هارد دیسک‌ها هنوز زنده‌اند

دنیای اقتصاد: هارد دیسک‌های نگهدارنده اطلاعات هنوز هم بخش مهمی از فرآیند نقل و انتقال دیتای ما را در دنیای دیجیتال بر عهده دارند. اگرچه امروزه سرویس‌های رایانش ابری یا کلاد در حال حاضر بسیار مرسوم شده و سرویس‌هایی مثل گوگل، مایکروسافت، آمازون و اپل هرکدام از کاربرانشان می‌خواهند که اطلاعات مورد نیازشان را روی سرورهای کلاد این شرکت‌ها ذخیره کنند اما هنوز استفاده از هارد دیسک برای ذخیره اطلاعات بین کاربران محبوب است.

کارشناسان معتقدند ایده اینکه به زودی همه اطلاعات در فضای کلاد یا ابری ذخیره‌سازی خواهد شد، اشتباه است. بنابراین نباید از یاد ببریم که نیاز به استفاده مداوم از هارد دیسک‌ها هنوز هم نه تنها مهم است بلکه از نظر دسترسی به اطلاعات و امنیت برای کاربران بیشترین کارآیی را دارد. اما نگهداری اطلاعات در کدام هارد دیسک‌ها بهتر و امن‌تر است و در زمان از دست دادن اطلاعات در این ذخیره‌کننده‌ها چه اقداماتی می‌توان انجام داد. محمد ملکی، متخصص بازیابی اطلاعات، درباره انواع هارد دیسک‌های مورد استفاده و معمول از سوی کاربران به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در حال حاضر سه شرکت تولیدکننده هارد دیسک در دنیا داریم. وسترن دیجیتال، سی‌گیت و توشیبا که سی گیت با برند سامسونگ هم دیده می‌شود که در واقع هر دو از یک کمپانی هستند.

بنابراین برندهای دیگری که در بازار می‌شناسیم و می‌بینیم همگی از یکی از این سه برند برای هاردهایشان استفاده می‌کنند و درواقع چیزی که به شما فروخته می‌شود قاب و دیزاین جدیدتری دارند، مثلا قاب‌ها را به گونه‌ای طراحی کرده‌اند که آب یا گرد و غبار کمتری در آنها نفوذ کند و همچنین در عین حال خیلی از آنها نحوه رمزگذاری مخصوص به خود را دارند. اما از نظر ساختار داخلی یکی از این سه هارد در داخل آنها استفاده شده است، بنابراین چندان تفاوتی نمی‌کند چه هاردی می‌خرید. او درباره اینکه چه اقداماتی می‌توان برای امن نگه داشتن اطلاعات انجام داد، می‌گوید: «به‌طور ساده فکر کنید که هارد دیسک شما در جیب یا دستتان قرار دارد و در خیابان دزد آن را می‌دزدد. برای این کار حتی به مرکز تخصصی هم نمی‌توانید مراجعه کنید که دیتای شما را بازیابی کنند. پس نگه داشتن اطلاعات در جای امن دیگری حداقل کاری است که برای نگه داشت اطلاعات می‌توان انجام داد یا اینکه اگر اطلاعات کم حجمی دارید از فضاهای ابری استفاده کنید.»

ملکی که متخصص بازیابی اطلاعات ازدست رفته است درباره مراحل انجام این کار توضیحاتی می‌دهد: «برای بازیابی اطلاعات سه مرحله پیش روی ما قرار دارد. در مرحله یک با هارد دیسکی مواجه هستیم که از نظر سخت افزاری سالم است و وقتی به سیستم متصل می‌شود هیچ مشکلی ندارد، به سادگی دیتکت می‌شود و شما می‌توانید به سنسورهایش دسترسی پیدا کنید. این دسته از هارد دیسک‌ها با نرم‌افزارهای معمولی ریکاوری می‌شوند و اکثر مغازه‌های معمولی هم این کار را انجام می‌دهند البته به شرط اینکه مجوزهای لازم برای انجام این‌گونه تعمیرات را داشته باشند.

