ساماندهی بازارهای کامپیوتر در سال ۱۳۹۰
استاندارد اجباری برای تولیدات دیجیتالی
بازار کامپیوتر ما سال‌ها است در معرض عرضه کالاهای غیراستاندارد و تقلبی قرار دارد و تلاش‌های ارگان‌های مربوطه مانند اداره استاندارد، وزارت بازرگانی و... تا کنون در زمینه جمع‌آوری این کالاها از سطح بازار نتیجه‌ای در خور توجه در بر نداشته است. شاید تصور شما از لفظ کالای غیراستاندارد، به سمت کالاهای چینی یا قاچاق کشیده شود. ولی اشتباه می‌کنید. اگر سری به بازار کامپیوتر بزنید متوجه می‌شوید علاوه بر کالاهای بدون مارک یا تقلبی یا حتی قاچاقی چینی، بخشی از کالاهای غیراستاندارد را نمونه‌هایی تشکیل داده‌اند که در داخل تولید می‌شوند و عنوان وطنی را یدک می‌کشند.
بر اساس اعلام کارشناسان، این موضوع در پی سوءاستفاده برخی از تولیدکنندگان از حمایت‌های دولت از تولیدات داخلی صورت گرفته است و تلاش دولت برای حمایت از تولیدات داخلی همیشه نتایج مثبت در بر نداشته و گاه باعث می‌شود برخی از تولیدکنندگان از حمایت‌های دولت سوء استفاده کنند و گروهی نیز برای فرار از پرداخت حقوق گمرکی دست به اقداماتی بزنند که در نهایت به ضرر مصرف کننده و باعث بدنامی کالاهای داخلی شود.
یکی از این اقدامات این است که دولت تصمیم گرفته است که برخی از کالاهای حوزه کامپیوتر را که مشمول قانون استاندارد اجباری هستند در صورتی که در کشور تولید شوند از لیست کالاهای مشمول قانون استاندارد اجباری حذف کنند. به عبارتی اگر شرکتی در ایران هر کدام از این کالاها را به صورت قطعات منفصله (CKD) وارد کند و در داخل آن را سرهم کند، کالایش تولید داخل به حساب می‌آید و مشمول استاندارد اجباری نخواهد بود. این اقدام باعث شده است در بازار شاهد عرضه کالاهای غیراستاندارد وطنی باشیم.
وطنی‌های غیراستاندارد را بشناسیم
اگرچه بر اساس مصوبه هیات وزیران، تعدادی از کالاهای وارداتی حوزه کامپیوتر، شامل کیس، انواع مانیتور، مانیتورهای ویدئویی و پروژکتورهای ویدئویی، سرور، نوت‌بوک، چاپگر، اسکنر، انواع دستگاه فتوکپی و منبع تغذیه رایانه مشمول استاندارد اجباری
هستند.
ولی از بین این ۱۰ قلم کالای IT که واردات آنها منوط به دریافت استاندارد است، مانیتور، کیس و منبع تغذیه جزو کالاهایی هستند که در داخل هم تولید یا مونتاژ می‌شوند و به حکم اینکه در داخل تولید شده‌اند، هیچ نظارتی درباره استاندارد بودن یا نبودن این کالاها از سوی موسسه استاندارد و مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک صورت نمی‌گیرد. به عبارتی استانداردسازی این کالاها تشویقی است و در صورتی که تولیدکننده تمایل داشته باشد، کالاهایش را به مهر اداره استاندارد منقش می‌کند.
کارشناسان و مسوولان اداره استاندارد معتقدند این موضوع باعث شده است تا شاهد عرضه نمونه‌های غیراستاندارد تولید داخل در مورد برخی از کالاها مانند پاور و کیس باشیم.
به طوری که بر اساس آمار، حدود ۹۰ درصد بازار را نمونه‌های غیر استاندارد پاور به خود اختصاص داده‌اند که عنوان وطنی را یدک می‌کشند. این موضوع باعث اعتراض تعداد محدودی از تولیدکنندگان این کالاها که محصولاتشان دارای استانداردهای ملی است و وارد کنندگان نیز شده است.
