«تسلا» حاکم خودروهای بدون راننده؟

در سه‌ماه چهارم سال جاری میلادی شرکت «تسلا» مجبور است تا برای رسیدن به برنامه‌های از پیش تعیین‌شده، حداقل ۸۰ هزار دستگاه خودرو به بازار عرضه کند. این شرکت برنامه‌های دیگری مثل تولید انبوه خودروی سدان مدل ۳ را برای ورود به بازار در سال ۲۰۱۷ میلادی، در کنار نیاز به تلاش برای رشد بیشتر کسب‌ و کار در بخش تولید دستگاه‌های ویژه ذخیره‌سازی انرژی در مقابل خود دارد. به گزارش آی‌تی‌ ایران، علاوه بر این، تسلا باید خرید «سولارسیتی» را به سرانجام برساند، میزان تولید باتری در کارخانه نوادا را افزایش دهد و به تولید خودروهای مدل اس و مدل ایکس سرعت ببخشد. همه این موارد به کنار، تسلا باید سیاست‌هایش را به نحوی تنظیم کند تا بتواند در بازار تولید خودروهای بدون راننده همچنان در کورس رقابت باقی بماند. بازاری که با حضور پررنگ اوبر، اتفاقا این روزها توجه زیادی را هم به خود جلب کرده است. در هفته جاری اوبر آزمایش ناوگان حمل و نقل خودرویی متشکل از خودروهای بدون راننده را در پیتسبورگ کلید زد. آزمایشی که اگرچه چندان هم بدون مشکل نبود اما نتایج تاثیرگذاری داشت که در نهایت ممکن است حتی روی آینده بازار حمل و نقل تاثیر بگذارند.

تغییر شرایط حاکم بر بازار

در دهه گذشته، بازار تولید خودرو بیشتر روی توسعه خودروهای الکتریکی متمرکز بوده است. در این بازار، به‌نظر می‌رسد تسلا جذاب‌ترین شرکت فعال در زمینه تولید خودروهای الکتریکی باشد. با وجود این، شرایط جدید به گونه‌ای است که تولید خودروهای الکتریکی و معمولی، این‌بار برپایه بهره‌گیری از تکنولوژی‌های خودران در مرکز توجه قرار گرفته است. اگرچه تسلا در این رقابت به خوبی عرض اندام کرده و حتی سیستم اتوپایلوت خود را به مرحله بهره‌برداری رسانده اما این امکان وجود دارد که ایلان ماسک مدیر تسلا و تیم کاری او با قدرت‌نمایی رقبا، از دور رقابت خارج شوند.

تسلا همچنان برنامه‌های متنوعی برای توسعه فعالیت‌هایش دارد اما در مسیر حرکت این شرکت هم موانعی به چشم می‌خورد. به‌عنوان مثال، در حال حاضر روابط این شرکت با MobileEye تامین‌کننده سابق ملزومات سیستم‌های خودران تسلا تا حدودی تیره و تار شده است. علاوه بر این، سیستم اتوپایلوت این شرکت هم در پی بروز تصادفات مختلف، با انتقادهای مختلفی روبه‌رو شده است. با این تفاسیر، طبیعی است که ایلان ماسک از شرایط حاکم بر بازار خودروهای بدون راننده و حرکت‌هایی نظیر آنچه اوبر در هفته جاری انجام داد احساس خطر کند. با وجود این، بنا بر دلایل مختلف، تسلا همچنان می‌تواند پیروز رقابت در بازار تکنولوژی‌های خودران باشد.

