وضعیت نامتعادل در فصل خرید موبایل

دنیای اقتصاد: تجارت در بازار موبایل این روزها به راه رفتن روی لبه تیغ شبیه شده است. بازاری که با تهدید و فرصت‏های زیادی روبه‌رو است. از سوی دیگر رکود این روزهای بازار موبایل باعث شده تا همه دست به عصا حرکت کنند. این وضعیتی است که هم برای مصرف‌کننده و هم فروشنده به وجود آمده و آنها را منتظر تحولات آنی بازار نگه داشته است. تا پیش از این اما فعالان بازار خوش‌بین به وضعیت باثبات بازار موبایل بودند اما حالا همین بازار هم تحت تاثیر نبود نقدینگی و نامتوازن بودن عرضه و تقاضا در وضعیت نا مطلوبی قرار گرفته است. علی عربی یکی از آن دست از فعالان بازار موبایل است که ۱۳ سال کاری را در آن تجربه کرده است. او معتقد است که نوسان اصلی بیش از هرچیز معطوف به قیمت بالای دلار، درآمد کم مردم و توقف چرخه خرید و فروش در بازار موبایل است.

عربی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «این رکود از سه ماه هم بیشتر بوده و کل امسال را در برگرفته است. شاید آخرین فروش خوب ما متعلق به اسفندماه سال گذشته باشد و پس از آن از فروردین و اردیبهشت ماه فروش تا سطح بسیار پایینی کاهش پیدا کرد.اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم فروش کل امسال نزدیک به ۴۰ درصد نسبت به سال قبل کم شده است.» او می‌گوید اگر فروردین ماه سال آینده سری به پاساژهای اطراف بزنیم حدود ۱۵ مغازه تخلیه شده‌اند. «این ۱۵ مغازه از همین الان اعلام کرده‌اند که قصد دارند مغازه‌هایشان را تحویل دهند. ما خودمان شعبه ۲ یک شرکت هستیم که به‌دلیل کاهش فروش و عدم درآمدزایی قرار است با شعبه‌های دیگر ادغام شویم.»او درباره ورود نمایندگان اصلی شرکت‌های بزرگ پس از برداشته شدن تحریم‌ها می‏گوید: «این شرکت‌ها در اصل نمایندگان کلی اند مثل شرکت‌های دیگری که خودشان راسا به مشتری کالا نمی‌دهند آنها کالا را به شرکت‌های فروشنده‌ای مثل ما می‌دهند و ما به دست مصرف‌کننده می‌رسانیم اما کار خدمات را خودشان ارائه می‌دهند البته ورود مستقیم این شرکت‌ها تاثیرگذار است چون همین شرکت‌ها هم شعبه‏های فروش خواهند داشت.»به گفته او دلیل اصلی رکود این بازار محدود به همین مباحث هم نمی‌شود: «اگر بخواهیم این‌طور فکر کنیم که روزی ۲ هزار گوشی خریده می‌شود باید بدانید که همین دو هزار خرید از چند جا صورت می‌گیرد. وضعیت کنونی بازار موبایل حاکی از این است که بازار عرضه و تقاضا با هم همخوانی ندارد. یک زمانی در کل شهر تهران ۵۰ شرکت لپ‌تاپ و موبایل بود الان ۵ هزار مغازه هست که فروشنده این کالاها هستند و عملا وجود خریدار با این همه عرضه کننده هم خوانی ندارد. یکی از دلایل افت این بازار هم همین است.» او ادامه می‏دهد: «به‌طور مثال اگر در همین پاساژ ۱۵مغازه بود و روزی ۱۰۰ نفر وارد پاساژ می‏شدند و از ۱۰ فروشگاه خرید می‌کردند سهم هر فروشگاه ۱۰ نفر بود اما الان همان ۱۰۰ نفر می‌آیند اما با ۷۰فروشگاه روبه‌رو هستند که شاید به بسیاری از این فروشگاه‌ها هیچ مشتری نرسد و این مساله است که بازار عرضه و تقاضا را برهم زده است.

