م.ر.بهنام رئوف

استفاده از نرم‌افزارهای کاربردی روی تلفن همراه این روزها بیشتر از قبل مورد توجه کاربران تلفن همراه قرار گرفته است. بعد از انقلابی که شرکت اپل در عرضه تلفن‌های همراه هوشمند به وجود آورد و تاسیس و عرضه نرم‌افزارهای بیشمار در فروشگاه اینترنتی این شرکت، اکنون بسیاری از تولیدکنندگان تلفن همراه به دنبال سیاست این شرکت آمریکایی اقدام به ارائه نرم‌افزارهای کاربردی روی گوشی‌های عرضه شده خود کرده یا با راه‌اندازی فروشگاه‌های اینترنتی اقدام به عرضه این نرم‌افزارها کرده‌اند.

جدا از بحث تولید کنندگان تلفن همراه اما این روزها برنامه‌نویسان نیز روزهای خوبی را می‌گذرانند، چرا که اقبال جامعه کاربران تلفن همراه به استفاده از نرم‌افزارهای کاربردی این وسیله ارتباط جمعی باعث شد تا بسیاری از فعالان صنعت نرم‌افزار که اتفاقا به شکل انفرادی یا در منازل خود کار می‌کنند با ساخت برنامه‌های جذاب و قرار دادن آن در فروشگاه‌های برندهای معتبر به راحتی و یک شبه با توجه به میزان خرید کاربران ره صد سال رفته و پولدار شوند. در ایران اما داستان نرم‌افزارهای تلفن همراه با سایر نقاط جهان متفاوت است. ضعف اپراتورهای مخابراتی در ارائه اینترنت پرسرعت بر بستر تلفن همراه از یک سو و نحوه قراردادهایی که اپراتورهای تلفن همراه عموما با شرکت‌های برنامه‌نویس می‌بندند از سوی دیگر و در کنار آن‌ها عدم راهکاری برای پرداخت هزینه‌های مالی خرید نرم‌افزار باعث شده تا این صنعت نوپا در کشورمان با مشکلات بی‌شماری روبه‌رو باشد. یکی از این مشکلات عدم استقبال از نرم‌افزارهای ایرانی است.

در کنار این مشکل عدم رعایت قانون کپی رایت در بازار نابسامان تلفن همراه هم یکی دیگر از بزرگ‌ترین مشکلات فعالان این بخش است.

سندیکایی برای سامان دهی

همانطور که گفته شد صنعت نرم‌افزارهای تلفن همراه هم اکنون به عنوان صنعتی نو پا، اما با رشدی بسیار سریع در جهان شناخته می‌شود. در ایران نیز چند سالی است که برخی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یا در قالب شرکت‌های ثبت شده یا در قالب انفرادی اقدام به فعالیت در این عرصه کرده‌اند. نخست مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کارگروه نرم‌افزارهای تلفن همراه سعی کرد

سر و سامانی به بازار این نرم‌افزارها داده و با شناسایی افراد فعال و حمایت از آن‌ها زمینه رشد این بحث را فراهم آورد. در کنار این مرکز از سال گذشته نیز بحث تشکیل سندیکای تولید کنندگان نرم‌افزارهای تلفن همراه مطرح شده است که به نظر می‌رسد هم اکنون آخرین مراحل اداری ثبت خود را طی می‌کند.

این سندیکا که از سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرده است چند روز پیش اولین گردهمایی تخصصی با اعضای خود را برگزار کرد که در این گردهمایی مشکلات پیش روی فعالان این بخش مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

در ابتدای این جلسه پیام محسنی، دبیر سندیکا گزارشی از اقدامات انجام شده را به اعضا ارائه کرد و سعید

رسول اف رییس هیات مدیره سندیکا نیز به تشریح برنامه‌ها و اقدامات انجام شده طی یک سال گذشته و برنامه‌های پیش‌رو پرداخت. مهم‌ترین مواردی که در این جلسه عنوان شد گزارش اولین حضور رسمی سندیکا در یک فضای عمومی بود که این حضور در حقیقت به نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال باز می‌گشت که دستاوردهای زیادی را برای سندیکا به همراه داشت. از جمله این دستاوردها می‌توان به معرفی سندیکا به شرکت‌هایی که عضو سندیکا نبودند، اشاره کرد.