قیمت پایین

برای اینکه قیمتی از بازار تولید سیستم‌های خودران و هزینه بهره‌برداری از خودروهای بدون راننده به دست بیاوریم، بد نیست نیم‌نگاهی به تکنولوژی استفاده شده از سوی اوبر داشته باشیم. اوبر از پکیج سخت‌افزاری ویژه‌ای برای اضافه کردن قابلیت‌های خودران به خودروهای فورد استفاده کرده است. در مراحل آزمایشی، این بسته روی سقف خودروهای سدان فیوژن فورد قرار گرفته است. نکته قابل توجه اینکه استفاده از چند سیستم لیدار (که در واقع سیستم تشخیصی است که بر مبنای ویژگی‌های راداری اما با استفاده از نور لیزر کار می‌کند) و تعبیه چند دوربین باعث شده قیمت این ترکیب، سر به فلک بکشد. کارشناسان تخمین می‌زنند ترکیب استفاده‌شده در سیستم خودران اوبر، برای هر خودرو بیش از ۱۰۰ هزار دلار هزینه داشته باشد. اوبر ترکیب پیچیده‌ای از مولفه‌های تکنولوژیک را برای ایجاد ظرفیتی بالا برای خودروهای بدون راننده به‌کار گرفته است. ترکیبی که در نهایت، دیدی کامل از محیط اطراف خودرو به‌دست می‌دهد و امکان بهره‌برداری از خودرو بدون نیاز به نقشه‌های با جزئیات بالا را فراهم می‌کند.

این روش، به شدت به پردازش و تعامل دقیق با داده‌ها نیازمند است. با این تفاسیر، شاسی بلند ولوو مدل XC۹۰ به‌عنوان خودرویی که در ناوگان خودروهای بدون راننده اوبر استفاده خواهد شد باید این ترکیب را به همراه سخت‌افزارهای ویژه مدیریت و پردازش داده‌ها به همراه داشته باشد. در نگاه اول، استفاده از این سطح از تکنولوژی راهکار مناسبی برای رقابت در بازار است اما شرکتی مثل گوگل سال‌ها است که با تکنولوژی‌هایی ساده‌تر و محدودتر هم خودروهای بدون راننده را به مرحله بهره‌برداری رسانده است. در این بازار، تسلا استفاده از سیستم‌هایی با قیمت کمتر را به‌عنوان برگ برنده رو کرده است. این شرکت مدیریت مناسبی روی قیمت سیستم اتوپایلوت داشته تا مشتریان بتوانند هزینه آن را تامین کنند.

در حال حاضر، بحث اصلی در بازار تولید خودروهای بدون راننده این است که استفاده از سیستمی که مشتریان توان خرید آن را داشته باشند در اولویت شرکت‌ها باشد یا ترکیبی که بهترین عملکرد را در ناوگان حمل و نقل خودرویی پیش روی کاربران قرار می‌دهد؟! در این بازار، اوبر و جنرال موتورز ایده استفاده از تکنولوژی‌های خودران برای راه‌اندازی ناوگان حمل و نقل خودرویی را در اولویت قرار داده‌‌اند. دقیقا به همین منظور، اوبر آزمایش‌های اولیه خودروهای خود را در پیتسبورگ شروع کرده و جنرال موتورز هم در آینده‌ای نزدیک و با سرمایه‌گذاری روی Lyft و البته توسعه ناوگان حمل و نقل منحصر به فردش، وارد گود خواهد شد. در این میان، به‌نظر می‌رسد فورد هم با رونمایی از خودروهای خودران تا سال ۲۰۲۱ میلادی، همین روند را در پیش خواهد گرفت.

مزایا و معایب پیاده‌سازی‌های متفاوت سیستم خودران

مزیت اصلی استفاده از سیستم‌های خودران در ناوگان‌های حمل و نقل، اجرای بهینه طرح حذف مالکیت خودرو برای افراد است. در واقع، در صورتی که این امکان وجود داشته باشد تا با استفاده از سرویس‌های ارائه شده توسط اوبر، Lyft-جنرال‌موتور یا فورد از سیستم خودران در خودروها استفاده کنید، نیازی به خرید یک خودرو نخواهد بود. این در حالی است که شرکت‌هایی مثل فورد و جنرال موتور تجربه زیادی در تامین خودرو برای ناوگان حمل و نقل خودرویی دارند. این دو شرکت چند دهه است که با تامین تاکسی، راه‌اندازی آژانس‌های اجاره خودرو و ثبت قراردادهای همکاری با بخش دولتی، در این راه قدم برداشته‌اند. با وجود این، از آنجا که فروش خودرو به این سبک و سیاق، متفاوت از عرضه محصولات در بازار مصرفی است، سود کمتری هم در مقایسه با فروش یا لیزینگ خودروهای لوکس با قیمت ۱۰۰ هزار دلار (نظیر آنچه تسلا انجام می‌دهد) خواهد داشت.

