تکنولوژی در خدمت بیماران

ندا لهردی

«تریستان داکان‌ها» کجاست؟ شاید حتی نامش هم برایتان آشنا نیست؛ اینجا دورافتاده‌ترین منطقه مسکونی دنیا است. این منطقه در واقع مجموعه‌ای از جزایر آتشفشانی است که با جمعیت ۲۶۹نفری در وسط اقیانوس اطلس جنوبی واقع شده.حالا تصور کنید در این منطقه زندگی می‌کنید و دچار یک بیماری غیرمعمول شده‌اید... در واقع وجود چنین شرایطی ایجاد سیستم‌های «درمان از راه دور» (Telemedicine) را به صورت الزام درآورد. این سیستم در حقیقت با ترکیبی از تکنولوژی ارتباطات مخابراتی و پزشکی به وجود آمده و شیوه‌های قدیمی درمان را متحول کرده است.

این سیستم می‌ِتواند تا حد قابل توجهی به پزشکان و پرستاران کمک کند تا اطلاعات خود را به روز کرده و بدون ارتباط نزدیک با بیماران، درمان آنها را پیگیری کنند. دکتر کارل ون‌درمرو تنها پزشک دورافتاده‌ترین منطقه مسکونی دنیا در این مورد می‌گوید: «ما اینجا هیچ باند فرودگاهی برای انتقال بیماران اورژانسی نداریم و تنها راه ارتباطی ما با دنیای بیرون به اندازه یک سفر دریایی ۶ یا ۷روزه طول می‌کشد. با این حال تمام ساکنان این جزیره به پیشرفته‌ترین امکانات پزشکی دنیا از طریق سیستم «درمان از راه دور» دسترسی دارند. به این ترتیب با استفاده از یک ارتباط اینترنت ماهواره‌ای با یک مرکز فوریت‌های پزشکی ۲۴ساعته در آمریکا می‌توانیم عکس‌های رادیولوژی، نوارهای قلب و تست عملکرد ریه‌ها را به راحتی برای متخصصان فرستاده و از طریق ارتباط ویدئویی با پزشکان دیگر مشورت کنیم.»با این اوصاف هر بیماری در این جزیره با مراجعه به مطب پزشک می‌تواند تصور کند که در مرکز پزشکی دانشگاه پترزبورگ است.

«ریچارد بکالار» مدیر بخش تجهیزات پزشکی شرکت کامپیوتری بزرگ IBM معتقد است که تکنولوژی Telemedicine به سرعت می‌تواند در دسترس کاربران سراسر دنیا قرار گرفته و روند درمان را سرعت ببخشد.

او می‌گوید: «تنها مشکل در این زمینه راه‌اندازی لینک اینترنت ماهواره‌ای بود که این روزها مرتفع شده است تا جایی که در سال ۲۰۰۱ یک جراح در نیویورک یک عمل جراحی برداشتن زخم مثانه را روی یک بیمار در پاریس با استفاده از سیستم جراحی روباتیک به نام «داوینچی» انجام داد. سیستم‌های Telemedicine امروزه تا آنجا پیشرفت کرده‌اندکه به پزشکان این امکان را می‌دهند تا از راه دور بیمارانی را که از باتری قلب استفاده می‌کنند و یا بیمارانی که حسگرهای پیوندی در بدنشان دارند را کنترل کرده و تحت نظارت قرار دهند.»

به همین دلیل هم هست که بسیاری از کارشناسان سیستم‌های «درمان از راه دور» را بهترین ابزار برای مراقبت‌های پزشکی در دنیای مدرن امروز می‌دانند.

به این ترتیب مراقبت و نگهداری از بیماران مبتلا به امراضی مانند دیابت یا نارسایی قلبی در خانه امکان‌پذیر می‌شود که این موضوع می‌تواند حس استقلال، اعتماد به نفس و آرامش را در این بیماران تقویت کند.این در حالی است که بعضی بیمارانی که عمل جراحی پیوند قلب روی آنها انجام شده است، می‌توانند شرایط جسمی و قلبی خود را با استفاده از گوشی موبایل کنترل کنند؛ بدون آنکه نیازی به معاینه حضوری در کلینیک داشته باشند.

شرکت ‌آلمانی Body Tel یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در زمینه سیستم‌های درمان از راه دور است که به تولید حسگرهای مبتنی بر تکنولوژی بی‌سیم بلوتوث می‌پردازد که این حسگرها می‌توانند میزان قند خون، فشار خون و وزن بیماران را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات را روی یک وب‌سایت ایمن ذخیره کنند تا بیماران بتوانند با استفاده از این اطلاعات با پزشک خود مشورت کنند. شرکت آمریکایی Honeywell هم یکی دیگر از شرکت‌های فعال در زمینه telemedicine است که سیستمی را در اختیار بیماران قرار می‌دهد تا با استفاده از آن بتوانند در خانه میزان دم و بازدم، عملکرد ریه‌ها، گسترش اکسیژن در بدن و فشار خون را اندازه‌گیری کنند. این سیستم در واقع برای بیماران مبتلا به انسداد رگ‌های عروقی طراحی شده است. علاوه بر تمام این سیستم‌ها و امکاناتی که آسایش و راحتی بیماران را به آنها بازمی‌گردانند، یکی از مهم‌ترین نتایج به‌کارگیری telemedicine کاهش چشمگیر هزینه‌های درمان است. این موضوع در سال‌های اخیر مورد توجه کشورها و دولت‌های بسیاری قرار گرفته است تا آنجا که آمار نشان می‌دهد دولت انگلستان از سال ۲۰۰۶ چیزی در حدود ۱۶۰میلیون دلار برای تسهیلات مبتنی بر تکنولوژی پیشگیری از بیماری‌ها هزینه کرده است که این رقم امکان استفاده ۱۶۰هزار سالمند از سیستم‌های درمان از راه دور در خانه را فراهم آورده است.

بازار سیستم‌های درمان از راه دور

نگاه جهانی به بازار سیستم‌های telemedicine کاملا امیدوارکننده و مثبت است. آخرین گزارش تحقیقاتی موسسه آنلاین Report Buyer در این زمینه نشان می‌دهد که ارزش بازار جهانی سیستم‌های درمان از راه دور با متوسط رشد سالانه ۱۹درصد تا سال ۲۰۱۲ به ۹/۱۳میلیارد دلار می‌رسد. به عقیده بسیاری از کارشناسان صنعت درمان و تجهیزات پزشکی، درمان از راه دور دیگر از صورت یک شعار به یک رویکرد کم‌هزینه و مفید تبدیل شده است. بازار سیستم‌های درمان از راه دور به دو بخش تکنولوژی و خدمات تقسیم می‌شود. بخش تکنولوژی این بازار که شامل سخت‌افزار، نرم‌افزار، صنایع مخابراتی و شبکه‌ای است یک بخش بسیار پررونق است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۱۲ و با درصد رشد سالانه ۸/۲۴درصدی به ارزشی برابر ۵میلیارد و ۶۱۰میلیون دلار برسد. این در حالی است که این رقم تا پایان سال ۲۰۰۷ برابر ۲/۲میلیارد دلار بوده است.

* برگرفته از اکونومیست