کسب و کارها چقدر برای دنیای بعد از همه‌گیری آمادگی دارند؟
جهان پساکرونا، جهان دیجیتال است
با این همه تنها پاسخگویی و قرار گرفتن در روند بهبود، در بلندمدت کافی نیست. برای رشد و پیشرفت در جهان پساکرونا لازم است گذر و تغییر به الگوی سازمانی مقاوم در برابر همه‌گیری، با سرعتی قابل قبول انجام شود. در واقع دنیای دیجیتال در دو سال اخیر کمک کرده است تا هنجارهای تازه‌‌‌ای شکل بگیرند و به همین خاطر نقش مدیران در پیشبرد استراتژی‌‌‌های جدید کسب و کارها حالا اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
هماهنگی با هنجارهای تازه
تداوم جریان حداقلی ارتباطات فیزیکی باعث می‌شود که ارتباطات دیجیتال به خط سیر بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها تبدیل شوند. تعداد برندهای مصرفی و خرده‌‌‌فروشانی که در حال پذیرش هنجارهای دیجیتالی جدید هستند، به سرعت در حال افزایش است. آنها شاهد رشد سفارش‌‌‌های آنلاین هستند و در دو سال اخیر به خوبی یاد گرفته‌‌‌اند که چطور کسب‌وکارشان را از خانه مدیریت کنند. در طول دوره همه‌گیری کووید-19، دیجیتالی بودن واقعا معنا پیدا کرد. این صرفا مترادف استفاده از اپلیکیشن‌‌‌های کاربردی و جالب نیست، بلکه به معنای در اختیار داشتن زنجیره‌‌‌ای از راهکارهای مناسب و پیشرو است که فرآیندهای جاری میان افراد و دنیای تکنولوژی را جلو می‌‌‌برد؛ یک تغییر اساسی در روش کار، زندگی و تجارت ما. در حالی که دولت‌‌‌ها در تلاش هستند با راهکارهای مختلف سرعت میزان شیوع کووید-19 و مرگ‌ومیر ناشی از آن را کاهش بدهند، ما وارد دوره‌‌‌ای می‌‌‌شویم که احتمالا هنجارهای تازه در روند تجارت و اداره کسب‌وکارها را به شکل یک جریان عادی و ماندگار خواهیم پذیرفت. میزان تقاضا در موج‌‌‌های بعدی شیوع ممکن است تغییر کند و متفاوت باشد. با این حال کسب‌وکارها ناچارند نه‌تنها به روند بهبود و گذر از این دوره فکر کنند، بلکه خودشان را برای برقراری تعادل میان تقاضای احتمالی و ظرفیت فعالیت‌‌‌شان آماده کنند. بنگاه‌‌‌های تجاری در واقع باید برای رویارویی با جهان پساکرونا آمادگی لازم را کسب کنند. مدیران کسب‌وکارها با آگاهی به موقع از تداوم همه‌گیری و سناریوهای احتمالی آینده، می‌توانند به سرعت با فضای تازه‌‌‌ای که شکل گرفته، هماهنگ و همراه شوند. روند دیجیتالی شدن کسب‌وکارها اگرچه سال‌هاست که کلید خورده، اما برای بسیاری از بنگاه‌‌‌های تجاری در جریان همه‌گیری کووید-19 و به شکل ناگهانی و البته ناگزیر اتفاق افتاد. رفتار مصرفی کاربران، میزان مصرف اینترنت، وابستگی به پلت‌فرم‌‌‌ها و خدمات آنلاین ناگهان رشد نجومی را تجربه کرد. با این اوصاف سازمان‌ها برای ادامه فعالیت موثرشان در جهان پساکرونا، چشم به بازاریابی و فروش دوخته‌‌‌اند تا با ایجاد بستر مناسب برای توسعه این بخش‌‌‌ها و قابلیت‌‌‌هایشان در جهت ایجاد ارتباط بهتر با مشتریان و همکاری بیشتر با زنجیره‌‌‌های تامین، بتوانند به هدف‌‌‌شان برای بقا و سودآوری برسند. حالا درک اهمیت جریان‌‌‌ها و روندهای تجاری تازه در دنیایی که به سرعت دیجیتالی می‌شود، در اولویت برنامه‌‌‌های کاری سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ قرار گرفته است.
این موضوع تنها برای دنبال کردن هدف افزایش فروش و سودآوری نیست، بلکه به معنای بازآفرینی ارزش‌‌‌های تجاری هر کسب‌وکار برای تغییر سریع و تبدیل شدن به یک سازمان پویا با امکان واکنش سریع در قالب یک شرکت دیجیتالی است. به این ترتیب مشاوران ارشد و مدیران کسب‌وکارها به دنبال افزایش انعطاف‌‌‌پذیری و توانایی درک بهتر نیازهای مشتری و ارزش‌‌‌های انسانی پشت آنها هستند که راحتی و کنترل بیشتری را برای آنها به همراه بیاورد. به همین خاطر است که حالا کسب‌وکارها و بنگاه‌‌‌های تجاری در حال ترسیم چشم‌‌‌اندازی جدید برای پایان دوران همه‌گیری و ورود به دنیایی جدید هستند که در آن مشتریان نیازهای متفاوتی دارند و به تبع آن انتظار ارائه محصولات و خدمات تازه‌‌‌ای را می‌‌‌کشند که بتوانند با این نیازها همخوانی داشته باشند.
