سیستم‌عامل‌های موبایل چه تفاوتی با هم دارند

مریم عسگری
کدام سیستم‌عامل‌ها چه قابلیت‌هایی دارند؟ این پرسش اصلی همه خریداران موبایل است. این گزارش تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد

مریم عسگری
کدام سیستم‌عامل‌ها چه قابلیت‌هایی دارند؟ این پرسش اصلی همه خریداران موبایل است. این گزارش تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد

سیمبیان، آندروید، IOS، ویندوز موبایل، بادا و RIM از سیستم‌عامل‌های رایج در بازار جهانی و بازار داخلی است که در کنار آنها می‌توان به سیستم‌عامل جدیدی چون میگو هم اشاره کرد. به گفته کارشناسان بازار گوشی موبایل در حال حاضر سیمبیان بیشترین سهم فروش را در بازار گوشی در اختیار دارد و پس از آن آندروید قرار گرفته است. البته این آمار مختص ایران است؛ چرا که در خارج از ایران آمارهای مربوط به سیستم‌عامل‌ها بسیار متفاوت است. البته شرکت‌های عرضه‌کننده گوشی بنا به دلایلی که آن را سیاست‌های خاص شرکت اعلام می‌کنند از ارائه آماری در مورد سهم محبوبیت سیستم‌های عامل خودداری می‌کنند، اما محمدی مدیر بازاریابی و فروش بخش گوشی‌های شرکت ال‌جی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در مورد سهم فروش سیستم‌های‌عامل با توجه به بررسی‌های انجام شده مشخص شده با وجودی که آندروید به عنوان قدرتمندترین سیستم عامل موبایلی شناخته می‌شود، ولی حدود 40 درصد بازار ایران به سیستم‌عامل قدیمی و رایج سیمبیان اختصاص دارد و سهم فروش سیستم‌عامل آندروید در حدود 25 تا 30 درصد است. سیستم عامل آی او اس هم شاید نزدیک به 10 درصد بازار را در اختیار دارد و حدود 10 درصد هم در اختیار سیستم‌های عامل ویندوز موبایل و بادای سامسونگ است.
وی همچنین افزود، در حال حاضر سیستم‌عامل آندروید روی گوشی‌های سامسونگ، سونی اریکسون، ال‌جی، موتورولا، اچ تی نصب شده است. سیستم‌عامل سیمبیان هم روی گوشی‌های نوکیا، سیستم‌عامل ای او اس روی گوشی‌های اپل و سیستم‌های عامل بادا و ویندوز فون روی گوشی‌های سامسونگ و اچ تی سی نصب می‌شوند.
سیمبیان همچنان در صدر
سیمبیان یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین سیستم‌عامل‌های موبایلی است که روی گوشی‌های هوشمند نصب می‌شود.

آغاز فعالیت سیمبیان، از سال ۲۰۰۲ و با عرضه گوشی ۷۶۵۰ بود که گوشی‌های این سری به اینفرارد، امکان نصب برنامه آفیس و... مجهز بودند، اما پس از گذشت شش سال این شرکت نسخه S۶۰ را با عرضه گوشی ۵۸۰۰ عرضه کرد و امکانات جدیدتری در اختیار کاربران تلفن‌های هوشمند قرار داد. به گفته حمیدرضا نیکدل، مدیر روابط عمومی نوکیا در ایران، به طور کلی سیستم‌عامل سیمبیان S۶۰ روی گوشی‌هایی که قبل از عرضه سیستم‌عامل سیمبیان ۳ به بازار عرضه شدند(N۹۷، N۹۷ MINI، C۶-۰۰)
نصب می‌شوند. سیستم‌عامل سیمبیان 3 نیز پس از S60 رسما با معرفی گوشی هوشمند N8-00 در سال 2010 معرفی شد و با ارائه‌ این گوشی و سیستم‌عامل جدید، سیمبیان وارد مرحله‌ جدیدی از حیات خود شد. این سیستم عامل را در واقع می‌توان نسل تکمیل شده، بهبود یافته و زیباتر شده سیمبیان S60 ورژن ۵ دانست.در این ورژن، سیمبیان نسخه جدید خود را فقط با نام سیمبیان ورژن ۳ (symbian V3) منتشر کرد. این سیستم‌عامل که مخصوص گوشی‌های با صفحه‌های لمسی طراحی شده است از امکانات و مخصوصا رابط گرافیکی بسیار مناسب‌تری نسبت به دیگر انواع نسخه‌های سیمبیان ارائه شده روی گوشی‌های تلفن همراه برخوردار است. مدل‌هایی از گوشی‌های نوکیا که از این سیستم‌عامل استفاده می‌کنند عبارتند از C6، C7، C6-1، N7 و N8.
