سال سخت برای بازار سخت‌افزار

لیدا ایاز: چشم انتظاری برای بهبود اوضاع بازار شاید بهترین جمله برای توصیف شرایط بازار سخت افزار ایران در یک سال اخیر باشد. منتظر ماندن برای تغییر شرایط از حالت سکون به سوی تحرک که جز در برخی بازه‌های زمانی باعث تغییر قیمت محصولات شد، اما به صورت گسترده و دائمی نتوانست انتظارات را برآورده کند. بحث بر سر کاهش تعرفه‌های گمرکی، قاچاق بی وقفه کالاهای بازار آی تی به ویژه در بازار موبایل و ساماندهی بازار خدمات پس از فروش و گارانتی از جمله مهم‌ترین تحولات بازار سخت افزار بود که کارشناسان آنها را به عنوان نقاط قابل اشاره در سال ۹۴ عنوان می‌کنند.

هرچند برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی به سود ایران نتوانست در سال‌جاری سبب ساز تغییرات وسیع شود اما این انتظار وجود دارد در سال آتی زمینه وقوع اتفاقات خوشایندی را فراهم آورد.به گفته حجت‌الله مسعودی، عضو هیات مدیره و عضو کمیسیون سخت افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران بازار سخت‌افزار در ۱۲ ماه گذشته سال خوبی نداشت. او به «دنیای اقتصاد» می‌گوید:« با توجه به انتظاری که مردم بعد از برداشته شدن تحریم‌ها و اجرای بر جام داشتند امیدواری به بهبود شرایط وجود داشت که البته خیلی منطقی نبود که انتظار داشته باشیم در کوتاه مدت شاهد وقوع آن باشیم اما این امید هست که با شروع سال جدید اتفاقات خوشایند به وقوع بپیوندد. » او ادامه می‌دهد:«اما رکود کلی که در تمامی بازارها شاهدش بودیم و همین‌طور در حوزه آی‌تی وجود داشت متاسفانه تا انتهای سال هم ادامه داشت که با توجه به امیدواری نسبت به توافق به وجود آمده پیش بینی می‌شود در سال آینده وضع بهتری را شاهد باشیم.»او به موضوع ساماندهی خدمات پس از فروش اشاره می‌کند:« همچنین موضوع خدمات پس از فروش بود که به عنوان ساماندهی این قضیه مطرح شد که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای و اتحادیه و سازمان حمایت از مصرف کننده که متولی این قضیه است آن را اجرایی کردند و این امر منجر به توافق با سازمان حمایت شد تا سازمان نظام صنفی به عنوان بازوی اجرایی بتواند روند اخذ مجوز برای شرکت‌های متقاضی را انجام دهد. در این بین سازمان نظام صنفی توانست طی توافق نامه‌ای با سازمان حمایت نسبت به اخذ هزینه معقول اقدام کند که بسیار کمتر از آن چیزی است که شرکت‌ها به صورت انفرادی اقدام به اخذ مجوز می‌کنند. »مسعودی ادامه می‌دهد: « موضوع دیگر ورود شرکت‌های اصلی در حوزه سخت افزار است؛ چراکه پیش از این شرکت‌ها به راحتی نمی‌توانستند با شرکت‌های اصلی مراوده داشته باشند و به تدریج این تبصره به وجود آمد که از شرکت‌هایی در کشورهای دست چندم این نمایندگی‌ها اخذ شود. حالا اما این مجوز برای شرکت‌های اروپایی وجود دارد. برای شرکت‌های آمریکایی نیز عملا جز چند برند معتبر همچون اپل و دیگر شرکت‌ها این مجوز وجود دارد که از نمایندگی‌های کشورهای اروپایی انجام شود هرچند که در حوزه سخت افزار شرکت‌های معتبر اروپایی کم نیستند و به خوبی می‌توان از قابلیت آنها استفاده کرد. »

همچنان امیدوار به فرجام برجام

سیامک غنیمی فرد، فعال بازار سخت‌افزار و مدیرعامل یک شرکت سخت‌افزاری نیز معتقد است که مهم‌ترین اتفاق در سال ۹۴ وقوع برجام و برداشته شدن تحریم کشورهای قدتمند دنیا و به صورت محدود از آمریکاست. او در این زمینه به «دنیای اقتصاد» می‌گوید:«در سال‌های تحریم متاسفانه اگرچه منعی برای واردات نبود، اما تجار ایرانی مجبور بودند از نمایندگی‌های دست چهارم اقدام به واردات کالا کنند و در نتیجه بسیاری از کالاها از چین وارد کشور شد و متاسفانه در بسیاری مواقع مشاهده شد که اجناس دسته دوم به عنوان کالای نو به فروش رسید که نه تنها به دست مصرف کننده شخصی رسید، بلکه در مصارف صنعتی نیز وارد جریان مصرف شد. بنابراین برداشته شدن تحریم‌ها اگرچه ثمراتش هنوز به بازار سخت افزار نرسیده اما این امکان را برای شرکت‌ها به وجود آورد تا در ارتباط مستقیم با تولید کنندگان اصلی قرار گیرند. اگرچه تاکنون توان تولید محصولات در زمینه سخت‌افزاری ضعیف بود، اما بدون شک افراد توانمندی در حوزه سخت‌افزار وجود دارند و همان‌طور که در بیرون از مرزهای کشور صاحب اختراع و موقعیت کاری با درجه بالا هستند در ایران هم این افراد وجود دارند به این شرط که تولیدات داخل تنها برای مصرف داخلی ساخته نشود بلکه به صورت عمده و برای صادرات به دیگر کشورها ساخته شود. موضوع مورد اهمیت برای بازار سخت‌افزار از نظر او اخذ تعرفه‌های گمرکی بود. «اگرچه هنوز دولت با اخذ تعرفه‌های گمرکی به فکر درآمد بیشتر است اما یکی از عمده مشکلات سال‌های اخیر همین موضوع است، چراکه دولت با تعدیل تعرفه‌ها می‌تواند اقدامی مثبت در راستای ریشه‌کنی قاچاق بردارد، چراکه در بسیاری موارد ما ناگزیر از وارد کردن محصولات تکنولوژیک هستیم چون در برخی موارد تولید داخل برای مصرف داخلی کافی نیست. به نظر می‌رسد اگر تعرفه واردات برداشته شود به همان اندازه شغل ایجاد می‌شود. در این زمینه هم این امیدواری وجود دارد که در مجلس آینده مساله قاچاق در اولویت اقدام باشد، بنابراین اگر بتوان از تکنولوژی با هزینه کمتر استفاده کرد این موضوع شغل آفرین خواهد بود.»غنیمی فرد همچنین به اخذ مالیات ۹ درصد از صنف آی تی اشاره کرد :« موضوع اخذ مالیات ارزش افزوده مساله‌ پیچیده‌ای در کشور ماست و ریشه تاریخی دارد. فرار مالیاتی به شفافیت بازار و رقابت سالم صدمه می‌زند. بنابراین دریافت مالیات باید درست و کامل اجرا شود. دولت در شرایط کنونی بهتر است انعطاف‌هایی را برای صنف آی‌تی در نظر بگیرد، بنابراین نظام مالیاتی در کشور اگر درست و کامل پیاده شود و همه به یک اندازه و تمام و کمال این رقم را پرداخت کنند رقابت سالم شکل می‌گیرد.»