رسول اف، رییس هیات‌مدیره سندیکا در این باره می‌گوید: پیش از حضور و معرفی سندیکا در جشنواره رسانه‌های دیجیتال ما ۳۲ درخواست عضویت داشتیم که از این تعداد ۲۲ درخواست در مراحل نهایی و ۱۰ درخواست دیگر نیز در مراحل تکمیل پرونده قرار داشتند. وی ادامه می‌دهد: در ایام برگزاری جشنواره رسانه‌های دیجیتال ۱۸ درخواست عضویت جدید به سندیکا ارائه شده است که انتظار می‌رود با بررسی و تایید نهایی این درخواست‌ها تعداد اعضای سندیکا تا چند ماه دیگر به ۵۰ عضو برسد. رسول اف از دیگر دستاوردهای این حضور را تعامل بسیار خوب با مسوولان دولتی و مدیران ارشد اپراتورها عنوان کرد و افزود: مسوولان مرتبط در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت صنعت و تجارت و وزارت آی سی تی مذاکرات خوبی برای حمایت از تولیدکنندگان این حوزه با هم داشتند که امیدواریم با جذب این حمایت‌ها بتوانیم از افرادی که در این بخش در حال فعالیت هستند، حمایت درخور توجهی داشته باشیم.

وی ادامه داد: با توجه به نوپا بودن این صنعت اشخاصی در قالب فردی به عنوان برنامه‌نویس در حال فعالیت هستند، اما توان این را ندارند که خود و کارهایشان را تجاری کنند در نتیجه سعی شده تعامل خوبی با این افراد برقرار شود تا بتوانیم از این افراد یا در شرکت‌های عضو سندیکا استفاده شود یا به آنها کمک شود تا بتوانند محصولات خود را تجاری و در بازاریابی برای عرضه و معرفی محصولاتشان کمک شود. رییس هیات‌مدیره سندیکای تولیدکنندگان نرم‌افزار در ادامه از حمایت‌های مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در روند برگزاری جشنواره رسانه‌های دیجیتال تشکر کرد.

رسول اف از اهم برنامه‌های سندیکا را برپایی کمیته‌های تخصصی ذکر کرد و ادامه داد: از اعضای سندیکا درخواست کردیم تا با عضویت در کمیته‌های تخصصی و طرح مسائل و ارائه راهکار برای برون رفت از مشکلات موجود به بالندگی سندیکا که در حقیقت خانه و تشکلی برای حمایت از عملکرد آنها است، بپردازند.

گسترش فعالیت‌ها

به گفته رییس هیات مدیره سندیکای تولید کنندگان، نرم‌افزارهای تلفن همراه به‌رغم سن کم این سندیکا، اما حمایت‌های خوبی از آنها صورت گرفته است. از جمله این حمایت‌ها می‌توان به راه اندازی لابراتوار تست و بررسی نرم‌افزارهای تلفن همراه پرداخت که قرار است این لابراتوار با حمایت و همکاری مرکز توسعه رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاسیس شود.

وی همچنین از برگزاری جلسات مداوم با مدیران ارشد اپراتورها و همچنین نمایندگان برندهای معتبر تولیدکننده گوشی خبر داد و افزود: طی نشست‌هایی که تا به حال داشته‌ایم قرار شده است تولیدات برنامه نویسان ایرانی از این دو بستر در اختیار کاربران ایرانی قرار گیرد.

رسول اف در مورد اهم وظایفی که این سندیکا برای خود در نظر گرفته است، می‌گوید: گوشی‌های تلفن همراه وارد فاز جدیدی شده‌اند. امکاناتی که این گوشی‌ها برای کاربران فراهم آورده‌اند، شرایط را به گونه‌ای رقم زده است که از این به بعد این نرم‌افزارهای کاربردی هستند که می‌توانند به مزیت رقابتی برای تولیدکنندگان تبدیل شوند. یکی از برنامه‌های سندیکا همفکری فعالان این صنعت روی مباحث تکنولوژیک است. در کنار این مساله یکی از خلأ‌هایی که همواره از سوی تولیدکنندگان نرم‌افزارهای تلفن همراه احساس می‌شود، شیوه بازاریابی و فروش محصولات تولید شده است.

