روایت وزیر ارتباطات از روند رای‌گیری در کمیته تعیین مصادیق
فیلترینگ صفحه پیوند‌ها
آخرین خبر: به گزارش خبرگزاری برنا، روز گذشته دیوان عدالت اداری با صدور دستور موقت، مصوبه هیات دولت درباره جریمه اختلال‌کنندگان کلاب‌هاوس را متوقف کرد. با توجه به این حکم، اختلال در کلاب‌هاوس ادامه‌دار خواهد بود و جریمه اپراتورهای متخلف هم متوقف خواهد شد.
حتی یک عضو اعلام کرده که این صفحه فیلتر شده است (با کلیک روی لینک تصور کرده که سایت فیلتر شده است). آذری‌جهرمی که در اتاق پرسش و پاسخ با اسحاق جهانگیری حضور داشت مسیر اجرایی کمیته فیلترینگ را روشن کرد. او گفت: کمیته مصادیق طبق قانون ۱۲ عضو دارد که ۶ نماینده آن دولتی و ۶ نماینده آن غیر دولتی هستند که هر دو هفته یک‌بار جلسات آن برگزار می‌شد. از سال ۱۳۸۸، طبق آیین‌نامه قرار بر این شد که برای تصمیم‌گیری سریع‌تر در مسائل اخلاقی و فساد، جلسات به‌صورت آنلاین برگزار شود که فقط ۵ عضو از ۱۲ عضو آن به شکل آنلاین در تصمیم‌گیری‌ها شرکت می‌کردند. ترکیب این اعضا شامل دادستانی کل کشور، نیروی انتظامی، سازمان تبلیغات، وزارت ارتباطات و سازمان فرهنگ ارشاد(یعنی ۳ نماینده غیردولتی و ۲ عضو داخل دولت) است. اما به گفته آذری‌جهرمی با توجه به عملکرد این کارگروه در دولت دوازدهم، قرار بر این شد که برای سایت‌ها و نرم‌افزارهایی که مخاطبان زیادی دارند، در جلسات آنلاین تصمیم‌گیری نشود. جهرمی در ادامه در این‌باره توضیح داد: «ما اعتقاد داشتیم که این روال غیرقانونی است. زیرا تشکیل جلسات صراحت قانونی دارد و با اکثریت نسبی است و جلسات هم باید در محل برگزار شود. این فرآیند راه‌حلی شد تا برخی دستگاه‌هایی که به دنبال فیلتر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بودند، به راحتی نام این سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها را در این سایت‌ها بارگزاری می‌کردند و رای به فیلتر آن صادر می‌شد. ما همین موضوع را به‌صورت مکتوب نوشته و به مسوولان وقت توضیح دادیم که نظام تصمیم‌گیری شما در برابر فیلترینگ به این صورت عمل کرده است.»
کلاب‌هاوس و کمیته فیلترینگ
وزیر ارتباطات می‌گوید که با توجه به نامشخص بودن روال رای‌گیری غیرحضوری، مشخص نیست که آیا کلاب‌هاوس در این کمیته مورد رای‌گیری قرار گرفته یا نه. جهرمی گفت: «اگر دستگاهی براساس نظرهای کارشناسی شخصی مشخصات کلاب‌هاوس را روی این سایت به رای‌گیری گذاشته است، مشخص نیست که رای به آن داده شده است یا خیر؛ این عمل غیرقانونی است، زیرا طبق آیین‌نامه کلاب‌هاوس مصادیقی نیست که به‌صورت آنلاین روی آن تصمیم‌گیری شود.» او با اشاره به اینکه دستور فیلتر باید در چارچوب قانونی انجام شود و هزینه آن هم پرداخت شود، گفت: «دادستانی کل کشور هنوز فیلتر کلاب‌هاوس را به رسمیت نشناخته و اعلام نکرده است، چون بر خلاق آیین‌نامه بوده است. اقدامات اپراتورها کاملا غیرقانونی است. باید در نظر داشت که ما براساس نظام قانونی و حقوقی عمل می‌کنیم. درست است که اپراتورها خلاف کرده‌اند اما نباید چکشی برخورد کرد. برای مثال پیش‌تر هم آنها بر خلاف مقررات تعرفه‌ها را دو برابر کردند.
