پایان امپراتور

م.ر.بهنام رئوف

سی‌امین نمایشگاه جیتکس که چند سالی است با نام هفته فناوری خاورمیانه برگزار می‌‌شود، پنج‌شنبه گذشته در حالی به کار خود پایان داد که به باور بیشترین شرکت‌کنندگانش دیگر آن جیتکس سابق نیست. شاید پیش‌بینی‌ها‌ی ‌عده‌ای درباره روند پایان دوران برگزاری نمایشگاه‌ها‌ درست باشد و شاید هم پس‌لرزه‌ها‌ی بحران اقتصادی باعث شده که امسال این نمایشگاه صفت ضعیف‌ترین را در طول عمر خود یدک بکشد. به هر حال آنچه که در این بین از اهمیت ویژه ای برخوردار است، افت کیفیت برگزاری نمایشگاهی است که تا پیش از این لقب مطرح‌ترین نمایشگاه منطقه خاورمیانه را به خود اختصاص داده است.

در حالی که سال گذشته اکثر شرکت‌ها‌ی مطرح با بحران جهانی اقتصاد دست به گریبان بودند و در بسیاری از موارد نیز با کاهش نیرو سعی در بقای خود در بازار داشتند، اما امسال مسوولان جیتکس نه تنها این مهم را بازاریابی‌ها‌ی خود لحاظ نکرده بودند، بلکه به جای کاهش قیمت به منظور ترغیب شرکت‌ها‌ی مطرح برای حضور، افزایش قیمت در فروش متراژ غرفه‌ها‌ نیز داشتند که به اعتقاد بسیاری از شرکت‌کنندگان همین عوامل باعث انصراف از حضور نام‌ها‌ی درخشانی در این نمایشگاه شد.

سالن‌ها‌ی پر از خالی

شاید برای بازدیدکنندگانی که امسال اولین تجربه خود را از این نمایشگاه کسب کرده‌اند این جمله یعنی «سالن‌ها‌ی خالی» کمی‌ ‌اغراق‌آمیز باشد، اما برای آن‌ها‌یی که چندین سال به پایه ثابت این نمایشگاه تبدیل و امسال هم برای بازدید روانه دبی شده بودند بی‌شک این جمله ملموس‌تر است.

نمایشگاهی که سال گذشته به جز اندک شرکت‌ها‌یی تقریبا تمامی‌‌ مارک مطرح جهان را در کنار یکدیگر برای رقابت محصولاتشان جمع کرده بود، اما امسال در ادامه روند سال گذشته‌اش موفق نبود. حتی حضور نماینده منطقه‌ای مایکروسافت برای عرضه آخرین محصول این شرکت یعنی ویندوز ۷ هم نتوانست به عنوان حربه‌ای تبلیغاتی برای این نمایشگاه بازدید کننده جذب کند.

سالن «محصولات الکترونیکی» که از دو سال پیش به عنوان یکی از بخش‌ها‌ی اصلی به این نمایشگاه اضافه شده بود امسال به دلیل تغییر مکان، خلوت‌ترین و خالی‌ترین سالن بود. سالنی که حتی در اختیار گرفتن غرفه عظیم‌الجثه‌ای با نام پاناسونیک یا عدم اخذ بلیت ورودی نیز نتوانست بر تعداد بازدید‌کنندگانش بیفزاید. سال گذشته در همین سالن (البته در مکان قبلی‌اش) نام‌ها‌ی بزرگی در کنار یکدیگر با نمایش محصولاتشان رخ نمایی می‌‌کردند. اچ‌تی‌سی، سامسونگ، سونی، فراسو و سایر شرکت‌ها‌ی مطرح در عرصه محصولات لوازم الکترونیکی مصرفی، به قولی سال گذشته جمعیت بسیاری را از سالن‌ها‌ی دیگر دزدیده و جذب این سالن می‌‌کردند. این در حالی است که امسال این سالن که در حقیقت یک سالن جدیدالتاسیس هم بود حتی معادل یک سوم سال گذشته‌اش هم شرکت‌کننده و بازدید‌کننده نداشت.

این سالن که همچنان کارگران در بخش انتهایش مشغول تکمیل روند ساخت‌و‌ساز آن بودند، امسال به حدی خالی بود که گفته می‌‌شد شب قبل از افتتاحیه و در هنگام ساخت غرفه‌ها‌ مسوولان جیتکس بارها و بارها از غرفه سازها درخواست جابه‌جایی کف غرفه‌ها‌ی در حال ساخت را داشتند تا شاید بتوانند با اختصاص فضای بیشتر به راهروهای بین غرفه از نمایان شدن فضای خالی سالن جلوگیری کنند که به‌رغم تمام تلاش‌ها‌یشان، اما فضاهای خالی بیش از هر چیز دیگری چشم نواز (!) بود.

