«وی‌چت»؛ زیر تیغ ترامپ

بایت دنس کمپانی مادر تیک‌تاک است و براساس فرمان اجرایی ترامپ هرگونه دادوستد با این شرکت ممنوع است و این فرمان از ۴۵ روز دیگر به اجرا در می‌آید، درست در پایان همان مهلتی که برای خریده شدن توسط مایکروسافت (یا احتمالا یک شرکت آمریکایی دیگر) داده شده است. همزمان نیز سنای آمریکا استفاده از تیک‌تاک روی دستگاه‌های دولتی را ممنوع کرده است. ترامپ در حکم امضا شده علیه وی‌چت که چند دقیقه پس از امضای حکم مشابه علیه تیک‌تاک صادر شد، اعلام کرد برای حفاظت از کشورمان، به اقدام علیه تهدیدات ناشی از اپلیکیشن موبایلی تیک‌تاک پرداختم و اقدامات لازم برای رسیدگی به تهدید مشابه از سوی اپلیکیشن موبایلی وی‌چت هم ضروری است. بر خلاف تیک‌تاک، وی‌چت عمدتا در خود چین کاربران زیادی دارد و مشخص نیست این فرمان چقدر روی کاربران آمریکایی این پیام‌رسان تاثیر خواهد گذاشت. به گفته یک مقام آمریکایی، اقدامات علیه وی‌چت شامل تمامی مبادلات مربوط به این اپلیکیشن می‌شود اما شامل ممنوعیت گسترده شرکت تنسنت نیست. البته این قانون از ۴۵ روز دیگر به اجرا گذاشته می‌شود و انتشار وی‌چت از سوی اپل از طریق فروشگاه اپ‌استور را ممنوع خواهد کرد.

در فرمان اجرایی ترامپ از اصطلاح ممنوعیت دادوستد(ترنزکشن) استفاده شده که مشخص نیست دقیقا هدف از ترنزکشن چیست. هرچند بعدا کاخ سفید اعلام کرده ممنوعیت ترنزکشن فقط شامل وی‌چت می‌شود. در پی امضای ممنوعیت اپلیکیشن‌های تیک‌تاک و وی‌چت، ارزش سهام تنسنت هولدینگز چین که شرکت مادر وی‌چت است، حداکثر ۱۰ درصد سقوط کرد. این درحالی است که از زمان آغاز به کار رسمی وی‌چت در سال ۲۰۱۱ تا دو سال گذشته، ارزش سهام تنسنت بیش از ۱۰ برابر افزایش پیدا کرده بود. این درحالی بوده که تنسنت همچنین سرمایه‌گذار بسیاری از شرکت‌هایی است که گیم‌های مشهوری تولید کرده‌اند. تنسنت در تولید تعدادی از فیلم‌های سینمایی هالیوودی نیز در نقش سرمایه‌گذار فعالیت کرده است. شرکت تنسنت در بسیاری از استارت‌آپ‌های آمریکایی سرمایه‌گذاری کرده است که از جمله آنها اسنپ‌چت است.

وی‌چت توسط غول تکنولوژی چینی یعنی شرکت تنسنت هدایت می‌شود و در میان دانشجویان چینی و بسیاری از آمریکایی‌ها محبوب است و کاربران برای ارتباطات شخصی و کاری خود از آن استفاده می‌کنند. محدودیت ترامپ علیه وی‌چت باعث قطع ارتباط بیش از ۶ میلیون چینی می‌شود که هم‌اکنون در آمریکا زندگی می‌کنند. براساس اعلام سایت Apptopia وی‌چت در سه ماه گذشته به‌طور متوسط روزی ۱۹ میلیون کاربر فعال داشته است. به‌دنبال تهدید ترامپ برخی کاربران چینی درحال انتقال لیست تماس‌ها و ارتباطشان به اپلیکیشن‌هایی هستند که هنوز در چین فیلتر نشده‌اند، از جمله اسکایپ و لینکدین.

 اپل متضرر بزرگ تحریم وی‎چت

ترامپ درصدد است با به حاشیه بردن و تحریم اپلیکیشن‌ها و استارت‎آپ‎های چینی، برای اقتصاد اژدهای زرد دردسر ایجاد کند، اما غافل از اینکه در اقتصاد در هم تنیده جهان، تاوان بخشی از این سیاست‎ها را خود شرکت‎های آمریکایی می‌دهند، زیرا دستور رئیس‌جمهور آمریکا برای ممنوعیت داد و ستد با اپلیکیشن پیام رسان چینی وی‌چت ممکن است به فروش آی‌فون در چین که یکی از مهم‌ترین بازارهای اپل است، لطمه بزند. به هر حال، وی‌چت نقش محوری در زندگی دیجیتالی شهروندان چینی دارد و بیش از یک میلیارد نفر جمعیت چین از این برنامه برای خرید، پرداخت پول، ارسال ایمیل، وب‌گردی و تمامی اشکال ارتباطات تجاری و شخصی استفاده می‌کنند. بسیاری از چینی‌ها از شماره تلفن یا ایمیل استفاده نمی‌کنند. کسانی که به چین سفر می‌کنند، ناچارند برنامه وی‌چت را دانلود کنند، در غیر این صورت ممکن است نتوانند پول خریدهای کوچک را پرداخت کنند. بدون دسترسی به وی‌چت، احتمالا مصرف‌کنندگان از خرید آی‌فون در چین و سایر بخش‌های آسیا خودداری می‌کنند.

به گفته آناند سرینیواسان، تحلیلگر بلومبرگ اینتلیجنس، چین حدود ۲۰ درصد از فروش اپل را تشکیل می‌دهد و بنابراین حذف وی‌چت از فروشگاه اپل، یک مانع جدی خواهد بود. درحالی‌که فروشگاه برنامه گوگل در چین ممنوع است، گزینه‌های دیگری برای نصب برنامه ها در نرم افزار اندروید وجود دارد. سخنگوی اپل درباره این موضوع اظهارنظر نکرده است. دستور اخیر ترامپ ممکن است باعث تلافی از سوی چین شود و به اپل آسیب بیشتری وارد کند. عمده تولید محصولات اپل در چین انجام می‌شود و اگر این کشور صادرات اپل را هدف بگیرد، روی کسب‌وکار جهانی این شرکت آمریکایی تاثیر خواهد گذاشت. همچنین چین ممکن است عرضه موادی مانند عناصر خاکی نادر را که برای ساخت آیفون کلیدی هستند، محدود کند. ارزش سهام اپل روز جمعه در بازار نیویورک یک درصد سقوط کرد. ارزش سهام این شرکت امسال ۵۳ درصد ترقی کرده است.  هرچند اپل می‌تواند سیستم‌عامل خود را باز کند تا کاربران بدون نیاز به مراجعه به فروشگاه برنامه این شرکت، برنامه را دانلود کنند اما این تغییر بزرگی برای شرکتی محسوب می‌شود که همواره مراقب دسترسی به اکوسیستم خود بوده و ۳۰ درصد سهم از فروش برنامه‌ها را برای خود برمی‌دارد. اگر این ممنوعیت اجرایی شود و اپل راه‌حلی پیدا نکند، مصرف‌کنندگان چینی که پول برای خرید آی‌فون دارند احتمالا به محصولات شرکت هوآوی روی خواهند آورد و به این ترتیب حکم ترامپ ممکن است به نفع شرکتی تمام شود که رئیس‌جمهور آمریکا سال‌ها به‌دنبال تضعیف آن بوده است.