ما می‌خواهیم بستر مناسبی برای توزیع و فروش محصولات اعضای سندیکا، چه به صورت مستقیم از سوی تولیدکنندگان و چه از طریق تعامل با اپراتورهای تلفن همراه فراهم کنیم. وی برطرف کردن دغدغه‌های مالی در بحث فروش نرم‌افزارهای موبایلی را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های سندیکا عنوان کرد و می‌گوید: برای تولیدکنندگان نرم‌افزار تلفن همراه بحث پرداخت مالی جزو دغدغه‌های همه اعضا بود که مقرر شد هیات‌مدیره از طریق اپراتورها و بانک‌هایی که در بخش موبایل بانکینگ فعالیت می‌کنند این مشکل را بررسی کند تا به راه حلی جامع دست یابد. وی ادامه داد: با توجه به تنوع فناوری‌ها از نظر سیستم عامل‌های موجود روی گوشی‌های مختلف و همچنین تنوع محصولات منتشر شده در کشور در نظر داریم یک بانک اطلاعاتی جامع از این محصولات را برای اطلاع‌رسانی روی سایت سندیکا قرار دهیم تا افرادی که می‌خواهند این محصولات را تهیه کنند و همچنین شرکت‌ها یا ارگان‌های دولتی که تمایل به ارائه سفارش خاص در بخش نرم‌افزارهای موبایلی دارند، راحت‌تر بتوانند فرآیندهای پی گیری خود را انجام دهند. رسول اف همچنین به استفاده از توان اعضای سندیکا در قالب کنسرسیوم‌های مختلف برای حضور در پروژه‌های بزرگ دولتی خبر داد و افزود: از آنجایی که شاید هم‌اکنون در بخش تولید نرم‌افزارهای تلفن همراه توان بالایی در کشور وجود نداشته باشد اعضای سندیکا می‌توانند در کنار یکدیگر و در قالب کنسرسیوم‌های جداگانه برای حضور در پروژه‌های دولتی اعلام آمادگی کنند. وی در پایان بحث کپی رایت را یکی از بزرگ‌ترین معضلات پیش روی تولیدکنندگان دانست و افزود: در این زمینه مرکز توسعه فناوری اطلاعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی صدور شناسنامه و پروانه انتشار برای نرم‌افزارها است و از طرفی هم طی چند سال گذشته فعالیت‌های خوبی از سوی این مرکز در مبارزه با ارائه غیرقانونی نرم‌افزارهای دارای کپی رایت صورت گرفته است؛ اما به شکل کلی این مشکل وجود دارد و تنها راه‌حل پیش روی آن هم فرهنگ‌سازی است. کاربران ما باید دریابند که استفاده از یک نرم‌افزاری که در اختیار دارند هزینه‌های زیادی را برای شرکت تولیدکننده به همراه داشته است و فکر می‌کنم استفاده از این نرم‌افزارها هم به لحاظ قانونی و هم به لحاظ شرعی مشکل دارد. اما از سوی دیگر همان‌طور که می‌دانید هم‌اکنون نرم‌افزارهای تلفن همراه از سوی اپراتورها در تمام کشورها با قیمت‌های بسیار پایینی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد یا با تخفیف‌های مناسبی از سوی اپراتورها ارائه می‌شود. فکر می‌کنم اگر بتوانیم واقعا بستری مناسب مانند اپراتورها را برای عرضه و انتشار نرم‌افزارها فراهم سازیم در کنار بحث فرهنگ‌سازی بتوانیم این معضل را حل کنیم. افرادی که در بخش تولید نرم‌افزارهای تلفن همراه هم اکنون در حال فعالیت هستند، می‌توانند با مراجعه به سایت سندیکا به آدرس

www.mobilesandica.com از شرایط عضویت و برنامه‌های این نهاد صنفی مطلع شوند.