بازار دیجیتال- چندی پیش کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور با ابلاغ یکی از مصوبات خود ضوابط ناظر بر میزبانی و تبادل محتوا در شبکه‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات را منتشر کرد. کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات در مقدمه این ضوابط منتشر شده آورده است که با توجه به رشد روزافزون فناوری و توسعه و گسترش تبادل اطلاعات و محتوای چندرسانه ای در شبکه‌های مخابراتی و فناوری اطلاعات و ارائه سرویس‌های نسل جدید توسط فراهم‌کنندگان شبکه‌های ارتباطی به‌منظور ضابطه‌مند نمودن استفاده از این خدمات ضروری است تا مسوولیت‌های استفاده‌کنندگان از خدمات و فراهم‌کنندگان شبکه و محتوا در قبال ارائه این خدمات مشخص شود.

همزمان با ابلاغ این مصوبه معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از برگزاری همایش راهکارهای اجرایی این مصوبه خبر داد. لطف‌الله سبوحی در‌این‌باره می گوید: با توجه به اهمیت اجرای صحیح مصوبه ضوابط ناظر بر میزبانی و تبادل محتوا در شبکه‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات، این همایش با حضور تمامی صاحبنظران، متخصصان و مسوولان بخش‌های دولتی و خصوصی حوزه ICT برگزار می شود.

مصادیق محتوای غیرمجاز

بر اساس ماده دو این آیین‌نامه مصادیق محتوای غیرمجاز عبارتند از:

اطلاعات خصوصی اشخاص بدون رضایت آنان، اطلاعات خصوصی کسب‌وکار اشخاص به‌ویژه در فضای سایبر مانند حساب‌های بانکی، کدهای کاربری و کلمات عبور، محتوای مشمول قانون حقوق مالکیت، محتوای مستهجن و خلاف شئون فرهنگ ایرانی- اسلامی یا متضمن اشاعه، تبلیغ و ترویج فحشا، محتوای تهدیدآمیز، محتوای متضمن هتک حرمت و حیثیت اشخاص، محتوایی که باعث افترا به اشخاص حقیقی و حقوقی شود. ویروس، برنامه‌های مخرب نرم‌افزاری یا بازی‌های حاوی ویروس و کرم، محتوا جهت نفوذ یا ایجاد اختلال در شبکه‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات. پالایه شکن‌ها و آموزش روش‌های عبور از سامانه‌های پالایش،محتوا حاوی مطالب علیه قانون اساسی یا ضدنظام جمهوری اسلامی.

محتوای حاوی مطالب علیه امنیت ملی کشور، محتوا برای ایجاد اختلاف و تفرقه بین اقشار مختلف کشور.

هرگونه مطالبی که حسب قوانین و مقررات کشور انتشار آنها منع شده باشد نظیر اسناد طبقه‌بندی شده، مذاکرات غیرعلنی مجلس شورای اسلامی، محاکم دادگستری یا سایر مراجع.

محتوای نقل شده از مطبوعات، افراد، احزاب یا گروه‌های منحرف و مخالف اسلام اعم از داخلی، خارجی یا تبلیغ به نفع آنها. تبلیغ ضد دین مبین اسلام و ادیان الهی یا تشویق مردم به دین ستیزی. اشاعه و تبلیغ جهت عضویت در شبکه‌های الکترونیکی غیرمجاز نظیر شبکه‌های هرمی. تبلیغات، خرید یا فروش کالاهایی که براساس شرع مقدس اسلام یا قوانین جاری کشور منع قانونی دارند.

محتوای اکاذیب و خلاف حقیقت و اطلاعات مخل معیشت مردم مانند شایعات مربوط به شوک‌های بازارهای کالا و سرمایه، موجودی کالاهای استراتژیک.

وظایف و مسوولیت‌های فراهم کننده شبکه

بر اساس ماده سه این آیین نامه فراهم‌کننده شبکه موظف است در ارتباط با مسوولیت‌های فراهم‌کنندگان محتوا یا استفاده‌کنندگان از محتوا، مقررات مربوط و تخلفات و عواقب قانونی آن، اطلاع‌رسانی کافی به عمل آورد. فراهم‌کننده شبکه موظف است قبل از ارائه خدمات درباره مفاد و نحوه اطلاع‌رسانی با سازمان هماهنگی لازم را به عمل آورده و از سازمان تاییدیه دریافت کنند.

