آغاز مبارزه سختگیرانه با قاچاق

مریم عسگری

اگر این روزها گذرتان به بورس خرید و فروش تلفن همراه (پاساژ علاءالدین) افتاده باشد، حتما از تعطیلی تعدادی از فروشگاه‌ها متعجب می‌شوید. فروشگاه‌هایی که تا قبل از این از هر ثانیه برای به فروش رساندن اجناس خود استفاده می‌کردند و معتقد بودند استفاده از این ثانیه‌های طلایی سود آنها را از این بازار‌هزار رنگ بیشتر می‌کند.

فروشگاه‌هایی که به ندرت در بساطشان می‌توانستیم گوشی‌های غیرقاچاق را بیابیم و اکثر موجودیشان را گوشی‌های قاچاق، حتی نمونه‌های با گارانتی قاچاقی تشکیل داده بودند.

فعالان بازار می‌گویند از حدود چهار پنج شب قبل ماموران با حکم ورود و تفتیش از سوی نیروی انتظامی، وارد پاساژ شده و به جست‌وجوی کالاهای قاچاق پرداخته‌اند.

نتیجه این جست‌وجو که در ساعات پایانی شب صورت گرفته است، ضبط اموال قاچاقی و دستگیری فروشندگان این کالاها و پلمب مغازه‌هایی بوده است که گوشی‌های قاچاق را در بار و بنه خود داشتند.

معروفی، یکی از فعالان بازار در این باره می‌گوید: تعداد زیادی از فروشگاه‌هایی که به عرضه نمونه‌های قاچاق مبادرت ورزیده‌اند، پلمب شده و صاحبان آنها دستگیر شده‌اند و در بازداشت به سر می‌برند.

صالح فیروزگر، یکی دیگر از فعالان بازار گوشی می‌گوید، مشخص نیست افرادی که برای کشف گوشی‌های قاچاق آمده‌اند از طرف ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بوده‌اند یا نیروی انتظامی‌اما طی این چند شب تعداد بسیار زیادی از گوشی‌های قاچاق از بازار جمع‌آوری شدند همچنین ده‌ها مغازه نیز پلمب و صاحبان آنها بازداشت شدند.

یکی دیگر از فعالان بازار نیز در این‌باره می‌گوید، از چند شب قبل که برای جمع‌آوری گوشی‌های بدون گارانتی در بازار اقدام کرده‌اند وضعیت بازار بسیار آشفته شده است و فروشندگان هر آن نگران ورود ماموران هستند. به گفته وی، در این جریان حتی افرادی که تنها فروشنده مغازه بودند هم دستگیر شده‌اند.

پشت پرده چه ارگانی است؟

با این که از این بگیر و ببندها در بازار موبایل نزدیک به یک هفته است که می‌گذرد؛ اما هنوز فعالان بازار و حتی واردکنندگان رسمی‌به درستی نمی‌دانند چه ارگانی پشت پرده این اتفاق است.

گروهی می‌گویند نیروی انتظامی‌ این اقدام را انجام داده است و گروهی از اعمال قدرت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌گویند. برخی نیز می‌گویند این اقدام در پی اعتراض برخی از واردکنندگان از مبادی قانونی صورت گرفته است. اما نکته اینجاست که تعداد زیادی از همین واردکنندگان به واردات کالاهای قاچاق می‌پردازند.

یکی از واردکنندگان رسمی‌ که می‌گویند از معدود شرکت‌هایی است که دستی در واردات نمونه‌های قاچاق ندارد در این مورد می‌گوید، اگر چه شکایت‌هایی بابت ورود کالاهای قاچاق به بازار شده است؛ ولی هیچ کدام تا کنون نتیجه‌ای در بر نداشته است و به نظر نمی‌رسد این اقدام ناگهانی هم در پی اعتراض واردکنندگان صورت گرفته باشد. بر اساس اعلام مدیر روابط‌عمومی‌ ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز این ستاد وظیفه مقابله اجرایی با قاچاقچیان را ندارد.

به گفته وی، ستاد یک مجموعه تعاملی میان دستگاه‌ها است و با دستگاه‌ها و همچنین نماینده ریاست‌جمهوری در موضوعات خاصی مانند قاچاق تعامل کرده و نظر خود را اعلام می‌کند و این دستگاه‌هایی مانند نیروی انتظامی ‌و قوه‌قضائیه هستند که می‌توانند برای مقابله با قاچاق اقداماتی نظیر آنچه را که این اواخر در بازار موبایل انجام شده، سازماندهی کنند.

به گفته وی، نیروی انتظامی‌با همکاری دادسرای تهران اقداماتی را برای نظم‌دهی به بازار گوشی تلفن همراه انجام داده است و به نظر می‌رسد نتیجه این همکاری جمع‌آوری گوشی‌های قاچاق از بازار است.

