پاسخ وزیر ارتباطات به انتقادهای بخش خصوصی
عکس: حمید جانی‌پور
بازار دیجیتال - روز گذشته اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نشست صبحانه خود را با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و تعدادی از فعالان این بخش برگزار کرد.

هر چند این نخستین جلسه عمومی‌ تقی‌پور با فعالان صنف و در مقابل رسانه‌ها بود، اما وی طعم انتقاد بخش خصوصی از سیاست‌های این وزارتخانه در حوزه‌هایی چون مخابرات و اینترنت را چشید.
آغازگر صبحانه انتقادی، یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق تهران بود که به ضعف شاخص‌های کمی‌آی تی در برنامه پنجم توسعه و همچنین سهم اندک ایران از تجارت الکترونیکی اشاره کرد؛ جایی که در دنیا سالانه ۵۰۰ میلیارد دلار گردش مالی وجود دارد و کشورهایی چون هند با برنامه‌ریزی‌های خود به صادرات ۴ میلیارد دلاری نرم‌افزار رسیده‌اند.
آل‌اسحاق اضافه کرد:‌ این رشته فعالیتی است که کشور ما هم می‌تواند در آن سهمی داشته باشد، البته درست است که ملاحظات جانبی را هم باید در این عرصه ملاحظه کرد؛ اما به هر حال از این رشته می‌توان بهره برد.
انتقاد از واگذاری مخابرات و ارتباط کم با بخش خصوصی
پدرام سلطانی، عضوهیات نمایندگان اتاق ایران و تهران نیز در این نشست به قیمت بالای اینترنت در ایران اشاره کرد و پرسید در حالی که ارائه خدماتی چون دایال آپ خیلی وقت است در دنیا منسوخ شده و حتی شهروندان عادی در دنیا از اینترنت با پهنای باند بالا برخوردار هستند، چرا در ایران هنوز زیرساخت‌های مناسب وجود ندارد؟ به گفته وی رقابت نابرابر بخش خصوصی و انحصار در این بخش به مصرف‌کنندگان ضربه زده است. عضو هیات نمایندگان اتاق تهران همچنین نوع واگذاری شرکت مخابرات را ضربه سنگینی به بخش خصوصی دانست و گفت: ترکیب جدید شرکت مخابرات نشان می‌دهد که قدرت چانه‌زنی وزارت ارتباطات با شرکت مخابرات کمتر شده است. رحمتی، رییس نظام صنفی رایانه‌ای کشور نیز پرسشگر بعدی بود که وزیر را به خاطرات روزهای رای اعتماد و اولیه وزارت خود برگرداند و گفت: شما یکسال قبل برخی ایده‌ها و وعده‌ها را مطرح کردید؛ اما امروز که یکسال از دوران 4 ساله وزارت شما می‌گذرد، هیچ یک از این وعده‌ها عملیاتی نشده و من نمی‌توانم پاسخ روشنی در این رابطه به اعضای صنف خود بدهم.
رحمتی تصریح کرد:‌ ما با جهت‌گیری‌های برنامه‌ای مشکلی نداریم و اگر ۵۰ درصد یا حتی یک‌سوم برنامه‌ چهارم محقق می‌شد، اوضاع و احوال ما اکنون بهتر بود. مشکل ما سازوکارهایی است که خروجی آن در نهایت مطلوب نیست.
در ادامه مدیرعامل شرکت پارس آنلاین به تفاوت فاحش قیمت پهنای باند در ایران، هندوستان، آلمان و آمریکا پرداخت. فاتح گفت: پهنای باند به یکی از معضلات ما تبدیل شده است. در حالی که پهنای باند شرکت‏های ارائه‌دهنده خدمات افزایش نیافته است، مشتریان این شرکت‌ها زیاد شده‌اند و پهنای باند بین این مشتریان به اشتراک گذاشته شده که باعث می‌شود سرعت هم پایین بیاید.
فاتح ادامه داد: بیش از ۵۰۰ هزار پورت برای ای دی اس ال در شرکت‌های خصوصی آماده نصب است، اما امکانات لازم به ما داده نمی‌شود با این که هزینه دریافت باند به راحتی قابل کاهش است.