ضرورت آمادگی دیجیتالی
از آنجا که با افزایش سرعت دیجیتالی شدن کسب‌وکارها، میزان تولید اطلاعات هم بیشتر می‌شود، انتظار می‌رود در آینده‌‌‌ای نزدیک با دنیایی از اطلاعات سروکار داشته باشیم که اتفاقا به دارایی کلیدی و مهمی برای کسب‌وکارها تبدیل خواهند شد. شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری کووید-19 تاثیر چشمگیری بر به‌کارگیری ابزارهای دیجیتال توسط افراد و کسب‌وکارها گذاشت؛ تا جایی که بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد) میزان صادرات خدمات ICT در جهان رشد 6درصدی داشته است.
با رشد چشمگیر استفاده از خدمات ارتباطی، کامپیوتری و نرم‌‌‌افزاری در دوران همه‌گیری و خانه‌‌‌نشینی‌‌‌های مرتبط با آن در بسیاری از کشورهای جهان، ارزش صادرات جهانی خدمات ICT تا پایان سال 2020 به 676میلیارد دلار رسید. این آمار نشان می‌دهد که حالا خدمات ICT بخش قابل‌‌‌توجهی از صادرات خدمات مختلف در جهان را به خودشان اختصاص داده‌‌‌اند؛ سهمی که در سال 2020 نزدیک به 64درصد از کل صادرات خدمات در دنیا بوده است. این در حالی است که میزان صادرات خدمات در اغلب بخش‌‌‌های دیگر با کاهش معناداری مواجه بوده است. با وجود آنکه میزان صادرات خدمات ICT تقریبا در تمام مناطق جهان افزایش پیدا کرده است، اما رشد روند دیجیتالی شدن ناشی از همه‌گیری خطر عمیق‌‌‌تر شدن شکاف دیجیتال در کشورهای جهان سوم یا کمتر توسعه‌‌‌یافته را بیشتر و بیشتر می‌کند. «شامیکا سیرمان» مدیر بخش تکنولوژی و لجستیک آنکتاد در این مورد می‌‌‌گوید: «سطوح پایین دیجیتالی شدن و آمادگی برای تجارت الکترونیک در کشورهای جهان سوم، باعث می‌شود کمتر بتوانند در تجارت دیجیتال رشد کنند و این موضوع در دنیای پساکرونا اهمیت بیشتری هم پیدا خواهد کرد. همه‌گیری ثابت کرد که این کشورها باید آمادگی دیجیتالی خودشان را برای کسب جایگاه مناسب در اقتصاد دیجیتالی، تقویت کنند و ارتقا بدهند.» صرف‌نظر از بعضی تغییرات این‌‌‌چنینی، به نظر می‌رسد که در سال 2020 تکنولوژی‌‌‌های دیجیتال نقش مهمی در حمایت گسترده‌‌‌تر از تجارت و فعالیت‌های اقتصادی بین‌المللی داشته‌‌‌اند. در حالی که ارزش کل صادرات خدمات در سال گذشته میلادی کاهش 20درصدی داشته است، اما ارزش صادرات جهانی خدماتی که امکان تحویل به صورت دیجیتالی (از طریق شبکه‌‌‌های ICT ) را دارند، تنها 8/ 1درصد کاهش پیدا کرده است. این نشان می‌دهد که صرف‌نظر از محدودیت‌های مربوط به جابه‌‌‌جایی و سفر در دوران همه‌گیری، وابستگی به تحویل دیجیتال برای تداوم تجارت خدمات افزایش معناداری داشته است. آمار جدید آنکتاد در این زمینه نشان می‌دهد که سهم خدمات مبتنی بر تحویل دیجیتال از کمتر از 52درصد در سال 2019 به بیش از 64درصد در سال 2020 رسیده است. این در حالی است که سهم خدمات ICT از کل خدمات، از 10درصد در سال 2019 به 14درصد در سال 2020 افزایش یافته و انتظار می‌رود که این روند در بلندمدت رشد بیشتری را هم تجربه کند. با تمام اینها نوع رفتار و واکنش کشورهای مختلف به این روند متفاوت بوده است. جالب است بدانید که بر اساس آمار اخیر، در حالی که صادرات خدمات ICT در اغلب کشورهای جهان رشد چشمگیری داشته است، اما این میزان رشد در کشورهای جهان سوم کمتر از کشورهای دیگر بوده است که البته و به تایید کارشناسان این اتفاق به دنبال فراهم نبودن آمادگی و زیرساخت‌‌‌های لازم در این کشورها رخ داده است.
