاپ عکس‌های متالیک (براق) نیز در حدود یک‌هزار تومان در هر قطع گران‌تر از عکس‌‌های غیرمتالیک است. از قیمت‌ چاپ عکس گفتیم، بد نیست گریزی هم به بازار فیلم عکاسی بزنیم.
عبدی یک فروشنده انواع فیلم و دوربین عکاسی در این زمینه می‌گوید: «در حال حاضر شرکت‌های کداک، فوجی، کونیکا و .... در زمینه تولید و عرضه انواع فیلم عکاسی فعالیت می‌کنند که با ورود دوربین‌های دیجیتالی و کاهش تقاضا برای این کالا از گوشه و کنار اخبار‌ی در زمینه توقف و یا کاهش تولیدات برخی تولیدکنندگان می‌شنویم.
به عنوان مثال چندی پیش شرکت کداک که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فیلم و مواد خام عکاسی در جهان به شمار می‌رود، اعلام کرده است فروش فیلم‌های عکاسی را در بخشی از آمریکا متوقف کرده است که به نظر عکاسان دیجیتال این موضوع زنگ خطر و هشداری به سیستم‌های آنالوگ به شمار می‌رود.»
وی ظرفیت فیلم‌های عکاسی را ۱۲، ۲۴ و ۳۶ عددی اعلام می‌کند که این فیلم‌ها در مارک‌های مختلف به ترتیب قیمتی حدود ۱۲۰۰، ۱۴۰۰ و ۱۶۰۰ تومان دارند.
برداشت آخر
زیر نور پروژکتورهای پر نور، ژست‌های مختلف می‌گیری و عکاس با دوربین‌ دیجیتال حرفه‌ای خود از تو عکس می‌گیرد. دیگر لازم نیست برای دیدن نتیجه کار عکاس صبر کنی. چرا که عکاس از نمایشگر کوچک دوربین دیجیتالی‌اش هنرنمایی خود را به رخت می‌کشد.