خوش سلیقه‌هایی با جیب‌خالی

مریم عسگری

عکس: نگار متین نیا

در اینکه سلیقه مصرف‌کنند‌گان و نحوه انتخاب آنها در میزان فروش و موفق یا ناموفق بودن یک کالا یا برند، آن هم در چنین بازار رقابتی موثر است، شکی نیست.

امروزه خواست و سلیقه مصرف‌کننده در حدی نزد تولیدکنندگان اهمیت دارد که کالاهای خود را بر اساس سلیقه آنها طراحی و تولید می‌کنند. حتی واردکنندگان نیز کالاها را بر اساس نیاز بازار و خواست مصرف‌کننده وارد کشور می‌کنند. چه این کالا در رده کالاهای لوکس باشد و چه در ردیف کالاهای ضروری.

به هر حال این نیاز و سلیقه مصرف‌کننده است که تا حد زیادی به تولیدکنندگان و واردکنندگان در ارائه کالا خط و جهت می‌دهد و حتی بر حجم واردات و قیمت‌ها در بازار تاثیر می‌گذارد. به طوری که اگر حجم واردات کالاهای لوکس مانند تلویزیون LCDیا لپ‌تاپ را طی سال‌های اخیر مقایسه کنید از افزایش حجم واردات و کاهش قیمت‌ها در بازار متعجب خواهید شد.

جالب اینجاست که در شرایطی که بحران اقتصادی همه جا را فرا گرفته و طبق اعلام کارشناسان اقتصادی بسیاری از مردم زیر خط فقر زندگی می‌کنند، بازار کالاهای لوکس و گران قیمت از طرف اکثر مردم و لو قشر متوسط به پایین مورد استقبال قرار گرفته و اکثر مصرف‌کنندکان به استفاده از کالاهای باقابلیت و گران قیمت توجه دارند.

به عنوان مثال با وجودی که قیمت تلویزیون‌های LCD با سایز کمتر از ۳۰ اینچ پایین‌تر از سایزهای بالای ۳۰ اینچ است باز هم مصرف‌کنندگان، حتی آن دسته که خانه‌هایی ۷۰ تا ۸۰ متری دارند، خرید یک تلویزیون ۴۰ اینچ را به ۲۴ اینچ ترجیح می‌دهند.

در توضیح بیشتر می‌توان به آمار واردات تلویزیون‌هایLCD در سال گذشته اشاره کرد که بیش از ۱۴۰۰ تن از مجموع ۱۸۰۰ تن مربوط به تلویزیون‌های بزرگ‌تر از ۳۰ اینچ بوده است.

فعالان بازار معتقدند، کاهش قیمت‌ها و در نظر گرفتن تسهیلات ویژه فروش برای مصرف‌کننده از طرف فروشندگان باعث شده تا بسیاری از مصرف‌کنندگانی که توان خرید کالاهای گران‌قیمت را ندارند به طور اقساطی کالاهای مورد نظر را خریداری کنند.

مصرف‌کنندگان با سلیقه ایرانی

کارشناسان معتقدند مصرف‌کنندگان ایرانی با توجه به وضعیت اقتصادی نه چندان مطلوبی که دارند بسیار باسلیقه هستند.

احمد علیپور، مدیر عامل شرکت فراسو در این رابطه می‌گوید: به‌رغم اینکه اکثر مصرف‌کنندگان ایرانی قدرت خرید پایینی دارند، اما در انتخاب کالا بسیار هوشمند و باسلیقه عمل می‌کنند و وقتی مصرف‌کنندگان ایرانی را با سایر کشورهای منطقه و همچنین کشورهای توسعه‌یافته مقایسه می‌کنیم، درمی‌یابیم که ایرانی‌ها بسیار هوشمند و با سلیقه‌تر از آنها در انتخاب کالا عمل می‌کنند.

به گفته وی، در گذشته به این دلیل که مصرف‌کنندگان اعتماد چندانی به خدمات پس از فروش شرکت‌ها نداشتند به سمت کالاهای گران‌قیمت با برند‌های خاص می‌رفتند، اما امروزه گستردگی خدمات پس از فروش باعث شده مصرف‌کنندگان به کالاهایی که خدمات پس از فروش گسترده‌ای دارند جذب شوند. همچنین در گذشته برخی از افراد برای تهیه کالا به خارج از کشور سفر می‌کردند. اما امروزه این روند تا حد زیادی کاهش یافته است.

بحری، یکی از مدیران شرکت سازگار ارقام نیز در این رابطه می‌گوید: اصولا مصرف‌کنندگان ایرانی به خوش‌سلیقه‌گی معروف هستند و در هیچ جای دنیا مصرف‌کنندگانی را نمی‌توان یافت که تا این حد به تنوع در مدل، رنگ و ظاهر کالا اهمیت دهند. به عنوان مثال، در زمینه گوشی تلفن‌همراه مصرف‌کنندگان ایرانی بسیار به تنوع در مدل، طرح و قابلیت‌های کالا اهمیت می‌دهند. حتی اگر این قابلیت‌ها در کشور مورد استفاده نباشد. در زمینه کامپیوتر نیز به همین صورت است.

به گفته وی، کاربران رایانه نیز مانند سایر کالاها به قابلیت و کارآیی کالاها اهمیت می‌دهند و بسیار اتفاق می‌افتد که کالایی را با ظرفیت و کارآیی بیش از آنچه می‌خواهند خریداری می‌کنند.

به طور کلی مصرف‌کننده ایرانی متقاضی کالای high-end (پیشرفته) هستند که امکانات زیادی به آنها ارائه کند.