فراهم‌کننده شبکه موظف است در برخی از خدمات قبل از فعال‌سازی، نسبت به اخذ تعهدات کافی از متقاضیان حسب نظر سازمان اقدام کند.

فراهم‌کننده شبکه موظف به ایجاد، نصب و راه‌اندازی تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم جهت آنالیز و پالایش محتوا براساس محتوای موجود در فهرست سیاه محتوا یا حاوی کلمات کلیدی مشخص شده به‌صورت بلادرنگ در خدماتی که توسط سازمان اعلام می‌شود، ‌است. مصادیق پالایش محتوای غیرمجاز و نحوه گزارش‌دهی، توسط کمیته تعیین مصادیق مشخص و به فراهم‌کنندگان شبکه ابلاغ می‌شود.

فراهم‌کنندگان شبکه موظف است تدابیر لازم را درخصوص جلوگیری از پخش ویروس، برنامه‌های مخرب نرم‌افزاری، بازی‌های حاوی ویروس، کرم یا بدافزارها را از طریق شبکه را به عمل آورند.

ایجاد بانک اطلاعاتی برای فهرست مشترکان و به‌روزرسانی آن حسب نظر مراجع قانونی و متوقف کردن ارائه خدمات به مشترکانی که در فهرست سیاه قرار گرفته‌اند.

تامین امکانات لازم، ‌جهت محدود کردن انتشار انبوه محتوا در مواردی که توسط سازمان اعلام می‌شود.

انتشار هر گونه محتوا و انجام تبلیغات با استفاده از محتوای تبلیغاتی صرفا در چارچوب ضوابط و قوانین جاری کشور مجاز است. محتوای تبلیغاتی تابع قوانین و مقررات تبلیغات رسانه‌ای است.

فراهم‌کنندگان شبکه موظف می‌باشند امکانات لازم را درخصوص انتخاب یا رد کل یا بخشی از گزینه‌های تبلیغاتی دریافتی را برای مشترکان فراهم نمایند.

در این باره فراهم‌کننده شبکه موظف است مکانیزم اجرایی را تعریف و اطلاع‌رسانی لازم را با دریافت تاییدیه از سازمان انجام دهد.

در صورت اعلام سازمان یا سایر مراجع ذی‌صلاح، فراهم‌کننده شبکه موظف به قطع فوری ارائه خدمات به مشترکان متخلف است.

فراهم‌کننده شبکه موظف به نگهداری اطلاعات فردی مشترکان پس از تاریخ خاتمه قرارداد است.

فراهم‌کننده شبکه موظف به ایجاد و معرفی امکانات ارتباطی و سایت مشخص جهت ثبت و ضبط اطلاعات توسط مشترکان درخصوص محتوای قابل‌بررسی توسط مراجع ذی‌صلاح است.

فراهم‌کننده شبکه موظف به تامین تجهیزات و واسطه‌های لازم به منظور اعمال نظارت مطابق با استانداردهای ابلاغی توسط سازمان است.

فعال‌سازی هرگونه خدمات یا دسترسی به هرگونه محتوا برای گروه سنی زیر ۱۸ سال منوط به موافقت کتبی ولی قانونی آنها است.

وظایف و مسوولیت‌های فراهم‌کننده محتوا

فراهم‌کننده محتوا موظف است در ارتباط با مسوولیت‌های مشترک، مقررات مربوط و تخلفات و عواقب قانونی آن، اطلاع‌رسانی کافی به عمل آورد. فراهم‌کننده محتوا موظف است قبل از ارائه خدمات درباره مفاد و نحوه اطلاع‌رسانی با سازمان هماهنگی لازم را به عمل آورده و از سازمان تاییدیه دریافت کنند.

فراهم‌کنندگان محتوا موظف هستند در برخی از خدمات قبل از فعال‌سازی، نسبت به اخذ تعهدات کافی از متقاضیان حسب نظر سازمان اقدام کنند.

فراهم‌‌‌کننده محتوا موظف است قبل از ارائه خدمات درباره مفاد و نحوه اخذ تعهد از متقاضی با سازمان هماهنگی لازم را به عمل آورده و از سازمان تاییدیه دریافت کنند.

نحوه ارائه محتواهای تولید شده می‌بایست منطبق بر استانداردهای تعیین شده توسط سازمان باشد.

فراهم‌کنندگان محتوا موظف هستند فهرست خدمات قابل‌ارائه، استاندارها، پارامترهای فنی و کیفی مربوط و تعرفه‌های آنها قبل از شروع خدمات را به متقاضیان ارائه کنند.

