دکتر جمشید قضاتی

مشاور شرکت مخابرات ایران

یکی از معیار‌ها و شاخصه‌های رشد درصنعت فناوری ارتباطات، استقرار و به‌کارگیری شبکه‌های تمام IP و ارائه تمامی سرویس‌های مورد انتظار مشترکان در جهت راهبرد مشتری‌مداری و کسب رضایت مشتریان است. امروزه کاهش جدی درآمدهای حاصل از سرویس‌های صوتی و عدم جذابیت سرویس‌های صوتی و نبود جذابیت سرویس‌های ساده کنونی نزد مشترکان و همچنین بالا بودن هزینه‌های OPEX و CAPEX از سویی و پایین بودن راندمان و درآمدزایی مورد انتظار باعث شده است بیش از ۷۰درصد اپراتورهای موجود در سطح جهان به سمت ارائه سرویس‌های کامل به مشترکان خود متمایل شوند. در همین راستا نیز اجرای شبکه‌های ثابت بر مبنای سرویس‌های یکپارچه را در دستور کار خود قرار دهند، به طوری که اپراتورهای صاحب نام با تعریف پروژه‌ها و با ترسیم اهداف خود در این مسیر حرکت کرده‌اند. به طور خاص پروژه NGN۲ (شرکت تلکام) به منظور دسترسی به باند پهن با استفاده از FTTX+، VDSL۲ می‌تواند شاهدی بر این موضوع باشد.

از جمله نمونه‌های مشابه در سایر کشورها و به عنوان مثالی روشن در این خصوص می‌توان به فعالیت‌های اپراتور ترک تلکام اشاره کرد. مشکلات متعدد پیش آمده برای این اپراتور در سال‌های گذشته مانند کاهش مشترکان و تقلیل درآمد ناشی از آن، افزایش مخارج نگهداری شبکه، تنوع سوئیچ‌ها، نبودن زیرساخت‌های لازم برای ارائه سرویس‌های درآمدزا، محدود بودن سرویس‌های VAS(ارزش افزوده)، قدیمی بودن تجهیزات دسترسی و عدم امکان ارائه سرویس‌های باند پهن و... باعث شد این اپراتور به صورت جدی به دنبال بازسازی و نوسازی شبکه خود باشد و با طراحی دو سناریو به حل مشکل خود بپردازد. یکی از این سناریو‌ها طراحی شبکه مشابه با شبکه PSTN بود. راهکار دیگری که این اپراتور انتخاب کرد اولویت‌بخشی و بهینه‌سازی شبکه باند پهن بود.

با توجه به مثال فوق و همچنین کاهش چشمگیر نرخ رشد مشترکان شبکه ثابت تلفن در کشور و همچنین پتانسیل موجود و خواست مشترکان برای داشتن سرویس‌های جدید و سرویس‌های باند پهن در ایران به نظر می‌رسد شرکت مخابرات ایران نیز باید به فکر نوسازی شبکه ارتباطی خود باشد. کاهش درآمد شرکت‌های مخابرات استان‌ها و همچنین قدیمی بودن و فرسوده شدن بخش عمده‌ای از تجهیزات موجود و از سوی دیگر الزام شبکه‌های مخابراتی استانی به اعمال شبکه‌های مانیتورینگ، کنترلی، پایش هزینه درآمد و تحمیل هزینه‌های گزاف به دلیل تنوع سوئیچ‌های موجود در شبکه‌های استانی، نوآوری و توسعه شبکه بر اساس NGN را بیش از پیش ضروری می‌کند. همچنین ارائه سرویس یکنواخت و محدود برای مشترکان ثابت در شرایط فعلی به منزله رکود و سکون یک اپراتور در بین اپراتورهای بین‌المللی تلقی می‌شود. شرکت مخابرات ایران نیز حرکت در مسیر این موضوع پراهمیت را شروع کرده است، اما با توجه به گستره شبکه مخابراتی کشور و اهمیت عدم اختلال در شبکه و همچنین منابع مالی سنگین مورد نیاز برای تکمیل این طرح ملی، لازم است تمامی منابع انسانی متخصص، مدیریتی و مالی را با استفاده از ظرفیت‌های داخل و خارج از مجموعه به‌کار گیرد.