چاپ کردن تخیلات

عاقله ترابی: چندی پیش خبری در رسانه‌ها منتشر شد با این عنوان که با استفاده از پرینترهای سه‌بعدی می‌توان انواع غذاها را چاپ و نوش جان کرد. بنا بر اخبار منتشرشده، این پرینتر می‌تواند پوره‌های مواد مختلف یخ‌زده را دریافت کند و در قالب غذاهای متنوع با انواع طعم‌ها تحویل دهد. این چاپگر هنوز در مراحل اولیه به‌سر می‌برد و قرار است حدود چهار سال طول بکشد تا به‌صورت عمومی عرضه شود. با این حال همه می‌دانیم که چهار سال برای تحول در دنیای تکنولوژی زمان زیادی نیست و چه‌بسا در این فاصله نوآوری‌های جدیدتری پا به عرصه بگذارند و کار را به جایی برسانند که دیگر برای درست‌کردن غذا حتی به آن پرینتر سه‌بعدی که در راه است نیازی نداشته باشیم.

پرینتر سه‌بعدی چاپگری است که علاوه بر ایجاد طرح در طول و عرض، به‌صورت عمودی نیز پرینت می‌کند. در واقع جوهر به‌صورت لایه‌لایه روی هم قرار می‌گیرد و این عمل آنقدر تکرار می‌شود تا شکل مد نظر شما ایجاد شود. البته جوهر در پرینترهای سه‌بعدی همان جوهری نیست که در پرینترهای معمولی استفاده می‌شود. مواد استفاده شده در این چاپگرها معمولا به‌صورت رشته‌های پلاستیکی هستند که در قسمتی از پرینتر قرار داده می‌شوند و بعد از دریافت الگوی رایانه‌ای، عین آن را آماده و در خروجی پرینتر ظاهر می‌کنند. ضخامت لایه‌های ایجاد‌شده هم حدود یک‌دهم میلی‌متر است که سرعت لایه‌گذاری، ضخامت لایه‌ها و همچنین مواد استفاده‌شده در این پرینترها از عوامل مهم در کیفیت و دقت قطعه نهایی به‌دست آمده است.

نوآوری در این حوزه با سرعتی چشمگیر در حال پیشروی است و هرروز شاهد خبری جدید در این باره هستیم. در همین راستا چندی پیش محققان انگلیسی یک پرینتر سه‌بعدی طراحی کرده بودند که با استفاده از آن می‌توان شکلات را با طعم و شکل دلخواه و انتخابی، چاپ کرد و خورد. این پرینتر شکلات به‌گونه‌ای است که مانند دیگر پرینترهای سه‌بعدی با پرینت‌گرفتن از یک سطح صاف شروع می‌شود و لایه‌ها یکی پس از دیگری روی هم قرار می‌گیرند و درنهایت یک شکل سه‌بعدی ایجاد می‌شود. درواقع کافی است شما شکلات را ذوب و طعم دلخواهتان را به آن اضافه کنید. سپس مایع را روی دستگاه می‌ریزید و پرینتر شکلات را به همان شکلی که شما می‌خواهید چاپ می‌کند و به شما تحویل می‌دهد. یکی دیگر از اتفاق‌های جالبی که در این حوزه افتاد پرینت گوشت بود. درواقع این فناوری برای جلوگیری از کشتار حیوانات پا به عرصه گذاشت و محققان در تلاشند با پیشرفت در این حوزه بتوانند تا چند سال آینده گوشت کشتار را از فروشگاه‌ها حذف و بافت‌های گوشتی جانوران را با استفاده از این پرینترها چاپ و عرضه کنند. البته اینها تنهانمونه‌ها برای پرینتر‌های سه‌بعدی ویژه غذا نیستند و در طول این سال‌ها محققان در سراسر جهان همواره در تلاشند تا پرینترهایی را با قابلیت‌های متفاوت برای مواد غذایی طراحی و تولید کنند و صد البته از این فناوری فقط در حوزه غذا استفاده نمی‌شود و پژوهشگران همواره در تلاشند از آن در هر حوزه‌ای بهترین استفاده را بکنند.