به گفته دانش پور، مدیر روابط عمومی این شرکت، محصولات این شرکت به هولوگرام مخصوص مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک مزین است و اگر چه استانداردسازی محصولات داخلی تشویقی است، ولی این شرکت با اعتماد به کیفیت محصولاتش این کالاها را برای استانداردسازی به مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک می‌فرستد. چرا که منبع تغذیه یکی از قطعات مهم کامپیوتر است و ایراد در آن به سایر قسمت‌های رایانه آسیب می‌زند. از سوی دیگر منابع تغذیه غیراستاندارد به دلیل عدم استفاده از قطعات با کیفیت بدون شک انرژی بیشتری مصرف می‌کنند و با توجه به قانون هدفمندی یارانه‌ها استانداردسازی تولیدات داخل این کالا بسیار اهمیت می‌یابد.
ویدا سینا، رییس مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک نیز با بیان این مطلب که اداره استاندارد، مرکز تحقیقات انفورماتیک، وزارت صنایع و سایر ارگان‌های ذی‌ربط از اعمال چنین قانونی گله‌مند هستند، گفت: ما اصرار داریم کلیه کالاهای وارداتی و تولیدی مورد بررسی مرکز تحقیقات انفورماتیک قرار گیرند تا حجم کالاهای غیراستاندارد در بازار کاهش یابد. به گفته وی، عدم نظارت بر کالاهای تولید داخل مساله‌ای جدی است، ولی این موضوع در مورد کیس و منبع تغذیه جدی‌تر است؛ چرا که آسیب این قطعات، صدمات جدی به دستگاه می‌زند و حتی در برخی موارد باعث بروز خسارت‌های جانی می‌شود.
وی افزود: در حال حاضر تولیدکنندگان یا مونتاژکاران داخلی برای فرار از پرداخت هزینه‌های گمرکی و استانداردسازی، کالاها را به صورت CKD وارد می‌کنند و اکثر این کالاها در حوزه منبع تغذیه و کیس هستند. ولی در حوزه مانیتور به دلیل اینکه این کالاها تحت لیسانس شرکت‌های مادر تولید می‌شوند، مشکل چندانی در زمینه استاندارد بودن آنها نداریم.
احمد رضا کلیشادی، معاون تجهیزات IT و الکترونیک مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک گفت: پاورهای وارداتی برای دریافت استاندارد از نظر درجه حرارات، دوام و کیفیت قطعات خازن و کابل، سازگاری محیطی با امواج الکترومغناطیسی و میزان سنگینی بار که از شبکه برق استفاده می‌کنند، آزمایش می‌شوند.
وی افزود: منابع تغذیه تولید داخل هیچ‌کدام از این آزمایش‌ها را نمی‌گذرانند و با کیفیت پایین مونتاژ و عرضه می‌شوند که هم خطرات ایمنی و هم خطرات سازگاری الکترومغناطیسی دارد، همچنین برای شبکه، بار اضافی ایجاد می‌کند. زمانی، مسوول نظارت بر استاندارد داخلی در اداره استاندارد نیز گفت: پس از پاورها که بخش بزرگی از نمونه‌های غیر استاندارد بازار را به خود اختصاص داده‌اند، کیس از کالاهایی است که به دلیل اینکه در کشور تولید می‌شود مورد بررسی اداره استاندارد قرار نمی‌گیرد و ما نسبت به اعمال این قانون گله‌مند هستیم. وی با تایید این نکته که بیش از ۹۰ درصد بازار منبع تغذیه را نمونه‌های غیراستاندارد وطنی به خود اختصاص داده‌اند، گفت: در حوزه لپ‌تاپ هم طی ماه‌های گذشته حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از لپ‌تاپ‌های وارداتی غیراستاندارد بوده و مرجوع شده است. این در حالی است که سینا این گفته را تایید نکرد و گفت: حجم نمونه‌های مرجوعی در زمینه لپ‌تاپ در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد بوده است.