مرحله دوم مربوط به هارد دیسک‌هایی است که یا شناسایی نمی‌شوند یا برای شناسایی شدنشان نیاز داریم از ابزارها و سخت افزارهای دیتا ریکاوری استفاده کنیم یا تغییری در برد الکترونیکی شان بدهیم که اصطلاحا به آنها می‌گوییم ریکاوری سطح دوم و ریکاوری سطح سه آن دسته از ریکاوری‌هایی هستند که ما برای انجام آن نیاز به استفاده از مواد مصرفی داریم به این معنا که برای هارد دیسک‌هایی که ضربه می‌خورند و قطعات داخلی شان آسیب می‌بیند و دیگر قابل استفاده نیستند باید از آرشیو خودمان که هاردهایی را با کدها و مدل‌های مختلف طی سال‌های سال جمع‌آوری کردیم؛ قطعات مشابه هارد دیسک مورد نظر را پیدا کنیم که قطعات یدکی شان به همدیگر قابل اتصال باشد تا بتوانیم آنها را جابه‌جا کنیم. درواقع این سه روش کلی برای بازیابی اطلاعات وجود دارد. او درباره اینکه چطور می‌توان اطلاعاتی را از بین برد که دیگر قابل بازیابی نباشند، روش‌هایی را پیشنهاد می‌کند.

بهترین و امن‌ترین روش برای از بین بردن اطلاعات ریختن اطلاعات جایگزین است. درواقع شما باید اطلاعات مهم‌تان را پاک کنید و هرآنچیز بی ارزشی که به دستتان می‌آید را روی آن قطعه بریزید تا پر شود، با این کار اطلاعات قبلی از بین می‌رود. اگر بخواهیم اصطلاح فنی برای آن به کار ببریم باید با استفاده از ابزارهای زیرو فرمت (فرمت صفر) آن هارد دیسک را به‌طور کامل صفر رایت کنید که اصطلاحا به آن فرمت کردن می‌گویند. ملکی درباره اینکه برای استفاده کاربران هارددیسک‌های معمولی چه فرمتی مناسب است، می‌گوید:« همه چیز بستگی به نوع استفاده دارد به‌طور مثال اگر کسی کامپیوتر مک دارد و قصد دارد با بقیه کامپیوترهای دیگر ارتباط برقرار کند، توصیه می‌کنیم از هارد دیسک ex FAT استفاده شود. اگر کاربر با ویندوزها کار می‌کند توصیه این است که از هارددیسک NTFS استفاده کند و اگر بین همه اینها در حال گردش است از هارد دیسک ex FAT بهتر است استفاده شود.

در نگهداری ساختار فایل‌ها امن‌ترین روش برای نگه داشت اطلاعات Extended ۳ یا Extended لینوکسی است چراکه نحوه نگهداری‌شان دقیق، سریع و بی‌خطا است که بهترین نوع ذخیره‌سازی است. اما برای کسانی که از مک استفاده می‌کنند توصیه اکید این است که هارد دیسک NTFS استفاده کنند و اگر از نرم‌افزارهای مبدل برای شناخت آن استفاده می‌شود، هراز گاهی هارد دیسک باید در دستگاه‌های ویندوزی اسکن دیسک شود چراکه از زنجیره ذخیره‌سازی اطلاعات در این نرم‌افزارها درست استفاده نمی‌شود و بعد از یک مدت دیتا به‌طور کامل ناپدید می‌شود که حتی ساختار درختی نیز قابل بازیابی نیست و در نهایت در زمان بازیابی هم تنها می‌توان اطلاعات را به‌صورت خام به دست آورد.» در حال حاضر هارد دیسک‌ها محبوبیت بیشتری در بین کاربران رایانه‌ای دارند و این قدرت ناشی از نگهداری امن و قابل دسترسی آن است اما هیچ بعید نیست در آینده راهکارهایی به‌جز نگهداری در فضای ابری و قابل دسترسی محبوب‌تر شوند و بازار این وسیله سخت‌افزاری را تحت‌الشعاع خود قرار دهند.