همچنین از همین ۱۰۰ نفری که تا قبل از این می‌آمدند و از فروشگاه خرید می‏کردند ۲۰نفر در خانه و اینترنتی خرید می‌کنند بنابراین بیشترین عامل بعد از وضعیت بد اقتصادی، بازار عرضه و تقاضا است و اگر با همین روند پیش برویم خرده پاها حذف می‏شوند و شرکت‌های بزرگ باقی می‌مانند. درحال حاضر هم این اتفاق افتاده و در ۶ ماه اخیر بسیاری از شرکت‌های خرده پا ورشکست و تعطیل شده‌اند.» عربی معتقد است که اگر بازار آی‌تی قرار است دوباره منسجم شود باید شرکت‌های خرده پا حذف شوند. «همین شرکت‌ها اغلب کالای بی‌کیفیت با قیمت کمتر به مشتری می‌دهند که این یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بازار است درصورتی‌که اگر شرکت‌های معتبر باقی بمانند با قدرت گرفتن اقتصاد مجددا بازار آی‌تی به شکل منسجم و بازار چند سال پیش بر می‌گردد.»مهدی شکوفا یکی دیگر از فروشندگان موبایل هم معتقد است مشکلات اقتصادی در بین مردم یکی از دلایل اصلی رکود بازار است. او به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «قشر خاصی در ایران مصرف‌کننده بازار آن دسته از کالاهایی هستند که خیلی زود به روز می‌شوند که شاید ۳۰ درصد مردم را تشکیل بدهند، مابقی مردم کالای آی‌تی برایشان لوکس است این را می‌شود از خلوتی بازار هم احساس کرد. همیشه ماه‏های بهمن و اسفند برای ما بهترین زمان فروش و در واقع مفری برای جبران کسادی بازار اواسط شهریور و خرداد بود اما حالا با کمترین مشتری روبه‌رو هستیم.» به گفته او در همین بازار مردم سعی می‌کنند با کمترین قیمت خرید کنند. «فقط قشر خاصی از مردم هستند که درآمدشان از ۷۰ درصد مردم بیشتر است و خریدار دستگاه‌های لوکسی مثل آی‌فون و آی‌پد هستند.»

افزایش قیمت در بازار

اصغرزاده یکی دیگر از فروشندگان بازار است که به بالا رفتن قیمت گوشی‌ها در بازار اشاره می‌کند و معادله‌ای که تا چند سال پیش نشان می‌داد مردم در این وضعیت دست به خرید می‌زدند اما اوضاع اقتصادی این معادله را هم برهم زده است. او به «دنیای اقتصاد» می‏گوید: «در حال حاضر قیمت‏ها بالا است و مثلا گوشی که قبلا ۴۰۰ هزار تومان خریده بودیم امروز به ۵۴۰ هزار تومان رسیده است. هزینه خرید برای ما بالا است و از طرف دیگر قیمت نهایی هم برای مصرف‌کننده بالا است.در بازار موبایل اما معادله شرایط خرید متفاوت است. هر زمان قیمت خرید بالا می‌رود همه شروع به خرید می‌کنند اما وقتی قیمت پایین می‌آید دست نگه می‌دارند چون فکر می‌کنند قیمت پایین‌تر از این هم خواهد آمد.او می‌گوید فروش‏شان نسبت به سال قبل نصف شده است. «ماه‏های بهمن و اسفند فصل کاری ما است اما الان چیزی کمتر از نصف فروش د اریم. مغازه‌ای که بر اصلی میدان ولی عصراست باید خیلی بیشتر از مغازه‌های داخل مجتمع فروش داشته باشد اما این فروش کفاف هزینه مغازه را هم نمی‌دهد و باعث می‌شود تا همین مغازه‌ها تعطیل شوند.»او به وجود مشکل گارانتی‌های غیر اصل اشاره می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر تقلبی بودن گارانتی‌ها هم اعتماد مردم را کاهش داده تا جایی که خریدار جنس بدون گارانتی بیشتر از کالای دارای گارانتی است، چراکه عملا هیچ بهره‌ای از کالای گارانتی نمی‌برند. به‌عنوان مثال ما با شرکتی کار می‌کنیم که یک هفته گارانتی تعویض دارد و ۶ماه خدمات پس از فروش، اما وقتی مصرف کننده مراجعه می‌کند به هزار و یک دلیل زیر بار اجرای گارانتی نمی‌روند. به همین دلیل اخیرا چند شرکت بیمه فعال شده‌اند که ۸ درصد مبلغ قرارداد گوشی را می‌گیرند و تعهد سرقت گوشی و ۷۰ درصد مبلغ گوشی را درصورتی که شرکت نتواند آن را تعمیر کند پرداخت می‌کند مثل بیمه ماشین است این خیلی بهتر از گارانتی است.»