آغاز اصلاحات
به نظر می‌رسد اعتراضات کارشناسان نسبت به عرضه محصولات غیراستاندارد وطنی کارگر بوده است؛ چرا که مقرر شده است بر اساس مصوبه هیات وزیران از اوایل سال ۱۳۹۰ کلیه کالاهای وارداتی و تولیدی داخل مورد بررسی اداره استاندارد و مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک قرار گیرند. ویدا سینا، رییس مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک و زمانی مسوول نظارت بر استاندارد کالاهای داخلی با بیان این مطلب گفتند، با توجه به افزایش عرضه کالاهای غیراستاندارد به بازار داخلی و بر اساس مصوبه اخیر هیات وزیران مقرر شده است که از اوایل سال آینده هیچ نوع کالایی بدون تست و بررسی اداره استاندارد وارد بازار نشود.
البته این اقدام ممکن است تا حدودی از میزان عرضه کالاهای غیراستاندارد به بازار بکاهد، ولی برخی از کارشناسان و وارد کنندگان بر این باورند، همگام با اجرای این اقدامات باید توان و دانش افرادی که به بررسی این کالاها می‌پردازند محک زده شود و همچنین استاندارد سازی کالاها به ویژه در حوزه لپ‌تاپ با دقت نظر و بر اساس استانداردهای جهانی صورت گیرد.
خطر استفاده از کالاهای غیراستاندارد
استفاده از کالاهای غیراستاندارد، علاوه بر اینکه عملکرد دستگاه‌ها را دچار مشکل می‌کند و ممکن است خسارات مالی و جانی زیادی به بار آورد، باعث اتلاف انرژی و افزایش میزان استفاده از انرژی می‌شود که این موضوع با اصل هدفمندسازی یارانه‌ها در تضاد است. به گفته جواد عمرانی، مدیر بخش تحقیق و توسعه شرکت سیاره سبز، تولیدکننده کیس و پاورهای green، مصرف انرژی در کامپیوتر به چهار عامل بستگی دارد. یکی از این عوامل مربوط به مصرف انرژی قطعات کامپیوتر است و سه عامل دیگر مربوط به منبع تغذیه است. وظیفه منبع تغذیه، تامین انرژی قطعات داخلی یک کامپیوتر است، ولی خود پاور نیز به دلیل ماهیت کار مدار سوئیچینگ، دارای اتلاف انرژی بالایی است. بنابراین بحث راندمان منبع تغذیه در تعیین میزان مصرف انرژی کامپیوتر دارای اهمیت ویژه‌ای است. به گفته وی، علاوه براین، مشکلات موجود در کیس‌های غیراستاندارد معمولا مربوط به تشعشعات الکترو مغناطیسی است و اگر ضخامت کیس در حدی نباشد که این تشعشعات را دفع کند مشکل ایجاد می‌شود. به گفته وی، اکثر کیس‌های غیر استاندارد ضخامت و پوشش دهی لازم را برای دفع تشعشعات و... ندارند.
وی همچنین گفت: در مورد منبع تغذیه بحث جلوگیری از ایجاد هارمونی است که اهمیت دارد. به عبارتی؛ ایجاد مشکل نباید روی دستگاه‌های جانبی تاثیر گذارد. وی با اشاره به اینکه اکثر منابع تغذیه تولید داخل استاندارد
EUP Ready ندارند، گفت: پاورهایی که دارای استاندارد EUP هستند، در حالت Stand By کمتر از یک وات انرژی مصرف می‌کنند و منابع تغذیه که از این استاندارد پیروی نمی‌کنند ۵ برابر بیشتر انرژی مصرف می‌کنند.
ویدا سینا هم در مورد خطرات استفاده از کالاهای غیراستاندارد گفت: اگر برای یک لپ‌تاپ یا کامپیوتر رومیزی در یک محیط صنعتی یا بیمارستان مشکلی پیش آید (مثلا دچار آتش‌سوزی شود) خسارات جانی و مالی زیادی به بار می‌آید که امیدواریم با اجرای قانون جدید از سال ۹۰ این مشکلات حل شود.
ارسال نظر