به گفته مدیر روابط عمومی نوکیا، پس از Symbian V۳ نوبت به عرضه ورژن جدید سیستم‌عامل مذکور یعنی ANNA رسید. ANNA با گوشی E۶ که اولین گوشی Touch & Type با صفحه کلید کامل QWERTY بود، در آوریل ۲۰۱۱ رسما معرفی شد. ضمن اینکه، آپدیت ANNA برای گوشی‌های جدید معرفی شده در این فاصله‌ زمانی، در دسترس قرار گرفت که این گوشی‌ها عبارت بودند از: Nokia E۷، Nokia N۸، Nokia C۷، Nokia Oro و Nokia C۶-۰۱. سیمبیان آنا قابلیت تایپ آسان‌تر را برای کاربر فراهم می‌کند و این امکان را فراهم می‌آورد تا از مرورگر سریع تری استفاده کند. تجهیز به ایمیل و تقویم به روز آوری شده، پیام رسان Microsoft Communicator و امنیت بهبود یافته از سایر ویژگی‌های این ورژن از سیستم‌عامل سیمبیان است. پس از آنا هم نوبت رسید به ورژن BELLE. نوکیا این ورژن را در آگوست ۲۰۱۱ رسما معرفی کرد. داشتن شش صفحه اصلی، امکان شخصی‌سازی این صفحات با ویجت‌های مختلف و جابه‌جایی آنها، نوار بالای صفحه که با حرکت دست به‌راحتی به پایین باز می‌شود و... فقط بخشی از ویژگی‌های این نسخه از سیمبیان است. شاید مهم‌ترین تغییری که در این بخش می‌توان به آن اشاره کرد، ورود تکنولوژی NFC با آپدیت بل است، تکنولوژی‌ای که یکی از پر مصرف ترین‌ها در آینده خواهد بود.
آندروید و تنوع برند
آندروید (Android) سیستم‌عامل قدرتمند گوگل است که این روزها بسیاری از تولیدکنندگان تلفن همراه از آن استفاده می‌کنند. این سیستم‌عامل مانند سایر سیستم‌های عامل موبایل دارای ورژن‌های مختلفی است که با نام‌های جالبی مانند نان زنجبیلی، پیراشکی، کیک بستنی و... شناخته می‌شوند. به عنوان مثال ورژن شماره ۵/۱ با نام cupcake یا کیک خامه‌ای، ورژن ۶/۱ با نام Donut یا پیراشکی، ورژن ۲ و ۱/۲ با نام Elcair یا شیرینی با خامه و بستنی، ورژن ۲/۲ با نام بستنی یخی froyo، ورژن
3/2 Gingerbread ‏ با نام نان پنجره شناخته می‌شوند. ورژن 1/3 با نام بستنی حصیری و ورژن 1/4 با نام ساندویچ بستنی از نسخه‌های جدید هستند که هنوز وارد بازار داخلی نشده‌اند. محمدی، مدیر بازاریابی فروش بخش گوشی‌های شرکت ال جی می‌گوید: در حال حاضر نسخه 3/2 Gingerbread جدیدترین نسخه آندروید در بازار ایران است که روی گوشی‌هایی نظیر Nexus S، GALAXY S PLUS
سامسونگ و مدل XPERIA NEO سونی‌اریکسون نصب شده است، اما به‌طور کلی این نسخه ۲/۲ FROYO است که پرمخاطب تر از سایر مدل‌ها است. به گفته محمدی، پشتیبانی از اشتراک اینترنت از طریق USB پشتیبانی از فلش نسخه ۱/۱۰، قابلیت به روز رسانی خودکار اپلیکیشن‌ها و تم‌ها و... از ویژگی‌های این نسخه از آندورید است. همچنین تفاوت مهم FROYO با نسخه ۲ و ۱/۲ Elcair