رقابت یا جنگ؟

سونیتا سراب‌پور

کاریکاتوری مربوط به جنگ رقابتی بین ایرانسل و همراه اول

«رقابت یا مسابقه» این تنها واژه‌ای است که وقتی تبلیغات همراه اول و ایرانسل را می‌بینید به ذهنتان خطور می‌کند. انگار این دو اپراتور تمام توان خود را گذاشته‌اند که در مسابقه‌ای نفس‌گیر که بیشتر شبیه یک دوئل است نفر اول باشند. طی ماه‌های اخیر شاهد انواع مختلفی از روش‌های تبلیغی و گاه تخریبی از سوی اپراتورهای تلفن همراه بودیم. این در حالی است که مزایای حضور رقیب برای اپراتور اول کشور بر هیچ کس پوشیده نیست. درست پس از آنکه اپراتور دوم با حضور خود به انحصار خدمات موبایل خاتمه داد، باعث شد که دو رقیب برای کسب سهم بیشتر به بهبود کیفیت و سطح خدمات خود روی آورند.

حالا اما به نظر می‌رسد رقابت از سطح سرویس و کیفیت و قضاوت مشترکان به جهان واژه‌ها و رسانه‌ها کشیده شده است. رقابتی که تخریب رقیب بر رضایت مشتری اولویت دارد. به دنبال این اتفاق بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه چنین سطح چالش و تخریبی عمدتا به ضرر هر دو شرکت و مشترکانشان است و در یک فضای تخریبی عملا اطلاعات به شکل صحیحی به مشترکان نمی‌رسد.

مسابقه دور زمین فوتبال

چند هفته‌ای است که کشمکش بین همراه اول و ایرانسل بر سر نام لیگ برتر و جامش شعله‌ور شده است. رقابت برای به دست گرفتن تبلیغات در چمن فوتبال تا جایی پیش رفته که در کنار حرف و حدیث‌های بسیار برای به دست گرفتن تبلیغات در فوتبال، کاریکاتورها و نوشته‌های طنزآمیز زیادی را هم می‌توان در فضای اینترنت یافت. در حالی که همراه اول بسیاری از تبلیغات دور زمین و تبلیغات تلویزیونی را در اختیار گرفته، ‌ایرانسل نیز توانست اسپانسر نام جام را از آن خود کند. در همین حال همین موضوع باعث شد برخی رسانه‌ها موضوع را به حساسیت‌های خلیج‌فارس گره بزنند و این‌گونه عنوان کنند که ایرانسل نام خود را به جای خلیج‌فارس نشانده است.

پس از این موضوع انبوهی از پیامک‌ها با عناوینی چون آیا خلیج فارس فروشی است یا خلیج‌فارس به دو میلیارد تومان فروخته شده به کاربران ارسال شد. در ادامه نیز برخی نشریات چاپی با چاپ گزارش‌هایی با تیترهایی همچون اخراج اپراتور از زمین فوتبال سعی در داغ شدن این موضوع داشتند و هرچند موضوع از طرف رسانه‌های طرفدار اپراتور دوم نیز پاسخ داده شد و جنگ لفظی ادامه پیدا کرد اما ظاهرا ماجرا به همین جا ختم نشد، چرا که هرکدام از دو اپراتور در تبلیغات خود نیز موضوع تخریب رقیب را مد نظر قرار داده‌اند.

در جالب‌ترین تبلیغات که روز جمعه در هنگام مسابقه استقلال و تراکتورسازی رخ داد حضور مدیرعامل اپراتور اول در تبلیغات دور زمین که در اختیار این اپراتور بود گرامی داشته شد!

همراه اول با تکیه بر تعداد مشترکان یا اعلام اینکه این اپراتور برترین اپراتور کشور است سعی دارد خود را اپراتور برتر بازار معرفی کند. در مقابل ایرانسل نیز با تکیه بر تعرفه پایین خود در مقایسه با همراه اول و ارائه خدمات ارزش افزوده گوناگون سعی می‌کند خود را برتر میدان معرفی کند، اما در این بین هیچ‌کدام از این دو اپراتور تصمیم‌گیری نهایی را بر عهده کاربران نمی‌گذارند.

در ایران رقابت معنایی ندارد

عباس پورخصالیان، کارشناس مخابرات، در خصوص نوع تبلیغاتی که این روزها توسط این دو اپراتور صورت می‌گیرد، می‌گوید: «این روزها اپراتورهای کشور به جای نشان دادن واقعیت و اجازه دادن به کاربر برای تصمیم‌گیری و انتخاب، تنها از الفاظ و واژه‌هایی که هیچ سندی هم ندارد برای اثبات برتر بودن خود استفاده می‌کنند و این در حالی است که برتری یک اپراتور را تحقیقات پژوهشی و آمارهای دقیق نشان می‌دهد که در حال حاضر هیچ آمار قابل استنادی دراین زمینه وجود ندارد.» به باور وی در ایران هنوز رقابت معنایی ندارد و بیشتر بین اپراتورها مسابقه و نفی دیگری وجود دارد. پورخصالیان تصریح می‌کند که در رقابت همه برنده هستند چه اپراتور چه مشتریان اما در کشور ما از آنجا که نهادی وجود ندارد تا کیفیت و برتری یک اپراتور را بسنجد و ملاکی برای تشخیص این برتری هم وجود ندارد پس این مسابقه و به نوعی دوئل بین دو اپراتور هست که برنده را مشخص می‌کند.

برای جویا شدن نظر سازمان تنظیم مقررات به عنوان نهادی که نظارت بر بازار فناوری ارتباطات را برعهده دارد یکی از مسوولان این سازمان که حاضر به ذکر نامش هم در گزارش نشد ابراز کرد که سازمان تنظیم مقررات تمام وظایفش را به درستی برای نظارت این بازار انجام می‌دهد و تاکنون گزارشی مبنی بر تخلف تبلیغات از سوی این دو اپراتور به سازمان ابلاغ نشده است. همچنین سازمان تنها وظیفه نظارت بر این بازار را دارد نه اینکه دنبال این باشد که تبلیغات اپراتورها حرفه‌ای یا غیرحرفه‌ای باشد.