مقابله نرم‌افزاری با قاچاق

اگر چه طی این چند روز اخیر تعداد زیادی از گوشی‌هایی که به نظر می‌رسد از مبادی غیررسمی ‌وارد بازار شده‌اند، جمع‌آوری شده‌اند؛ اما نظر اکثر فعالان بازار، واردکنندگان و حتی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز این است که این اقدام چندان کار آمد نیست و یک راهکار موقت و نه چندان موثر است.

به گفته امینی، مدیر فروش شرکت پارس مایکروتل، این اقدام چندان کارآمد نیست و یک اقدام موقت است و درمانی اساسی برای این بازار مملو از گوشی‌های قاچاق نیست.

به گفته وی، حتی این اقدام می‌تواند تاثیر منفی هم در بازار گوشی تلفن همراه داشته باشد؛ زیرا در این صورت گردش کالا و نقدینگی در بازار ناگهان افت می‌کند.

وی به استفاده از روش‌های نرم‌افزاری برای مقابله با این معضل معتقد است و می‌گوید، اگرچه کاهش تعرفه‌ها به خودی خود باعث کاهش حجم واردات گوشی‌های قاچاق به بازار می‌شود، اما استفاده از روش‌هایی که سایر کشورها نیز از آن استفاده می‌کنند موثر است.

به عنوان مثال می‌توان از طرح رجیستر کردن گوشی‌ها استفاده کرد و مانند کشور ترکیه که تمام گوشی‌های موبایل در آن کشور رجیستر هستند، گوشی‌هایی که رجیستر نشده‌اند، امکان استفاده نداشته باشند.

وی افزود در صورتی که تعرفه‌ها مجددا به چهار‌درصد کاهش یابد می‌توان شاهد کاهش حجم واردات گوشی‌های قاچاق در بازار بود.

وی در مورد واردکنندگان شناخته شده‌ای که اقدام به عرضه کالاهای قاچاق می‌کنند نیز گفت، متاسفانه در حال حاضر شرکت‌های معتبر واردکننده نیز دست به عرضه نمونه‌های قاچاق می‌زنند و چاره‌ای هم ندارند؛ زیرا این شرکت‌ها با توجه به وضعیت بازار و تقاضای بالا برای کالاهای قاچاق نمی‌توانند هزینه‌های خود را جبران کنند و ناچارند ۲۸‌درصد تعرفه بدهند؛ ولی قاچاقچی بدون پرداخت تعرفه کالا را وارد می‌کند و در بازار به راحتی با قیمت پایین‌تر به روش می‌رساند. پس این واردکنندگان ناچارند دست به واردات کالای قاچاق بزنند.

مدیر روابط‌عمومی‌ ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز می‌گوید، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز به روش‌های نرم‌افزاری مقابله با قاچاق گوشی تلفن همراه معتقد است.

به گفته وی، نظر ستاد در رجیستر کردن گوشی‌ها است و باید یک مبارزه نرم‌افزاری برای مقابله با گوشی‌های قاچاقی را آغاز کنیم که البته با وزارت ارتباطات در این زمینه به نتایج قابل قبولی رسیده‌ایم.

این درحالی است که فرخ امیری مدیر عامل مرکز ماشین‌های اداری مادیران در این باره می‌گوید، از چندی پیش که قرار شد مادیران تولید گوشی‌های وطنی را آغاز کند وعده جلوگیری از واردات کالاهای قاچاق از طریق طرح رجیستری داده شد که متاسفانه شرکت مخابرات از عهده این مسوولیت برنیامد و اعلام کرد که سرور این شرکت گنجایش ذخیره تمام شماره تلفن‌ها در سرور خود ندارد.

در همین حال مسوولان ستاد مبارزه با قاچاق از برنامه‌ریزی جدید برای رجیستر کردن گوشی‌ها خبر داده‌اند.

ختم کلام

به نظر نمی‌رسد گوشی‌های قاچاق که بیش از ۸۰‌درصد بازار را به خود اختصاص داده‌اند به این راحتی‌ها و با اعمال روش‌های معمول دست از سر بازار بردارند.

واردکنندگان و مقامات مسوول نیز شیوه‌های فیزیکی برخورد با قاچاق را چندان کار آمد نمی‌دانند و معتقدند کاهش تعرفه‌ها و استفاده‌های از روش‌های نرم‌افزاری، البته به شرط فراهم شدن زیرساخت‌های لازم می‌تواند نتایج مثبت‌تری داشته باشد تا کنترل و اجرای روش‌های فیزیکی گاه و بی‌گاه. به هر حال شاید استفاده‌ از روش‌های نرم‌افزاری و اجرای کنترل‌های فیزیکی در کنار هم کارآمدتر باشند تا استفاده مقطعی از هر کدام از این روش‌ها.