امان از قوانین دست و پاگیر

مریم عسگری

بازار کامپیوتر و تجهیزات دیجیتال طی یکسال اخیر با مشکلات بی‌شماری مواجه بوده است. مشکلاتی که پا روی گلوگاه بازار گذاشته و تغییر و تحولات ناخوشایندی، از رشد کاذب قیمت‌ها گرفته تا کاهش موجودی و... باعث شده است. علاوه بر این بسیاری از فعالان صنف، چه در بدنه فروشگاهی و چه از گروه شرکت‌ها معتقدند وضع قوانین دست و پا گیر، زمان بر و پر هزینه و همچنین اتخاذ برخی از تصمیم‌های اشتباه به وخامت وضعیت بازار و همچنین تشدید مشکلات دامن می‌زند.در این رابطه ما گفت‌وگویی با حسین غروی رام، نایب‌رییس کمیسیون آی تی مجمع عالی واردات و نایب‌رییس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران داشتیم که می‌خوانید:

***

بهتر است مصاحبه را با بررسی وضعیت بازار که بحث روز است آغاز کنیم. ارزیابی شما از وضعیت بازار در شرایطی که فعالان صنف ‌آی تی و دیجیتال از موانع داخلی دل پردرد تری دارند تا مشکلات ناشی از تحریم و نوسانات نرخ دلار و... چیست؟

در حال حاضر ما با مشکلات زیادی در بازار مواجه هستیم که بخشی از این مشکلات ناشی از قوانین جاری در کشور و بخشی هم به دلیل مساله تحریم است که مشکلاتی در راه واردات کالا برای ما به وجود آورده است. همچنین بخش عمده‌ای از مشکلات صنف کامپیوتر ناشی از نوسانات نرخ ارز است که از سال گذشته ما با آن مواجه هستیم. عدم تخصیص ارز دولتی به واردکنندگان هم مشکل دیگری است که واردکنندگان با آن مواجه هستند. البته بخش بزرگی از کالاهای وارداتی حوزه آی تی با استفاده از ارز آزاد وارد کشور می‌شود و ارز دولتی به واردکنندگان این کالاها تعلق نمی‌گیرد. اما همین نوسانات نرخ ارز و چندگانگی قیمت وضعیت را سخت کرده است.در کنار این مشکلات ما با یکسری قوانین دست و پا گیر مانند ایران کد، طرح شبنم، استاندارد اجباری،بازرسی کالا و... مواجه هستیم

در بازار می‌گویند برخی از شرکت‌های واردکننده یا برخی از افراد که صرفا واردکننده هم نیستند از ارز دولتی استفاده کرده و کالا را وارد و با قیمت ارز آزاد به بازار تزریق می‌کنند.

بعید می‌دانم. چون اصلا امکان ثبت سفارش برای برخی کا لاها مانند نوت‌بوک با ارز مرجع نداریم.

علت اینکه ثبت سفارش نوت‌بوک با ارز دولتی صورت نمی‌گیرد، چیست؟

از اواخر سال ۹۰ یا اوایل سال ۹۱ اعلام شده که امکان ثبت سفارش برای نوت ‌بوک با ارز دولتی وجود ندارد.ما هم از گوشه و کنار اخباری در رابطه با اینکه برخی از افراد با واسطه هایی با ارز مرجع نوت بوک ثبت سفارش کرده‌اند، شنیده‌ایم و استعلام هم کرده‌ایم که صحت این ادعا را بررسی کنیم اما پاسخ نگرفته‌ایم.

نگفتید علت اینکه نمی‌توان برای واردات نوت بوک از ارز مرجع استفاده کرد، چیست.

نمی‌دانیم. دلیل خاصی برای این تصمیم نیاورده‌اند.