فراهم‌کنندگان محتوا باید مشخصات سخت‌افزاری، سیستم عامل، ظرفیت ذخیره‌سازی و پردازش سیستم مورد استفاده را در اختیار فراهم‌کنندگان شبکه قرار دهند.

هرگونه محتوای تولید شده که در دسترس مشترک قرار می‌گیرد، باید دارای برچسب مشخصات فراهم‌کننده محتوا یا علامت اختصاری ثبتی وی باشد.

به منظور ترویج زبان فارسی، فراهم‌کنندگان محتوا موظف به ایجاد امکان استفاده از زبان فارسی در متن محتوا هستند.

فراهم‌کنندگان محتوا موظف به ایجاد بانک اطلاعاتی برای فهرست سیاه مشترکان و به روزرسانی آن حسب‌نظر مراجع قانونی و متوقف کردن ارائه خدمات به مشترکانی که در فهرست سیاه قرار گرفته‌اند، هستند.

فراهم‌کننده محتوا باید کلیه تمهیدات لازم را برای امکان اعمال وظایف قانونی و نظارتی سازمان و مراجع ذی‌صلاح، به صورت حضور در محل یا از راه دور را به صورت ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته فراهم کند.

فراهم‌کنندگان محتوا موظف هستند تدابیر لازم را درخصوص جلوگیری از پخش ویروس، برنامه‌های مخرب نرم‌افزاری، بازی‌های حاوی ویروس، کرم یا بدافزارها در محتواهای ارائه شده به عمل آورند.

نحوه برخورد با متخلفین

در صورت دریافت هرگونه شکایت مزاحمت، براساس آیین‌نامه برخورد با مزاحمین برخورد خواهد شد.

درصورت تخلف توسط فراهم‌کننده شبکه یا فراهم‌کننده محتوا از مفاد این دستورالعمل، در چارچوب پروانه صادره، توسط کمیته رسیدگی به تخلفات مورد بررسی قرار گرفته و برخورد خواهد شد و در صورت نیاز با تشخیص سازمان موضوع می‌تواند جهت رسیدگی به مراجع قضایی ذی‌صلاح ارجاع شود.

تبصره: در صورت عدم پیش‌بینی موضوع در پروانه صادره موضوع تخلف و پیشنهاد نحوه برخورد با تخلف حادث شده به کمیسیون ارجاع خواهد شد.

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی با تشخیص بروز تخلف می‌توانند موضوع را جهت رسیدگی به سازمان اعلام کند.

در صورت تشخیص کمیته رسیدگی به تخلفات مبنی بر اخذ جریمه از دارندگان پروانه موضوع با مستندات مربوطه به کمیسیون ارجاع خواهد شد.

فراهم‌کننده شبکه و سازمان موظفند ضمن رعایت حریم اشخاص، نسبت به ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق از تخلفات حادث شده و تصمیمات اتخاذ شده تهیه و براساس درخواست مراجع ذی‌صلاح نسبت به ارائه گزارش در این مورد اقدام کنند.

در صورت بروز تخلف توسط نهادها، سازمان‌های دولتی یا ارگان‌های نظامی، موضوع به همراه مستندات به مراجع نظارتی دستگاه مربوطه و بالاترین مقام دستگاه مربوطه ارجاع خواهد شد.

در صورت احراز تخلف توسط مراجع ذی‌صلاح به غیر از مزاحمت، اقدامات زیر انجام خواهد شد:

در مرتبه اول پس از اخطار کتبی به مشترک متخلف‌، ادامه برقراری ارتباط منوط به اخذ تعهد کتبی از مشترک خواهد بود.

در مرتبه دوم سرویس مربوطه به مدت یک هفته قطع شده و ادامه برقراری ارتباط منوط به اخذ تعهد کتبی از مشترک متخلف خواهد بود.

در مرتبه سوم براساس تعهدات اخذ‌شده قبلی، ضمن قطع ارتباط یا سرویس مربوطه نام مشترک متخلف در فهرست سیاه مشترکین درج خواهد شد.

تبصره ۱: در هر یک از موارد فوق هزینه خدمات مربوطه که به صورت آبونمانی است در مدت قطع خدمات یا ارتباط توسط مشترک متخلف پرداخت خواهد شد.

تبصره ۲: در هریک از موارد فوق بسته به نوع تخلف براساس تصمیم مراجع ذی‌صلاح می‌تواند برخوردهای قانونی لازم فراتر از موارد ذکر شده انجام شود.