جنگ ماهواره را صداو‌سیما برد

بازار دیجیتال- مجلس شورای اسلامی روز گذشته پس از بحث و سخن‌های فراوان سرانجام با اختصاص ۲۵۰‌میلیون دلار برای ماهواره صدا و سیما موافقت کرد. این موضوع آنقدر برای صدا و سیما مهم بود که عزت‌‌ا... ضرغامی خود به مجلس رفت تا حضورش کاملا بر رای‌گیری در این زمینه سنگینی کند.

ضرغامی که به طور ضمنی نماینده دولت در جریان این مصوبه به شمار می‌آمد در حالی اجازه چنین بودجه‌ای را برای ماهواره صدا‌و‌سیما دریافت کرد که سازمان فضایی ایران و وزارت ارتباطات سال‌ها است به دنبال پرتاب ماهواره زهره به فضا هستند. هر چند طی دو سال اخیر عملا اطلاع‌رسانی از پروژه‌های ماهواره‌ای وزارت ارتباطات و سازمان فضایی متوقف شده بود و حتی وزیر هم از پاسخگویی در این مورد طفره می‌رفت؛ اما حال به نظر می‌رسد که ورق ناگهان به نفع صد ا و سیما برگشته است و آنچه وزارت ارتباطات طی سال‌ها نتوانسته انجام دهد عملا به صدا و سیما واگذار شده و نقش سازمان فضایی صرفا در حد همکاری با صدا و سیما برای این ماهواره پایین آمده است.

پیروزی که دیروز برای صدا و سیما به دست آمده فقط کسب بودجه برای این ماهواره نیست؛ بلکه به نظر می‌رسد موضوع متولی‌گری ماهواره نیز از وزارت ارتباطات به سمت و سوی صدا و سیما چرخش پیدا کرده است.

جنگ متولی‌گری

گسترش تکنولوژی و به خصوص حضور‌ آی‌تی و ارتباطات در کشور بلافاصله نهادهای مختلف را به سمت متولی‌گری این عرصه‌ها متمایل کرد. در این میان همواره بین صدا و سیما و وزارت ارتباطات رقابت فراوانی برای در اختیار‌گیری متولی‌گری تکنولوژی‌های جدید وجود داشته است. در جریان بحث‌های حدود هشت سال قبل در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، صدا و سیما تلاش فراوانی کرد تا با توسل به تعریف رسانه‌ای اینترنت، مسوولیت توسعه و کنترل آن را در اختیار خود بگیرد. صدا و سیما به این منظور حتی سرمایه‌گذاری فراوانی را نیز انجام داد و حتی یکی از نخستین نهادهایی بود که به طور گسترده از اینترنت بهره گرفت. هر چند سال‌ها طول کشید که صدا و سیما به برنامه سازان خود اجازه دهد که آدرس اینترنتی یک سایت را درج کنند و در مورد‌ آی‌تی برنامه بسازند. بسیاری، عدم‌تمایل صدا و سیما در تبلیغ اینترنت و سایت‌های اینترنتی را نتیجه شکستی می‌دانند که این نهاد در رقابت با وزارت ارتباطات در بحث‌های شورای‌عالی انقلاب فرهنگی خورد. وزارت ارتباطات از آن پس مسوولیت توسعه و کنترل همه‌جانبه اینترنت را برعهده گرفت‌.

پس از اینترنت موضوع تلویزیون اینترنتی و رادیوی اینترنتی نیز از دیگر موارد مربوط به حوزه ICT بوده که صدا و سیما خواستار متولی‌گری آن شده است. درست پس از آنکه تعدادی از گوشی‌هایی با قابلیت پخش برنامه‌های تلویزیونی در بازار تلفن همراه ایران به فروش رفت، صدا و سیما اعلام کرد که برنامه‌ای برای ارائه برنامه‌های تلویزیونی، روی موبایل دارد. همچنین پس از آنکه وزارت ارتباطات از پروژه‌ای برای ایجاد شبکه‌های تلویزیونی اینترنتی و تماشای فیلم از طریق خطوط اینترنت پرسرعت خبر داد نیز صدا و سیما معترض و سپس خواستار مشارکت در آن شد. چند سال قبل پس از آنکه تعدادی از خبرگزاری‌ها به همراه خبر نوشتاری فایل صوتی خبرها را روی اینترنت قرار دادند نیز صدا و سیما به شدت به آن معترض شد و آن را از مصادیق فعالیت‌های تحت مدیریت خود دانست. همین دو روز قبل نیز عزت‌‌ا... ضرغامی شبکه اینترنتی رادیویی را تحت عنوان اولین رادیوی اینترنتی ایران افتتاح کرد هر‌چند سال‌ها است رادیوهای اینترنتی مختلفی به زبان فارسی روی اینترنت منتشر می‌شود، اما صدا و سیما این سایت را به عنوان نخستین رادیوی اینترنتی ایران معرفی کرد.

نفوذ بیشتر صدا و سیما

در مجلس

شورای‌عالی فضایی که نخستین بار به ریاست سید‌محمد خاتمی، رییس‌جمهوری پیشین تشکیل شد، تلاش فراوانی کرد تا حداقل یک ماهواره (‌مصباح) را برای امور مخابراتی در مداری قرار دهد که سال‌ها است در اجاره ایران است و گفته می‌شود اگر ایران در این مدار، ماهواره‌ای قرار ندهد این فضا از ایران گرفته و به کشور دیگری اختصاص می‌یابد.