امسال تغییر دیگری نیز در این سالن رخ داده بود که می‌‌توان به تعویض محل استقرار خبرنگاران از مکان همیشگی‌اش به این سالن و اختصاص فضایی گسترده به آن اشاره کرد. فضایی که اما آن هم بر خلاف سال‌ها‌ی گذشته‌اش بسیار بی‌‌رونق بود.

بخش جدید بی‌کاربرد

همان طور که اشاره شد سالن سال گذشته بخش لوازم مصرفی الکترونیکی امسال میزبان عنوان جدید دیگری در جیتکس بود. «مفکس» نام بخش جدیدی بود که قرار بود آخرین دستاوردهای صنعت بانکداری الکترونیکی در آن به نمایش درآید، اما گویا این موضوع هم آنچنان بر اساس برنامه‌ها‌ی کاغذی مدیران این نمایشگاه پیش نرفت.

در این سالن غرفه‌ها‌ی وسیعی حضور داشتند که عموما به نمایش خدمات دولت الکترونیکی در امارات متحده عربی پرداختند. بزرگترین غرفه این سالن به دولت الکترونیکی دبی تعلق داشت که به نظر می‌‌رسید بیشتر از دیگر شرکت‌کنندگان حرفی برای گفتن داشت. اما به هر حال خبر آنچنانی از بانکداری الکترونیکی در این سالن نبود. بخش انتهایی این سالن نیز که سال گذشته لبالب از جمعیت و شرکت‌کنندگان Consumer electronics بود، اما امسال در برگیرنده صندلی‌ها‌یی بود که در برخی از ساعت‌ها‌ با حضور اندک افرادی میزبان همایش‌ها‌ی جانبی سالن بود.

ایران ۶۶۶۶

جمهوری اسلامی‌ ‌ایران امسال نیز همانند سال گذشته با ۶ شرکت در فضایی ۶۶ متری در سالن شماره ۶ میزبان بازدید‌کنندگان بود. علم و صنعت، ایران رایانه، شهرپرداز، نور، چارستون و صدای بهار شرکت‌ها‌یی بودند که امسال در غرفه ایران به مدیریت شرکت پارسان در کنار یکدیگر قرار گرفتند.

هر چند که شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه کیفیت برگزاری و کمیت بازدیدکنندگان را از مهمترین ضعف‌ها‌ی نمایشگاه سی‌ام می‌‌دانند، اما در عین حال همگی بر این باور بودند که امسال کیفیت بازدیدکنندگان بهتر از سال گذشته بوده است. در کنار شرکت‌ها‌ی ایرانی حاضر در غرفه ایران شرکت‌ها‌ی دیگری نیز همچون پیشگامان کویر یزد، علم و صنعت و ... به شکل مجزا در سالن‌ها‌ی دیگر نیز حضور داشتند.

به هر حال با ادغام چند نمایشگاه در یک نمایشگاه که طی چند سال گذشته در دستور کار جیتکس قرار گرفته بود و هر چند که پیش‌بینی می‌‌شد با این اقدام بر تعداد بازدیدکنندگان این نمایشگاه افزوده شود، اما دلایل عنوان شده در گزارش باعث شد تا زنگ خطری برای هفته فناوری خاورمیانه به صدا در بیاورد.

افت برگزاری در این دوره از نمایشگاه به حدی بود که حتی در سایت اختصاصی نمایشگاه تا این لحظه خبر یا گزارشی از تعداد بازدید‌کنندگان در آن نیست و بسیاری از بخش‌ها‌ی این سایت حتی در ایام برگزاری نمایشگاه کمترین میزان به‌روز رسانی را نسبت به مدت مشابه سال‌ها‌ی قبلش داشته است.

در چند روز آینده محل دائمی‌‌نمایشگاه‌ها‌ی دبی میزبان نمایشگاه بازی‌ها‌ی رایانه‌ای خاورمیانه است که ایران در این نمایشگاه نیز حضور دارد. شاید برای سال آینده شاهد آن باشیم که این نمایشگاه نیز به عنوان بخش جانبی دیگر در جیتکس به کار گرفته شود، اما باز باید منتظر ماند و دید که آیا کاهش اثرات بحران اقتصادی دوران اوج جیتکس را به آن باز می‌‌گردانند یا شمارش معکوس برای پایان اپراتور نمایشگاه‌های آی‌تی خاورمیانه آغاز می‌شود.