مریم عسگری

نمی‌دانم تا به حال برایتان پیش آمده گوشی تلفن همراهتان به سرقت رود، گم شود یا بلاهایی از این قبیل به سرش بیاید یا خیر؟ در هر صورت به سرقت رفتن این کالا به غیر از اینکه باعث می‌شود صاحب گوشی به جمع مال‌باختگان بپیوندد، این نگرانی را نیز ایجاد می‌کند که اطلاعات و فایل‌های تصویری گوشی به دست افراد دیگری بیفتد و معلوم نیست چه اتفاقاتی برای این اطلاعات خواهد افتاد.

حالا می‌خواهد این گوشی، یک نمونه تازه وارد با قیمت چند صد هزار تومانی یا میلیون تومانی باشد یا یک گوشی ۴۰، ۵۰‌هزار تومانی.

به هر حال گوشی که به سرقت رفت باید فاتحه آن و اطلاعات داخلش را خواند و فقط خدا خدا کرد که اطلاعات داخل آن پخش نشود.

البته این امیدواری نزد برخی از مال‌باختگان، یا بهتر بگوییم گوشی باختگان وجود دارد که از طریق شماره سریال گوشی مسروقه کشف شود؛ اما این اواخر برخی از افراد سودجو این شماره سریال‌ها را تغییر می‌دهند و به این ترتیب این امید که گوشی به سرقت رفته آنها کشف شود کم می‌شود.

به هر حال این هم یکی از مشکلاتی است که کاربران این وسیله ارتباطی با آن مواجه هستند و به همین دلیل بهتر است گوشی موبایلتان را دو دستی بچسبید تا نصیب سارقان نشود.

قصه گوشی‌های سرقتی

گوشی که به سرقت رفت باید قید آن را زد و به غیر از اینکه ممکن است اطلاعات آن به دست افراد سودجو بیفتد، باید دعا کرد که از آن برای کارهای خلاف استفاده نشود.

این را یکی از فروشندگان گوشی‌های دست دوم در پاساژ علاء‌الدین می‌گوید.

به گفته علی موحدی، یک فروشنده انواع گوشی دست دوم در پاساژ علاءالدین: «این احتمال وجود دارد که گوشی سرقتی به دست سارقان مسلح بیفتد تا به وسیله آن با همدستان خود تماس بگیرند یا به دست افرادی بیفتد که گوشی را به متقاضیان تماس با خارج از کشور می‌دهند و پول کافی بابت این تماس‌ها می‌گیرند. گاه نیز سیم‌کارت سوخته را دور انداخته و گوشی سرقتی را می‌فروشند که اکثرا گوشی‌های سرقتی اوراق می‌شوند و از قطعات آنها استفاده می‌شود.»

به گفته این فروشنده، اکثر فعالان بازار گوشی موبایل از خرید گوشی بدون فاکتور و جعبه خودداری می‌کنند.

اما دستفروشانی اطراف مراکز خرید و فروش گوشی موبایل هستند که هر نوع گوشی را می‌خرند و به دلیل اینکه مغازه ندارند تا مورد پیگیری قرار گیرند، بدون ترس گوشی‌های سرقتی را خرید و فروش می‌کنند.

وی در مورد ردگیری گوشی از طریق شماره سریال می‌گوید: امکان ردیابی گوشی از این طریق تقریبا بعید است. زیرا برخی از افراد با دستکاری در شماره سریال گوشی‌ها باعث می‌شوند در روند ردیابی گوشی اختلال ایجاد شود.

مسعودی یکی از فعالان بازار گوشی موبایل می‌گوید: اگر سری به خیابان‌های جمهوری، امام‌خمینی و پشت شهرداری بزنید، حتما دست‌فروشانی را مشاهده می‌کنید که به خرید و فروش گوشی موبایل می‌پردازند.

گوشی‌های سرقتی که توسط برخی از دست‌فروشان به فروش می‌رسد، قیمتی بین ۲۰ تا ۲۰۰هزار تومان و گاه بیشتر دارند که البته این قیمت‌ها بستگی زیادی به مدل گوشی‌ دارد.

به گفته این فروشنده، دستفروشان گوشی‌های سرقتی را با قیمتی نصف یا یک چهارم قیمت واقعی به فروش می‌رسانند. احدی، یک فروشنده گوشی در پاساژ علاءالدین در مورد گوشی‌های سرقتی می‌گوید: «خرید‌و‌فروش این گوشی‌ها جرم است. به همین دلیل اکثر گوشی‌های سرقتی توسط برخی سودجویان اوراق می‌شوند و از قطعات آنها برای تعمیر گوشی‌های معیوب استفاده می‌شود که اگرچه این کار نیز جرم است، اما ممر درآمدی است برای سودجویان!» معروف، یک فروشنده دیگر می‌گوید: «بخش دیگری از گوشی‌های مسروقه که دیگر باید از پیدا شدن آنها قطع امید کرد، با تعویض شماره سریال و بسته‌بندی در جعبه‌های جدید به فروش می‌رسند.

افشار فروتن لاریجانی، رییس اتحادیه فروشندگان سیم‌کارت و تلفن همراه نیز با تایید این موضوع که دستکاری شماره سریال گوشی تلفن همراه امروزه مرسوم شده است، می‌گوید: ردیابی گوشی‌های سرقتی امری محال نیست مشروط بر اینکه شماره سریال گوشی تلفن همراه تغییر نکرده باشد و شماره جدید وارد نشده باشد.

