م.ر.بهنام رئوف چهل سال از اختراع تلفن همراه می‌گذرد. وسیله‌ای که این روزها روند زندگی بشر را دگرگون کرده است. نخستین تماس موفق با تلفن‌همراه در جهان توسط «مارتی کوپر» یکی از مهندسان شرکت موتورولا در تاریخ ۳ آوریل ۱۹۷۳ از خیابان ششم شهر نیویورک آمریکا برقرار شد. کوپر که در آن زمان از مدیران گروه مهندسین موتورولا بود، به کمک نخستین تلفن‌همراه جهان با دکتر «جول اس اینگل» که مدیریت شرکت رقیب یعنی Bell Labs را در اختیار داشت تماس برقرار کرد. او در این تماس به دکتر اینگل گفت که «در حال صحبت کردن با یک تلفن همراه واقعی است». این دستگاه که نخستین تلفن‌همراه جهان شناخته می‌شود DynaTAC ۸۰۰۰x نام داشت و وزن آن ۵/۲ پوند و طول آن هم حدود ۱۰ اینچ بود. این دستگاه قابل حمل بزرگ و سنگین پس از گذشت مدتی کوتاه به نام «پرنده» شهرت یافت. هر چند که در آن زمان استفاده از آن وسیله خیلی همه‌گیر نبود، اما با گذشت سال‌ها و پیشرفت تکنولوژی شرکت‌های تولید کننده تلفن همراه توانستند گوشی‌هایی با ابعاد قابل حمل و سبک بسازند و به این ترتیب بود که این وسیله به تدریج طرفداران بسیاری پیدا کرد. تلفن همراه اما در ایران در سال ۷۴ به دست کاربران ایرانی رسید. در سال‌های اولیه به این دستگاه به عنوان یک کالای لوکس و سرمایه‌ای نگاه می‌شد اما بعدها و به خصوص بعد از روی کار آمدن اپراتور دوم قیمت در اختیار داشتن یک خط تلفن همراه به همراه گوشی به شدت کاهش یافت و تا به آنجا پیش رفت که اکنون گفته می‌شود بالغ بر ۷۸ میلیون کاربر تلفن همراه در کشور وجود دارد. به تدریج و با رشد استفاده از تلفن همراه سرویس‌های جانبی دیگری نیز به دستگاه افزوده شد. سرویس‌هایی که اکنون محبوبیت بیشتری نسبت به مکالمه صوتی دارند. از جمله این سرویس‌ها می‌توان به پیامک اشاره کرد.

چاپ اسکناس با پیامک

پیامک یا اس‌ام‌اس (به معنی سرویس پیام کوتاه) از جمله خدماتی است که بیشتر برای تلفن‌های همراه (و برخی وسیله‌های همراه دیگر مانند رایانه جیبی) و گاه برای رایانه‌های شخصی امکان فرستادن پیام کوتاه را به تلفن‌های همراه دیگر به وجود می‌آورد. پیام کوتاه یکی از فعالیت‌های پرسود برای شرکت‌های مخابراتی محسوب می‌شود به طوری که گفته می‌شود تا پایان سال ۲۰۱۲ درآمد حاصل از این خدمات به ۱۰۰ میلیارد دلار در سال رسیده است. این تکنولوژی در سال ۱۹۹۲ در گروه سما تلکام شرکت مخابراتی ودافون در انگلیس اختراع شد. نیل پاپ‌ورت یکی از مهندسین این شرکت که در ساخت این تکنولوژی مشارکت داشت در ۳ دسامبر ۱۹۹۲ اولین پیام کوتاه را فرستاد. گفته می‌شود تنها در سال ۲۰۱۱ حدود ۱۵۰ میلیارد پیام کوتاه فقط در بریتانیا ارسال شده است.استفاده از خدمات پیام کوتاه در ایران برای نخستین بار در سال ۱۳۸۱ مورد بهره‌برداری قرار گرفت. از این سال به بعد استفاده از پیام کوتاه به‌تدریج در بین کاربران ایرانی تلفن همراه فراگیر شد به‌طوری که در سال ۱۳۸۵ گفته شده است که ۸ میلیارد پیام کوتاه در ایران مبادله شد. در این سال روزانه ۲۰ میلیون پیام کوتاه توسط کاربران تلفن همراه رد و بدل شده که البته این رقم در روزهای خاص و اعیاد مختلف بیشتر می‌شد. تقریبا از همان زمان بود که داستان ارسال پیامک به خصوص در روزهای خاص و اعیاد به یک رقابت میان اپراتورها تبدیل شد. این موضوع ادامه یافت تا آنجا که هم‌اکنون و بر اساس گزارش‌های همراه اول کاربران این اپراتور روزانه فقط ۳۸۰ میلیون پیامک ارسال می‌کنند. البته این عدد باز هم در روزهای خاص متفاوت است. به عنوان مثال تنها در ۱۵ روز تعطیلات عید امسال مشترکان تلفن همراه در ایران ۱۶ میلیارد پیامک ارسال کردند. براساس آمار اعلامی از سوی شرکت ایرانسل، در تعطیلات ۱۵ روز نوروز ۹۲ در مجموع ۹ میلیارد و ۲۷۹ میلیون و ۶۴۹ هزار و ۱۴۶ پیامک در شبکه این اپراتور مبادله‌ شده است. این اپراتور ضریب موفقیت ارسال پیامک‌ها را ۵/۹۸ درصد اعلام کرده است.