این است که FROYO سخت‌افزارهای گوشی را در اختیار نرم افزارها قرار می‌دهد. برای مثال از طریق مرورگر می‌توان به دوربین دسترسی داشت یا اینکه نقشه روی مرورگر می‌تواند از قطب نمای تلفن استفاده کند. از دیگر قابلیت‌های FROYO، تشخیص صدا به منظور جست‌وجو و استفاده از مترجم گوگل است. همچنین قابلیت ترجمه مکالمه هم در این نسخه آندروید وجود دارد. ضمن اینکه مدیریت برنامه‌ها و به روز رسانی آنها در پس زمینه، هم امکان‌پذیر است. وجه تمایز نسخه GINGERBREAD هم با FROYO در ‏این است که کاربران نسخه جدید کیبورد بهتر و کپی پیست بهتری را تجربه خواهند کرد. ضمن اینکه ‏ Gingerbread در سراسر سیستم خود (در شماره‌گیر و مخاطبین) از تماس‌های VoIP پشتیبانی می‌کند، عملکرد سریع‌تر، عمر بیشتر باتری و... از سایر مزایای ورژن نان پنجره ای آندروید است. نسخه‌های بستنی حصیری و ساندویچ بستنی هم که به زودی وارد بازار می‌شوند سرعت بیشتری برای کاربران گوشی‌های آندرویدی به ارمغان خواهند آورد.
‏iOS قدرتمند و پیشرفته
iOS سیستم‌عامل شرکت اپل است که در اصل برای تلفن هوشمند، نوشته شده است که بعد از آن، برای آی پد، آی پاد تاچ و Apple TV نیز استفاده شد. سیستم‌عاملی که روی آی‌فون عرضه می‌شود، Mac OS X است که البته از ژوئن سال ۲۰۱۰ نام سیستم‌عامل اپل به IOS تغییر کرد. در حال حاضر نسخه ۵ سیستم‌عامل آی او اس جدیدترین است، ولی هنوز نسخه ۴ و ۱/۴ روی تعداد زیادی از گوشی‌های آیفون ۴ نصب می‌شود.
نسخه چهارم iOS در سال 2010 معرفی شد و استفاده از قابلیت چند وظیفگی، ایمیل‌های گروهی و چندین امکانات تجاری-اداری دیگر؛ از ویژگی‌هایی بودند که نسخه چهارم iOS داشت. نسخه بعدی iOS 4.0.1 بود که در جولای 2010 عرضه شده بود و مشکل آنتن‌دهی را رفع کرده بود. در آگوست 2010، باز هم آپدیت
iOS ۴.۰.۱ برای آی فون و آی پاد تاچ و iOS ۳.۲.۲ برای آی پد منتشر شد تا برخی اشکالات امنیتی برطرف شود. با این وجود باز هم کاربران، گزارش‌هایی از برخی اشکالات می‌دادند. اپل هم با عرضه iOS ۴.۱ درسپتامبر، این اشکالات را رفع کرد. این نسخه عمر باتری را افزایش داد و قابلیت جدیدی به نام Game Center یا «مرکز بازی»، به آن اضافه شده است.
iOS 5 هم با تغییرات بیشتری در سال 2011 معرفی شد. این نسخه از سیستم‌عامل Ios یک تفاوت عمده با نسخه قبلی دارد که آن نرم افزار SIRI است که می‌توان به عنوان یک دستیار شخصی با دستورهای صوتی کار کند. پیامک بفرستد، ایمیل بزند، رستوارن پیدا کند یا قرارهای شما را تنظیم کند. البته سیری صرفا روی نسخه 4S آیفون نصب می‌شود. نسخه پنجم این سیستم عامل به خوبی با iTunes, iCloud و محصولات دیگر اپل سازگار است.