همان موقع هم ما طبق قانون آنها را مجبور به این کردیم که پول مردم را پس بدهند و قیمت‌ها را به حالت عادی برگردانند. درحال‌حاضر هم طبق قانون آنها را جریمه کرده‌ایم و به‌صورت جدی هم این مساله را دنبال می‌کنیم. اگر اپراتورها این کار را انجام ندهند، یکشنبه این هفته کمیته تخلفات کاهش مدت پروانه تشکیل می‌شود و رای به لغو پروانه‌های آن داده می‌شود که طی آن دو سال از میزان فعالیت مدنی آنها با دولت کاسته می‌شود و از آنجا که آنها در بورس هستند دچار ضربه سنگینی می‌شوند. » حدود یک ماه از گزارش کاربران درباره اختلال اپراتورها در کلاب‌هاوس می‌گذرد و به‌رغم برخوردهای قانونی وزارت ارتباطات و رگولاتوری با آنها، هنوز دسترسی بدون فیلترشکن به این شبکه اجتماعی مقدور نیست. طبق مصوبه‌ای که در هیات دولت به پیشنهاد وزیر ارتباطات تصویب شد، اپراتورها از شنبه، چهارم اردیبهشت اگر اقدام به رفع این اختلالات نکنند، روزانه ۵۰ میلیارد تومان جریمه و در صورت ادامه، برای آنها ۲ سال تعلیق از فروش و کاهش مدت پروانه در نظر گرفته خواهد شد. از سوی دیگر سازمان تنظیم مقررات نیز جزئیات اختلال ایجاد شده را روی سایت خود منتشر کرده است. طبق این گزارش هیچ‌گونه دستور اختلال یا فیلتر این شبکه اجتماعی توسط کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (کمیته فیلترینگ) یا دستور مقام قضایی در این‌باره صادر نشده است و این اپراتورها با تغییر در DNS و IPها و اختلال منطقه‌ای باعث جلوگیری دسترسی کاربرانشان به کلاب‌هاوس شده‌اند. در گام اول و طبق اطلاعات این گزارش شرکت همراه اول با تغییر در DNS موجب اختلال در کلاب هاوس شده است.
آینده فیلترینگ
دولت در روزهای پایانی خود قرار دارد. کارنامه دولت در زمینه فیلترینگ در سال‌های اخیر نشان‌دهنده مقاومت در برابر درخواست‌های فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی است، با این حال برای بخش عمده کاربران فیلترینگ در حدی گسترش پیدا کرده که عملا فقط چند شبکه خارجی فیلتر نشده وجود دارد. از سوی دیگر بسیاری از سایت‌های خبری و صفحات تخصصی نیز که کاربران و مخاطبان خود را دارند بدون سروصدا مسدود شده‌اند، از این رو استفاده از فیلترشکن به شکل گسترده در جامعه رواج پیدا کرده است. به‌رغم این موضوع، به‌نظر می‌رسد اتفاق نظر یکسانی درمورد آینده اینترنت در ایران حتی بین جریان‌های سیاسی همسو وجود ندارد. برخی کارشناسان معتقدند فیلترینگ (اختلال در) کلاب‌هاوس نشان‌دهنده قدرت جریانات مخالف در مقابل شبکه‌های اجتماعی خارجی است که برای کاهش هزینه‌ها اساسا حاضر به اعلام مسیر قانونی و دلایل فیلترینگ این شبکه نیستند. در صورت موفقیت‌آمیز بودن و ادامه‌دار شدن اختلال در کلاب‌هاوس، چنین شیوه فیلترینگی می‌تواند در آینده هم از سوی اپراتورها درباره دیگر سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی با اهداف و رقابت‌های تجاری رخ دهد. بی‌طرفی شبکه‌ای موضوعی است که سال‌هاست در فضای اینترنت بحث‌های حقوقی گسترده‌ای را ایجاد کرده و بسیاری از دولت‌ها اجازه نقض بی‌طرفی به خدمات‌دهندگان را نمی‌دهند. با این حال به‌نظر می‌رسد تا امروز فشارهای دولت برای وادارکردن اپراتورها به اعلام دستوردهندگان ایجاد اختلال در کلاب‌هاوس باعث نشده که همراه اول، ایرانسل و مخابرات از این موضوع عقب‌نشینی کنند. به گفته وزیر ارتباطات شاید آنها تصور می‌کنند با توجه به نزدیک بودن انتخابات بهتر است این هزینه را پرداخت کنند که میل خودشان است اما با توجه به تاثیر مستقیمی که دولت می‌تواند از طریق جریمه‌ها بر روند درآمدی اپراتورها بگذارد به نوعی امیدوار به ایجاد واکنش از سوی سهامداران (مشخصا مخابرات و همراه اول) است.
به‌رغم این موضوع به‌نظر می‌رسد موضوع فیلترینگ همچنان در گروی بحث‌ها و کشمکش‌های سیاسی است و از این‌رو نتایج حاصل از انتخابات در نهایت تا اندازه‌ای می‌تواند این فضا تاثیر بگذارد.