همراه اول هم در خصوص تعداد پیامک‌های مبادله شده در تعطیلات ۱۵ روزه ۹۲ این طور اعلام کرده که: در ۶ روز نخست آغاز تعطیلات (۲۹ اسفند ۹۱ تا ۴ فروردین ۹۲) ۴ میلیارد و ۹۳ میلیون پیامک در شبکه‌اش مبادله شده و از روزهای پنجم تا سیزدهم رفتار مشترکانش عادی و مانند میانگین ایام عادی سال بوده است. بر این اساس و با توجه به متوسط تبادل روزانه ۴۰۰ میلیون پیامک در این شبکه، از روزهای پنجم تا سیزدهم فروردین ۹۲ بیش از ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون پیامک در شبکه همراه اول مبادله شده است. به این ترتیب در مجموع در ۱۵ روز نوروز ۹۲ حدود ۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون پیامک در شبکه همراه اول مبادله شده است. با توجه به اینکه هم اکنون متوسط نرخ پیامک فارسی نزدیک به ۱۰ تومان است و با فرض اینکه تمام این پیامک‌ها به شکل فارسی و آن هم تنها یک بخشی ارسال شده باشد، درآمد اپراتورها از پیامک‌های عید امسال به ۱۶۰ میلیارد تومان می‌رسد. البته این رقم پایین‌ترین رقم ممکن است. چرا که بدون شک پیامک‌های نوروزی عموما به دلیل استفاده از متن‌های ادبی خود به دو یا سه قسمت تقسیم می‌شوند که در نتیجه هزینه ارسال هر پیامک را

دو یا سه برابر می‌کند.

تعرفه‌هایی که هنوز افزایش نیافته است

با توجه به این درآمد میلیاردی اما گفته می‌شود که اپراتورهای تلفن همراه سال‌ها است که هنوز تعرفه‌های خود را تغییر نداده اند. تعرفه‌های فعلی تلفن همراه در خصوص اپراتور همراه اول در تاریخ ۱۱/۱/۸۳ برای اجرا ابلاغ شده است و به این ترتیب تعرفه‌های فعلی همراه اول مدت ۹ سال است که ثابت مانده است. در این مدت نیز به‌رغم تلاش‌های مخابرات برای افزایش تعرفه‌های تلفن‌ثابت، این شرکت تلاش چندانی برای افزایش تعرفه‌های تلفن‌همراه نکرد. هرچند که این درخواست در صورت ارائه شدن نیز شانسی برای تایید نداشت. البته با توجه به افزایش کاربر که طبیعتا افزایش درآمد را برای اپراتور به دنبال دارد نه تنها افزایش تعرفه قابل انتظار نیست، بلکه کارشناسان عنوان می‌کنند اپراتورهای تلفن همراه باید تعرفه‌های سرویس‌های پایه خود را کاهش و در عوض به فکر افزایش درآمد خود با ارائه سرویس‌های جانبی دیگر باشند. شواهد حاکی از این است که تعرفه‌های همراه اول در سال ۹۲ تغییراتی را پیش‌رو نخواهد داشت. همچنان که معاون شرکت مخابرات ایران در خصوص ارائه پیشنهاد برای تغییر تعرفه‌های تلفن‌ ثابت به شورای رقابت یادآور شد: همانند مذاکرات و پیشنهاد سال ۹۰ این پیشنهاد تنها در خصوص تعرفه‌های تلفن ثابت است و تعرفه‌های تلفن‌‌همراه را شامل نمی‌شود. بنابراین برای سال ۹۲ تغییراتی در تعرفه‌های همراه اول پیش‌بینی نمی‌شود.

برای تعرفه‌های ایرانسل نیز مانند تعرفه‌های همراه اول در سال ۹۲ تغییری پیش‌بینی نمی‌شود. همچنان که مدیرعامل ایرانسل نیز طی چند سال گذشته همواره یادآور شده که برنامه‌ای برای افزایش تعرفه‌ها ندارند. همچنان که وی در آخرین نشست خبری خود با خبرنگاران متذکر شد به‌رغم اینکه برنامه‌های جاری اقتصادی کشور هزینه‌های ما را به شدت بالا برده؛ از جمله افزایش تعرفه برق، اما برنامه‌ای برای افزایش تعرفه نداریم.

برکت تماس‌های میلیاردی