در همین راستا شرکت اچ‌پی، چند ماه گذشته اعلام کرد که می‌خواهد با ظهور پرینترهای جدیدش انقلاب صنعتی راه بیندازد. همان طور که می‌دانیم شرکت اچ‌پی سابقه‌ای درخشان در حوزه پرینتر دارد و حالا می‌خواهد با پرینترهای سه‌بعدی‌اش انقلابی در این صنعت ایجاد کند و درواقع می‌خواهد این نسل از پرینترها را ارزان‌تر و سریع‌تر عرضه‌ کند.

به‌طور کلی موضوع پرینترهای سه‌بعدی از موضوعات داغ دنیای تکنولوژی شده و هر روز بر نوآوری‌هایش افزوده می‌شود تا جایی که این فناوری به کمک علم پزشکی هم رفته و محققان موفق به چاپ رگ‌های خونی زنده شده‌اند. به این صورت که این پرینترها عکس‌های عروق خونی ذخیره‌شده در رایانه را به‌صورت سه‌بعدی و مانند نمونه واقعی آن چاپ می‌کنند. مکانیزم این فرآیند به‌گونه‌ای است که در ابتدا، لوله‌ها در خارج از سلول‌ها چاپ می‌شوند تا مواد مورد نیاز را به اطراف محیط چاپ‌شده تحویل دهند. در پایان، مویرگ‌ها می‌توانند به لوله‌های چاپ‌شده متصل شوند و مواد را به سلول‌ها تحویل دهند. البته به گفته سرپرست این پروژه، رگ‌های خونی چاپ‌شده را فعلا نمی‌توان پیوند زد اما در مطالعات آزمایشگاهی بسیار مفید هستند. پیشرفت‌هایی که در حوزه پرینترهای سه‌بعدی وجود دارد تمامی ندارد و در دنیای پزشکی هم محققان دائم در تلاش هستند تا بتوانند از این فناوری برای پیشبرد هرچه بیشتر علم پزشکی استفاده کنند. فناوری در حوزه پرینترهای سه‌بعدی به فکر کودکان هم هست و به دنبال راهی بوده تا با استفاده از این فناوری بتوان کاری برای آنها کرد. در همین راستا شرکت Mattel یک پرینتر سه‌بعدی تولید کرده که توانایی‌های خاصی در تولید اسباب‌‌بازی‌های ویژه کودکان دارد. این پرینتر سه‌بعدی در واقع ماشینی برای بهره‌برداری بهتر از قابلیت ذوب رشته‌ای است تا با قراردادن لایه‌های رشته‌ای روی یکدیگر، محصول مورد نظر کاربر را ایجاد کند. روند کار در این پرینترها به این صورت است که کاربر فایل طراحی‌شده‌اش را از طریق نرم‌افزار انحصاری این پرینتر بارگذاری می‌کند تا پس از پردازش، قطعات و مولفه‌های مختلف برای مونتاژ اسباب‌بازی پرینت شوند.

این تکنولوژی حالا دیگر برای ساخت همه‌چیز به‌کار می‌رود؛ از خانه‌ها و موتو جت گرفته تا بهترین کفش ورزشی. ناسا هم در این میان بیکار ننشسته و در حال کار روی چاپگرهای سه بعدی‌ای است که در نبود نیروی جاذبه و بدون وجود هوا کار می‌کنند. به‌طور کلی رسالت پرینترهای سه‌بعدی در راستای رفاه و راحتی بشریت است، ولی در این بین مواردی هم به چشم می‌خورد که به‌نظر می‌رسد می‌تواند تهدیدی یه حساب بیاید و نگرانی ایجاد کند. یکی از این موارد پرینت اسلحه است. چندی پیش یک اسلحه با فناوری چاپ سه‌بعدی ساخته شد که یک اسلحه تمام‌فلزی کاملا واقعی بود. این اسلحه که یک کپی از سلاح کمری ۱۹۱۱ است به خوبی یک اسلحه نیمه اتوماتیک شلیک می‌کند. بی‌شک سازندگان اسلحه به‌زودی از این فناوری برای سفارش اسلحه‌ها استقبال خواهند کرد و این امر می‌تواند تهدیدی برای بشریت باشد. البته این موضوع انکارناپذیر است که هر فناوری درکنار مزیت‌هایی که دارد و موقعیت‌هایی که برای پیشرفت و رفاه بشریت ایجاد می‌کند به همان اندازه هم می‌تواند تهدیدآمیز باشد و پرینتر‌های سه‌بعدی هم در این میان از این قاعده مستثنی نیستند.