به گفته وی، تغییر شماره سریال این روزها به راحتی انجام می‌شود و برخی فعالان بازار با استفاده از نرم افزار‌های خاصی این کار را انجام می‌دهند و به این ترتیب گوشی سرقتی قابل ردیابی نخواهد بود.

وی افزود: بخش زیادی از گوشی‌های سرقتی اوراق می‌شوند و از قطعات آنها استفاده می‌شود و برخی از گوشی‌ها نیز که شماره سریال آنها عوض شده است، به فروش می‌رسند.

افشار فروتن لاریجانی افزود: برای جلوگیری از این اقدام برخی فعالان بازار گوشی موبایل، بخش پژوهش‌های ما اقداماتی را انجام داده و کدهایی را شناسایی کرده است که می‌تواند از تغییر شماره سریال گوشی‌ها جلوگیری کند و ما این موضوع را با شرکت مخابرات و ارتباطات سیار مطرح کرده‌ایم؛ ولی هنوز پاسخ مساعد

به ما نداده اند.

داوود زارعیان، مدیر روابط عمومی شرکت مخابرات ایران نیز در این باره می‌گوید: تمام افرادی که گوشی آنها به سرقت رفته است به ما اطلاع نمی‌دهند، زیرا برخی از آنها اصلا شماره سریال گوشی را ندارند و برخی بنا به دلایل شخصی برای اعلام شماره سریال و سافتن گوشی اقدام نمی‌کنند. ولی اگر شماره سریال گوشی‌ها را به ما اعلام کنند، ما می‌توانیم این گوشی‌ها را ردگیری کنیم. وی در مورد تغییر شماره سریال گوشی‌ها نیز می‌گوید: تغییر شماره سریال گوشی کاری بسیار سخت و دشوار است ولی در صورتی که شماره سریال گوشی هم تغییر کند، ما قادر به پیگیری آن هستیم. زیرا کد جدیدی که افراد سودجو وارد گوشی می‌کنند باید از میان کدهای موجود و مجاز باشد و در صورتی که یک کد در سیستم ما تکراری باشد، ما متوجه سرقتی بودن آن گوشی می‌شویم.

وی در مورد طرحی که اتحادیه فروشندگان سیم‌کارت و گوشی در این باره ارائه کرده است نیز گفت: با توجه به اینکه تغییر شماره سریال به سختی صورت می‌گیرد و ما می‌توانیم گوشی‌هایی را که شماره سریال آنها تغییر کرده است بیابیم، فعلا در این مورد بحث نمی‌کنیم.

سرهنگ احمدی، مدیر روابط عمومی ناجا نیز در این باره می‌گوید: افرادی که گوشی آنها به سرقت رفته، برای اعلام شماره سریال اقدام می‌کنند و پس از تشکیل پرونده و اعلام شماره سریال پرونده به دادسرا می‌رود. تا گوشی مسروقه کشف و به صاحب آن اطلاع داده شود. وی افزود: سوزاندن سیم‌کارت به سرقت رفته نیز از اقدامات مهمی است که باید انجام شود.

آمار و ارقام چه می‌گویند

اگرچه نیروی انتظامی و معاونت عملیات پلیس، ارائه آمار دقیق از میزان شکایت برای گوشی‌های مسروقه و همچنین شکایاتی را که به نتیجه رسیده‌اند به بعد موکول کرد؛ اما داوود زارعیان اعلام کرد: در حوزه سیم‌کارت حدود ۷ تا ۸‌درصد از سیم‌کارت‌هایی که می‌سوزند، اعلام سرقت کرده اند.

فروتن لاریجانی نیز در مورد آمار دقیق گوشی‌های سرقتی می‌گوید: آمار دقیقی در دست نیست ولی با توجه به اینکه تغییر شماره سریال گوشی‌ها رواج یافته میزان گوشی‌های کشف شده در حد بسیار کمی است.

این در حالی است که داوود زارعیان مدیر روابط عمومی مخابرات ایران می‌گوید: میزان کشف گوشی‌های سرقتی در صورتی که گوشی روشن شود، در حد کمی نیست.

اگر گوشی شما سرقت شد

در صورتی که گوشی تلفن همراه شما به سرقت رفت، اقدامات زیر را انجام دهید:

۱ - در اولین فرصت به کلانتری محل مراجعه کنید و سرقت گوشی را اطلاع دهید تا در آنجا برای شما تشکیل پرونده شود.

۲ - سپس به دادسرا ارجاع داده می‌شوید. دادسرای محل به شما فرمی می‌دهد که در آن مشخصات گوشی و شماره سریال آن را اعلام می‌کنید.

۳ - برای سوزاندن سیم‌کارت به یکی از دفاتر خدمات مشترکین تلفن‌همراه مراجعه کنید. البته باید سند سیم‌کارت و آخرید قبض پرداخت شده سیم‌کارت را همره داشته باشید. در غیر این صورت باید آخرین قبض را از دفاتر خدمات ارتباطی دریافت کنید و پس از پرداخت مبلغ سیم‌کارت جدید خود را تحویل بگیرید.

۴ - زمانی که گوشی سرقتی با سیم‌کارت دیگری فعال شود، گوشی مسروقه از طریق مخابرات ردیابی و به صاحبش تحویل داده می‌شود.