حتما شما هم درباره تبلت‌های ایرانی شنیده‌اید. فکر می‌کنید فعالیت این شرکت که مدعی تولید تبلت ایرانی است می‌تواند منجر به رشد تعرفه واردات این کالا شود؟

در این مورد خاص (تولید تبلت ایرانی) اکثر اعضای صنف همچنین سندیکای واردات شوکه شده‌اند که مگر می‌شود زمانی که ما در کشور امکان تولید قطعاتی مانند سی پی یو، صفحه نمایش، رم و... نداریم دست به تولید تبلت بزنیم. از طرفی تغییرات تکنولوژیکی روی تبلت و در کل کالاهای حوزه آی تی و دیجیتال بسیار سریع و زیاد است و امکان ندارد که ما بتوانیم در این زمینه تولید داشته باشیم و این تولید صرفه اقتصادی داشته باشد. ممکن است ما بتوانیم قطعات این کالا را وارد کنیم و اینجا مونتاژ کنیم،اما امکان تولید هیچ یک از قطعات آن را نداریم و این اشتباه است که ما اسم مونتاژ این کالا را تولید بگذاریم و منتظر افزایش تعرفه واردات برای حمایت از مونتاژ تبلت باشیم. اگر قرار باشد برای حمایت از مونتاژ تبلت تعرفه را افزایش دهند، مسلما صنف با آن برخورد خواهد کرد.

از طرح پرحاشیه شبنم بگویید.تا آنجا که می‌دانیم شما از منتقدان اجرای این طرح هستید.

در مورد اجرای این طرح که شرکت خدمات انفورماتیک راهبر از طریق معاونت بازرگانی داخلی در حال اجرای آن است ما جلسات زیادی در کمیسیون آی تی و مجمع واردات و... برگزار کردیم و ایرادهای آن را هم مشخص کردیم. اما بنا به دلایلی بر اجرای این طرح اصرار می‌شود و قرار بر این است که از اول تیر ماه، این طرح روی تمام کالاها اعمال شود.این طرح مشکلات اجرایی زیادی از نحوه ارائه و نصب برچسب گرفته تا واردات و... دارد که هرازچند گاهی دستورالعمل‌های جدیدی در این زمینه ارائه می‌شود.

چرا شما کالاهایی با استانداردهای مورد قبول اداره استاندارد را وارد نمی‌کنید تا حداقل درگیر مراحل طولانی و پرهزینه تست کالا پس از ورود نشوید؟اداره استاندارد اعلام کرده است که استانداردهای اروپایی و برخی از کشورهای آمریکای جنوبی را قبول دارد و واردکنندگان نیازی به تست مجدد دستگاه‌ها ندارند.

خیر. چنین چیزی نیست و ما ناچاریم ابتدا قبل از ثبت سفارش،نمونه کالا و پس از واردات تمام کالاها را به اداره استاندارد بفرستیم. اداره استاندارد می‌گوید در مرحله اول باید برند کالای وارداتی خود را ثبت کنید و استاندارد کالا را نیز به ما اعلام کنید، تا اداره استاندارد کالاهای شما را در هر مرحله ورود تست نکند یا برخی از تسهیلات را برای شما در نظر بگیرد. اما ما نمی‌توانیم در مورد بسیاری از برندها این کار را انجام دهیم. یا اداره استاندارد می‌گوید که گواهی CE را قبول دارد. اما ما نمی‌توانیم اصل گواهی‌نامه را دریافت کنیم و اداره استاندارد هم کپی این گواهی را قبول نمی‌کند.

چطور شما که هم در مجمع عالی واردات حضور دارید و هم در سازمان نظام صنفی، برای کمرنگ کردن این مشکلات اقدامی نکردید؟ ظاهرا مجمع خیلی بی سرو صدا و چراغ خاموش فعالیت می‌کند؟

ما در مجمع عالی واردات برای رفع این مشکلات فعالیت‌های زیادی کرده‌ایم. نامه نگاری‌های زیادی کرده‌ایم و در حال تدوین تفاهم نامه‌ای با مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک هستیم که یک سری تسهیلاتی برای وارد کنندگان در نظر گیرد. فعلا منتظر نتیجه هستیم.