در طرف مقابل، تسلا میزان عرضه خودروهای خود را با گذشت هر سال، دو برابر کرده و هدف خود را عرضه سالانه ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو تا سال ۲۰۱۸ میلادی اعلام کرده است. با توجه به سود ناخالص ۲۰ تا ۳۰ درصدی، مطمئنا اگر تسلا هزینه زیادی را برای تبدیل شدن به یک خودروساز با توانایی عرضه انبوه خودرو انجام نمی‌داد، حالا بیشتر از اینها سود می‌کرد. اگرچه راه‌اندازی ناوگانی از خودروهای بدون راننده در قالب اجرای طرح حذف مالکیت ممکن است با گذشت یک دهه با سوددهی همراه باشد اما هیچ شکی نیست که بیشترین سود در خودروسازی، در حال حاضر جایی است که تسلا حضوری پررنگ دارد. تسلا با تولید خودروهای لوکس، به ویژه شاسی‌بلند و کراس‌اورهایی نظیر مدل ایکس، سیاستی همراه با تضمین بازگشت سرمایه را در پیش گرفته است.

گنجی به نام اطلاعات

تسلا با بهره‌برداری از سیستم خودران، در واقع هر روز در حال جمع‌آوری حجم زیادی از داده‌های کارآمد است. این در حالی است که با افزایش تعداد خودروها یا حتی بیشتر شدن مسافتی که خودروهای این شرکت در جاده طی می‌کنند، این اطلاعات، بیشتر هم می‌شود. سیستم اتوپایلوت تسلا از این اطلاعات برای بهبود هرچه بیشتر قابلیت‌هایش استفاده خواهد کرد. تسلا در این بخش هم یک سروگردن نسبت به رقبا بالاتر است. رقیب اصلی تسلا در این حوزه شرکت گوگل است که در حال حاضر فاقد ناوگانی متشکل از صدها هزار خودرو در سراسر جهان است. علاوه بر این موارد، تسلا در کنار فعالیت در حوزه‌های مختلف، به‌عنوان شرکتی فعال که خودروهای الکتریکی با تکنولوژی بالا را با سیستم نسبتا مناسب خودران روانه بازار کرده قابل احترام است.

این در حالی است که شرکت‌های دیگر، تازه استارت کار روی این تکنولوژی را زده‌اند. علاوه بر این، در چشم‌انداز این بازار اگر سیستم‌های کاملا خودران ویژه خودروها در بازه زمانی مشخص چالش‌های مختلفی را پیش روی شرکت‌های مختلف قرار دهند یا به سوددهی نرسند، تسلا همچنان این فرصت را خواهد داشت تا در قالب سیستم‌های هیبریدی یا نیمه‌خودران، همچنان خدمات مناسبی را پیش روی کاربران قراردهد. با این تفاسیر، از نگاهی متفاوت می‌توان تسلا را تنها بازیگر جدید بازار تولید خودروهای خودران به حساب آورد که شرایط باثباتی دارد. علاوه بر این، تسلا نامی مطرح و تجارتی با ثبات برمبنای تولید و در نهایت، فروش خودرو به مشتریان است. محبوبیت این برند در میان کاربران را هم باید به این ترکیب اضافه کرد. در مقام مقایسه، اوبر برندی جدید است که بسیاری از کاربران هنوز هم درک کاملی از فعالیت‌های تجاری آن ندارند. علاوه بر این، از آنجا که مبنای فعالیت این شرکت، استفاده از نرم‌افزاری است که مدیریت درخواست مشتریان را ساده کرده، همیشه این احتمال وجود دارد تا رقیبی جدید را در مقابل خود ببیند.