بحری معتقد است مصرف‌کننده ایرانی از بیشترین توان مالی‌اش و حتی بیشتر از آن برای خرید کالاهای مورد نیازش استفاده می‌کند.

ایزدنیا، مدیر فروش شرکت حافظ پخش یکی از نمایندگی‌های فروش محصولات سامسونگ در این زمینه می‌گوید: بی‌شک سلیقه مصرف‌کنندگان در عرضه محصولات در هر برندی در بازار تاثیر زیادی دارد. چرا که اگر کالایی مطابق خواسته مصرف‌کننده به بازار عرضه نشود او به بازارهای خارج از کشور برای تهیه آنچه می‌خواهد کشیده می‌شود. به همین دلیل شرکت‌های تولیدکننده داخلی و واردکنندگان با آگاهی از سلیقه مصرف‌کنندگان به تولید و واردات کالا اقدام می‌کنند.

به گفته وی، تا چند سال پیش که روند ورود کالاهای جدید به کشور با تاخیر چند ماهه همراه بود و قیمت‌ها نیز در سطح بالاتری از آنچه امروز هست بود، مصرف‌کنندگان به کالاهای قاچاق و بدون گارانتی توجه خاصی نشان می‌دادند، اما امروزه با ورود سریع کالاهای جدید به بازار و گسترش خدمات پس از فروش این معضل تا حد زیادی رفع شده است.

وی همچنین معتقد است؛ امروزه اکثر مصرف‌کنندگان به طراحی، کیفیت و خدمات پس از فروش کالاها توجه زیادی دارند و زیبایی ظاهری کالا ۴۰درصد، کیفیت کالا ۴۰درصد و خدمات پس از فروش ۲۰درصد در پرفروش بودن یک کالا موثر است.

وی همچنین معتقد است: اکثر مصرف‌کنندگان ایرانی ۵۰ درصد بیش از توان مالی که دارند برای خرید کالاهای دیجیتالی، صوتی و تصویری و کامپیوتری هزینه می‌کنند که فروش اقساطی کالا کمک زیادی در این زمینه به خریداران می‌کند.

وی افزود: اگر نگاهی به سهم فروش شرکت‌های تعاونی طی سال‌های اخیر بیندازید متوجه می‌شوید این شرکت‌ها با در نظر گرفتن تسهیلاتی برای مصرف‌کنندگان دارای آمار فروش بالایی در زمینه کالاهای گران‌قیمت و لوکس هستند.

همچنین طی سال‌های اخیر با ورود تکنولوژی‌های جدید قیمت‌ها تا حد زیادی نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است که این امر موجب تقاضای بیشتر مصرف‌کنندگان برای کالاهای high-end شده است. به طور مثال تا چند سال قبل قیمت یک تلویزیون تازه وارد سایز بزرگ حدود ۸میلیون تومان بود، اما حالا همین تلویزیون با قابلیت‌های بیشتر قیمتی حدود ۳/۱ سابق دارد.

بکایی، مدیر فروش شرکت اپل ایران، عرضه‌کننده محصولات اپل در ایران نیز در این زمینه می‌گوید: سلیقه مصرف‌کننده ایرانی به روز است و همواره به دنبال محصولاتی کامل و باقابلیت است. همچنین از آنجا که من عقیده دارم بحران اقتصادی جهانی تاثیری زیادی در بازار ایران ندارد، کالاهای با قابلیت و جدید وارد کشور می‌شوند و با استقبال نیز مواجه می‌شوند.

به گفته وی، البته برخی از خریداران از لحاظ مالی قدرت چندانی ندارند ولی با استفاده از نهایت قدرت خرید خود سعی می‌کنند بهترین انتخاب را داشته باشند.

به عبارت ساده به خود زحمت بسیار در تهیه هزینه خرید کالا را می‌دهند ولی کالای باکیفیت می‌خرند.

ختم کلام

اگر چه اکثر تولیدکنندگان، واردکنندگان و فروشندگان مصرف‌کننده ایرانی را یک انتخاب‌کننده باسلیقه می‌دانند که از بیشترین توان خود برای خرید کالا استفاده می‌کند، اما برخی از فروشندگان براین باورند برخی از مصرف‌کنندگان همچنان در پی خرید کالاهای ارزان قیمت و لو بی‌کیفیت هستند.

عبدی یک فروشنده در این زمینه می‌گوید:برخی از مصرف‌کنندگان ایرانی کالاهای ارزان قیمت ولو بی‌کیفیت را به کالاهای گران‌قیمت ترجیح می‌دهند.

چرا که اگر غیر از این بود شاهد عرضه گسترده کالاهای قاچاق چه در زمینه گوشی موبایل و چه سایر کالاها نبودیم. ولی در حال حاضر بسیاری از واردکنندگان و تولیدکنندگان از روند واردات کالاهای قاچاق که اکثرا بی‌کیفیت و بدون گارانتی هستند، گله‌مندند.

علیپور، مدیرعامل شرکت فراسو در این رابطه می‌گوید: اکثر کاربران رایانه و لوازم صوتی و تصویری و... امروزه با کالاهایی در بازار مواجه‌اند که قیمتی مناسب با خدمات پس از فروش گسترده دارند. از طرفی امروزه سودی که فروشگاه‌ها بابت فروش کالاها از خریدار می‌گیرند بسیار کم است در حالی که در سایر کشورها فروشندگان سودی حدود ۲۵درصد از مصرف‌کننده دریافت می‌کنند.

پس مصرف‌کننده سعی می‌کند کالای مطمئن را از نمایندگی فروش خریداری کند.