شیبانی، رییس سندیکای صنعت مخابرات هم در سخنانی گفت: اگر بخواهم فهرست وار به مشکلاتی که داریم اشاره کنم ابتدا باید به عدم اجرای قانون حداکثر استفاده توان داخلی را بگویم که اجرا نمی‌شود. همچنین با اینکه تمام تجهیزات ساخت داخل باید گواهینامه بگیرند و آزمایش‌های مختلف را بگذرانند، اما وسایل خارجی عرضه شده بدون این مراحل وارد بازار شده‌اند که طبیعتا قیمت پایین‌تری دارند.
شیبانی ادامه داد: آقای وزیر تحریم‌ها را نیز مدنظر قرار دهید. ما مجبور شدیم دفترهای خارج از کشور را تحت تاثیر تحریم‌ها تعطیل کنیم. اغلب پروژه‏های نرم‏افزاری را که در کشورهای خارجی با استفاده از کشور ثالث داشتیم به مجرد این که مشخص شد که مجری اصلی شرکت‌های ایرانی هستند، قرارداد را لغو کردند. فرهاد فزونی، عضو اتاق تهران نیز در سخنانی خواستار پاسخگویی وزیر ارتباطات به این سوال شد که میزان سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی طی پنج سال اخیر و میزان درآمدهای این بخش چقدر است.
وی همچنین این سوال را مطرح کرد که آیا دولت در این بخش یارانه‌ای می‌پردازد یا خیر؟ و اگر می‌پردازد با هدفمندسازی یارانه‌ها چه خواهد شد.
در این جلسه همچنین خبرنگار دنیای اقتصاد با اشاره به رتبه پایین ایران در شاخص‌هایی چون دسترسی به اینترنت پرسرعت و آمادگی دیجیتالی این پرسش را مطرح کرد که چرا شرکت فناوری اطلاعات حتی توسط نهادهای داخلی مثل آمارهای مرکز آمار را در مورد ضریب نفوذ اینترنت قبول ندارد. وی از وزیر ارتباطات خواست میزان دقیق ضریب نفوذ اینترنت را اعلام کند.
وزیر ارتباطات پاسخ می‌دهد
وزیر ارتباطات صحبت‌های خود را با بیان اینکه در این بخش اقدامات خوبی انجام گرفته و «مخابرات مشکل جدی ندارد»، آغاز کرد و گفت: سهم خدمات فناوری اطلاعات در سال ۱۳۸۸ بالغ بر ۸ هزارو صد میلیارد تومان است که به گفته وی رقم ناچیزی است. وی اظهار امیدواری کرد: طی دو سال آینده این رقم به ۱۵ هزار میلیارد تومان افزایش یابد. به گفته تقی‌پور، پیش‌بینی شده سهم صادرات نرم‌افزار از صادرات غیر نفتی به ۵/۱ درصد برسد. وی افزود: در زمینه IT و ICT به دلایل تاریخی و رشته‌های فرهنگی ما نتوانسته‌ایم توسعه‌ای که در شان و منزلت ملت بزرگ ایران باشد داشته باشیم؛ هر چند که ما برخی از آمارهای جهانی را قبول داریم و برخی دیگر را قبول نداریم، ولی باید بدانیم که ایران با توجه به تجربه تاریخی در ایجاد تمدن‌ها و جایگاه علمی‌که دارد در این زمینه رشد قابل قبولی نداشته است.
تقی‌پور گفت: ما از اول مدل مشخصی را برای توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات انتخاب نکردیم یا اینکه مدل خاصی را قبول نداشتیم که یکی از دلایل عدم توسعه ما مربوط به این موضوع می‌شود.
تقی‌پور که پیش از آغاز صحبت‌هایش از صراحت لهجه‌اش از حاضران عذرخواهی کرد گفت: برخی مسائل مثل تجارت پورنوگرافی لکه ننگی برای اینترنت است و باید بگویم بعضی شاخص‌ها به معنای فروش ارزش‌های انقلاب اسلامی‌است.