سازمان نظام صنفی هم در این زمینه ساکت است، شما در کمیسیون هم اعتراضی به این وضع نمی‌کنید؟

ما از طریق مجمع این مشکلات را پیگیری کرده‌ایم نه از طریق سازمان. علت هم این است که ما در مجمع جایگاهی که به ما توانایی و قدرت چانه‌زنی بدهد داریم و به همین دلیل در مجمع فعال‌تر از سازمان عمل می‌کنیم.

یعنی در سازمان چنین قدرتی را ندارید؟

در سازمان نظام صنفی کمیسیون‌ها قدرت چندانی ندارند و نمی‌توانند مشکلات خود را پیگیری کنند.

چرا؟ چه زمانی قرار است این صنف سر و سامان گیرد و به مشکلات اصولی و دقیق بنگرد و راهکار ارائه دهد؟

هر وقت که شرکت‌ها نسبت به مسائل صنفی حساسیت نشان دهند مشکلات صنف حل می‌شود.

گروهی معتقدند اشکال از اساسنامه سازمان نظام صنفی است و این موضوع باعث شده است تا برخی از شرکت‌های عضو در سازمان توجه چندانی به سازمان و تصمیم‌گیری‌های آن نداشته باشند.

من سه سال عضو هیات‌مدیره سازمان بودم و می‌دانم عمده افرادی که وارد این سازمان می‌شوند دغدغه‌های صنفی دارند. اما گاه دیده شده است که سازمان در برخی موارد بر اساس خط مشی‌های خاصی پیش می‌رود. یا دخالت‌هایی از بیرون سازمان در امور می‌شود یا لابی‌هایی می‌شود.صرف نظر از این مسائل، نظر من این است که تا زمانی که اعضای صنف و شرکت‌های عضو سازمان نظام صنفی نسبت به مشکلات صنف حساسیت نشان ندهند و مشکلات را پیگیری نکنند کار صنف پیش نمی‌رود.ما به عنوان اعضای این مجموعه صنفی مسوولیم که اعضا را نسبت به حقوق خود مطلع تا مشکلات را مطرح کنند و راه‌حل بخواهند. در پیشنهاد ۲۰ هم بحث ما این بود که باید کمیسیون‌ها قدرت عمل بیشتری داشته باشد تا بتوانند مشکلات خود را پیگیری کنند. به نظر من در مورد کمیسیون سخت افزار باید حتما چنین اتفاقی رخ دهد. وقتی اعضای هیات‌مدیره یا کمیسیون‌های دیگر، بدون تخصص درباره مشکلات صنف سخت‌افزار نظر می‌دهند، نمی‌توانند مشکلات را به خوبی مطرح یا ریشه‌یابی کنند و دنبال کار را بگیرند و به همین دلیل ما همیشه در سازمان با مشکلات این چنینی مواجه هستیم.

مشــکل دقیقــا کجاست؟در هیات‌رییسه؟

در هیات رییسه ما نباید فقط گزارشگیر باشیم و تنها گزارش اتفاقاتی که طی هفته رخ داده است را پیگیری کنیم. نباید یک عده خاصی دنبال کارها باشند. نباید این تصور که از دست سایرین کاری بر نمی‌آید، وجود داشته باشد. چطور از دست ما در سازمان کاری برنمی‌آید اما در مجمع عالی واردات و سندیکا و انجمن‌های دیگر کارهای بزرگی انجام می‌دهیم؟ چرا کمیسیون ما در مجمع فعال‌تر عمل می‌کند تا در سازمان؟ مشکل دیگر این است که در سازمان ما را در جریان امور قرار نمی‌دهند. به‌عنوان مثال آزمایشگاه سوم برای تست کالاها در حال بهره‌برداری است آقای پیر بابایی شاید آخرین نفری بود که از این موضوع مطلع شد. اینها مشکلاتی است که ما با آن مواجه هستیم و امیدواریم راهی برای رفع آنها بیابیم.