ویندوز فون امیدوار به آینده
mango 7.5 جدیدترین سیستم‌ عامل ویندوز فون است که پس از ویندوز 7 برای آپدیت به بازار آمد.
این سیستم عامل نسبت به ورژن قبلی خود ویژگی‌های بسیاری دارد که یکی از این ویژگی‌ها این است که تعداد نرم‌افزارهای Windows Phone رشد بسیار خوبی داشته است. تجهیز به نرم‌افزار هوشمندتر، قابلیت مرور بهتر صفحات وب، امکانات بیشتر اداری و کسب‌وکار برخی از ویژگی‌های نسخه جدید سیستم‌عامل ویندوز فون است.همچنین یکی از بخش‌های تغییر یافته مهم در نسخه ۵/۷ هاب People است. این هاب که در حقیقت دفترچه تلفن ویندوز فون به حساب می‌آید.
از دیگر قسمت‌های تغییر یافته در Mango باید به Inbox جدید آن موسم به Linked Inbox اشاره نمود که مشکل اصلی بخش ایمیل WP7 یعنی ساخت یک tile جدید بازای هر ایمیل جداگانه را کاملا حل کرده است مایکروسافت در این اینباکس جدید این اختیار را به کاربران می‌دهد که اکانت‌های مشخصی را اصطلاحا به این Inbox لینک نمایند و برای اکانت‌های دیگر به‌صورت دلخواه tile‌های جداگانه‌ای در نظر گرفته شود. افزوده شدن Multitasking به نسخه 5/7 ویندوز فون ظاهرا مهمترین و کاربردی‌ترین تغییر ایجاد شده در این سیستم‌عامل است.
همچنین حداقل دوربین تلفن‌های ویندوز فون، ۵ مگاپیکسل است.به خوبی با Zune, Xbox Live و دیگر سرویس‌های مایکروسافت مانند Microsoft Office و فضای آنلاین ذخیره‌سازی SkyeDrive سازگار است. هر چندن که پیش از این اچ تی سی و قبل‌تر از آن آی میت، شرکت‌هایی بودند که برای اولین بار از ویندوز موبایل استفاده کرده بودند اما روی کار آمدن آندروید باعث شد تا این شرکت‌ها درصد کمی از محصولات خود را همچنان روی این پلت فرم قرار دهند. حتی سونی اریکسون و سامسونگ هم که زمانی تصمیم به استفاده از ویندوز موبایل گرفته بودند این فرآیند را تنها در چند مدل از گوشی‌های خود گسترش داده و بعد از آن به سمت آندروید رفتند. اما به هر حال این بار مایکروسافت با کاهش مشتریان ویندوز موبایلش از یک سو و عدم موفقیت گوشی‌هایی که روانه بازار کرده بود از سوی دیگر تصمیم به انعقاد یک قرار داد استراتژیک گرفت.
طرف دیگر این قرار داد نوکیایی بود که بالاخره پذیرفته بود سیستم‌عامل دیگری به غیر از سیمبین هم داشته باشد. اولین گوشی حاصل از این تولید مشترک نوکیا Lumia 800 که به زودی وارد بازار جهانی می‌شود. قرار است در سال 2012 گوشی‌های جدیدی از سوی نوکیا به بازار عرضه شود که مجهز به نسخه 5/7 ویندوز فون است. حتی شنیده شده که نوکیا تا پایان سال 2012 اولین لوح رایانه‌ای لمسی خود را با ویندوز 8 روانه بازار می‌کند.