وی افزود: ما نمی‌خواهیم در این شاخص صد سال دیگر هم اول شویم، بعضی‌ها غیرمستقیم دارند به آن آدرس می‌دهند، اما خیال آنها را راحت کنم که ما هیچ وقت قرار نیست از این منظر پیشرفت کنیم. تقی‌پور همچنین در پاسخ به پرسشی در مورد واگذاری مخابرات به سهم 25 درصدی بنیاد تعاون سپاه و سهم کمیته فرمان امام (ره) اشاره کرد و گفت: اگر از صددرصد، 5/24 درصد را در اختیار تعاونی سپاه بدانیم که این تعاونی متعلق به کارکنان سپاه است، بازهم می‌توان گفت نقش موثری در مدیریت مخابرات ندارد.
او افزود: هم‌اکنون در ترکیب هیات مدیره از این ساختار تنها یک نفر برای هیات مدیره معرفی شده که نقش آن هم می‌تواند خیلی محدود باشد. از سوی دیگر دوستان دیگر در این حوزه افرادی هستند که کاملا در حوزه اقتصادی و مخابرات فعال و صاحب فکر محسوب می‌شوند.
وزیر ارتباطات همچنین در واکنش به این‌که چرا پس از عبور میزان مکالمات از سقف معین شده برای مکالمات، تلفن قطع می‌شود، اظهار کرد:‌ تلفن زود قطع کردن اولا ناشیانه است و ثانیا که ما این را از سلک بخش خصوصی می‌بینیم، ولی اگر دولتی بودند ما با آنها برخورد می‌کردیم، این کار یک رفتار ناشیانه است؛ فهم و عقل اقتصادی اقتضا می‌کند که دوستان به این موضوع توجه کنند. تقی‌پور در خصوص ودایع گفت: ودایع مخابرات دو جنبه ماهیتی و شرعی دارد که جنبه شرعی آن باید توسط مراجع مشخص شود و موضوع ماهیتی آن این است که در ترم‌های مالی تکلیف ودیعه مشخص است و یعنی اختیار استفاده از این پول در اختیار کسی قرار داده می‌شود. تقی‌پور ادامه داد: هر کس در تلفن ثابت خط خود را پس بدهد می‌تواند یک خط 50 هزار تومانی بگیرد که شرایط خط جدید با قدیم متفاوت است و ممکن است شماره آن نیز فرق داشته باشد، اگر سیم کارت خود را پس بدهد 288 هزار تومان ودیعه پس می‌گیرد.
وزیر ارتباطات در خصوص حذف یارانه‌ها در حوزه ICT گفت: به علت اینکه در این حوزه یارانه‌ای تعلق نمی‌گیرد از هدفمند‌سازی یارانه‌ها مشکلی نخواهیم داشت، اما برای روستاها کمک دولت وجود دارد تا زمانی‌که به درآمد‌زایی برسد.

در حاشیه

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه اتحادیه جهانی مخابرات در مورد ارسال پارازیت روی ماهواره‌ها به ایران تذکر داده بود، گفت: هم‌اکنون در خصوص این موضوع در حال مذاکره با این اتحادیه هستیم و پاسخ ما به آنها این بود که این پارازیت‌ها در داخل ایران نیست و از نقاط دیگری ارسال می‌شود. وی در پاسخ به خبرنگاری که در مورد فتاوای تعدادی از علما در خصوص حرمت شرعی برگزاری مسابقه‌های پیامکی توسط اپراتورهای تلفن همراه گفت: نظارت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بر فعالیت اپراتورها یک نظارت فنی است، بنابراین اگر اپراتوری در قیمت پیامک تخلف کند وزارتخانه و رگولاتوری با آن برخورد می‌کند؛ ولی ماهیت پیامک به وزارتخانه مربوط نمی‌شود. تقی‌پور افزود: اعلام حرمت شرعی یک امر از طرف علما در واقع خطاب به مقلدان است که از این اعمال دوری کنند.