سازمان فضایی ایران طی سال‌های اخیر به‌رغم آنکه حتی با همکاری روس‌ها از ساخت ماهواره ایرانی خبر داد نیز نتوانسته فعالیت قابل‌توجهی انجام دهد و عملا در این سال‌ها به دلایل مختلف سکوت کرده و هر‌گونه اطلاع‌رسانی در زمینه فعالیت‌های خود را با دلایلی چون مسائل امنیتی متوقف کرده است. بزرگ‌ترین مشکلی که در زمینه ماهواره‌های روی زمین مانده این سازمان مانند مصباح و زهره وجود داشته مساله بودجه اختصاص یافته به این ماهواره‌ها بوده است. حال به نظر می‌رسد هر قدر سازمان فضایی و وزارت ارتباطات در قانع کردن مجلس برای اختصاص بودجه به ماهواره‌های ایرانی ناموفق بوده، صدا و سیما توانسته در طی یک سال با اصلاح قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، دویست و پنجاه‌میلیون دلار برای این منظور دریافت کند.

چنین چیزی نشان می‌دهد که صدا و سیما حداقل نسبت به وزارت ارتباطات از قدرت و نفوذ بیشتری برای پیشبرد برنامه‌های خود در مجلس برخوردار است و حال باید دید آیا سازمان فضایی عملا با رویکردی که مدیریت نخستین ماهواره ایران را به صدا سیما می‌سپارد عملا همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند یا احیانا به انحلال و یا ادغام در سازمان صدا و سیما منجر خواهد شد.

خبر

در جلسه روز سه‌شنبه مجلس کلیات طرح اصلاح بند (و) ماده (۱) قانون برنامه چهارم و جداول مربوطه و اختصاص معادل تا دویست و پنجاه میلیون دلار برای ماهواره سازمان صدا و سیما با حضور رییس سازمان صدا و سیما به رای گذاشته شد و با ۱۷۹ رای تصویب شد.

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری دانشجویان ایران، محمدمهدی مفتح، نماینده رزن در مجلس، در توضیح این طرح گفت: با توجه به تکنولوژی فعلی، خرید و استفاده از ماهواره برای صدا و سیما الزامی است تا بتواند به وظایفش عمل کند. مخبر کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس افزود: با توجه به وجود ۷ شبکه داخلی صدا و سیما و ۷ شبکه تلویزیونی بین‌المللی و ۳۲ شبکه تلویزیونی استانی، ۹ شبکه ملی رادیویی و ۸ شبکه رادیو بین‌المللی ۲۴ ساعته و ۳۲ شبکه رادیو استانی نیاز به خرید و استفاده از ماهواره ضروری است تا صدا و سیما به نیازها پاسخ دهد. مفتح تصریح کرد: با توجه به نیازها و برای توسعه آینده در شرایط فعلی نیاز است ظرفیت قابل‌توجهی از ماهواره مورد استفاده قرار گیرد. اگر می‌خواهیم این نیاز را برآورده کنیم نیاز به ۳۰ تا ۵۰‌میلیون دلار برای اجاره سالانه ماهواره داریم. در صورتی که اگر ماهواره را بخریم بین ۲۵۰ تا ۳۰۰‌میلیون دلار خرج می‌شود و دیگر نیازی به اجاره و پرداخت اجاره نیست. وی در ادامه گفت: با توجه به آن‌که دو نقطه در فضا برای پرتاب ماهواره وجود دارد، ممکن است دیگران آن را پر کنند و باید به سرعت در این خصوص اقدام شود؛ چون دیگر نقطه‌ای در فضا برای استفاده باقی نمی‌ماند. از دیدگاه تورم و رشد نقدینگی هم این مساله باعث افزایش نقدینگی نمی‌شود. بنابراین به خرید و پرتاب ماهواره برای صدا و سیما رای دهید. به گزارش ایسنا، در خصوص حذف بخش‌هایی از ماده واحده این طرح حسن سبحانی، نماینده مردم دامغان در مجلس و میرمحمدی، نماینده قم، پیشنهادهایی داشتند که هیچ‌کدام به تصویب نرسید.

سعید ابوطالب، نماینده تهران، نیز در صحبت‌هایی عنوان کرد که این ماهواره تنها برای اختصاص و استفاده برای رادیو و تلویزیون خریداری و پرتاب شود نه برای کار دیگری و بودجه‌ای هم که داده می‌شود برای خرید ماهواره داده می‌شود نه ساخت آن و چون از قبل از انقلاب ما نقطه‌ای را برای ماهواره خواستار شده‌ایم، ممکن است این فضا پر شود. وی افزود: حذف صدا و سیما از ماده واحده این طرح درست نیست؛ بلکه باید ساخت، استفاده، تجهیز و... آن به صدا و سیما داده شود. در ادامه بررسی این طرح، ماده واحده طرح به رای نمایندگان گذاشته شد که با ۱۶۳ رای موافق، ۷ مخالف و ۱۰ ممتنع به تصویب رسید. در ماده واحده این طرح آمده است: به منظور تامین اعتبار برای خرید تجهیزات، ساخت سامانه مربوط به پرتاب و قرار دادن ماهواره رادیو و تلویزیون (ایران D.B.S) در مدار اختصاص یافته مبلغ ارزی تا ۲۵۰میلیون دلار از محل حساب ذخیره ارزی برای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی اختصاص می‌یابد. این سازمان موظف است با همکاری سازمان فضایی ایران برای تامین ماهواره اقدام کند. در تبصره این ماده واحده عنوان شده که حکم بند (و) ماده (۱) قانون برنامه چهارم توسعه ایران در خصوص این ماده واحده لازم‌الرعایه نیست.