فعالان بازار تشریح کردند
عوامل آشفتگی بازار برنج
در این میان مسیح کشاورز دبیر انجمن واردکنندگان برنج پیشنهاد جالبی داد و با اشاره به لزوم مدرنیزاسیون شالیکوبیها پیشنهاد طرح شناسنامهدار کردن برنج ایرانی را داد و گفت: «وزارتخانه جهادکشاورزی می‌تواند کشاورزان را ملزم کند که شلتوک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را به شالی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کوبی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صنعتی ببرند؛ چراکه ۵۰درصد برنج داخلی در شالی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کوبی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سنتی از بین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود؛ همچنین میزان و نوع برنجی که کشاورزان به شالیکوبیها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورند باید ثبت شود.» این فعال اقتصادی با بیان اینکه اخذ پروانه استاندارد۱۲۷ برای برنج ایرانی باید الزامی شود، گفت: «برنج ایرانی باید «شناسنامهدار» شود، در این شرایط نحوه توزیع آن قابل‌رصد و این‌گونه احتمال احتکار وجود ندارد.»
این در حالی است که اقشار متوسط برای اینکه سفره‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آنها از برنج خالی نشود اقدام به خرید برنج خارجی می‌کنند؛ همچنین تقاضا برای خرید برنج خارجی در مناسبات مذهبی پیش‌رو افزایش پیدا کرده است و به‌نظر می‌رسد در سال‌جاری نیاز ما به واردات برنج خارجی بالاتر از سنوات گذشته باشد.
کاهش ۱۰هزارتومانی
همچنین دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی از کاهش ۱۰هزارتومانی قیمت هر کیلوگرم برنج در شمال و تهران خبر داد و گفت: «اکنون قیمت برنج شمال از پرمحصول تا درجه‌یک در بازار بین ۷۰ تا ۱۱۰هزار تومان است.»
قاسمعلی حسنی در این‌خصوص به تسنیم گفت: «طی روزهای گذشته قیمت هر کیلوگرم برنج باکیفیت درجه یک در شمال کشور ۱۲۰هزار‌تومان بود که در روزهای اخیر کاهش ۱۰هزارتومانی داشته و به‌نظر می‌رسد شاهد تداوم کاهش قیمت‌ها باشیم.»
حسنی علت کاهش قیمت برنج ایرانی را در روزهای اخیر نزدیک‌شدن به برداشت انبوه این محصول در شمال کشور، کاهش تقاضا و رکود بازار دانست و افزود: خرید جدید برنج با کاهش قیمت روبه‌روست.
دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با بیان اینکه قیمت هر کیلوگرم برنج خارجی برحسب کیفیت در بازار بین ۲۴ تا ۳۸هزار تومان است، گفت: «در حال‌حاضر قیمت هر کیلوگرم برنج هندی بین ۲۶ تا ۳۶هزار تومان و برنج پاکستانی بین ۲۴ تا ۳۸هزار تومان است.» حسنی با بیان اینکه سود عمده‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشی روی هر کیلوگرم برنج ۳درصد و برای خرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نهایتا ۱۲درصد است، گفت: «در بخش عمده‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشی برنج درجه یک شمال کشور (ایرانی) با قیمت ۱۱۳هزار‌تومان به فروش می‌رسد.»
آمارها نشان میدهد با شرایط موجود در بازار برنج، حدود دوسوم (۶۵ درصد) مردم قادر به خرید برنج ایرانی نیستند. به‌دنبال رشد قیمت‌ها، بسیاری از مردم که قادر به خوردن برنجهای خارجی نیستند، تعداد وعده‌های برنج خود در هفته را کاهش داده‌اند.
عوامل تغییر مسیر بازار
اما دبیر انجمن واردکنندگان برنج به کشور برخی از عوامل مهم آشفتگی بازار برنج را تشریح کرده است.
مسیح کشاورز در این‌خصوص به «ایلنا» گفت: «با توجه به گرانی برنج ایرانی، تقاضای بخش زیادی از مصرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان از خانگی یا رستوران‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و شرکت‌ها به سمت برنج خارجی رفته و ما باید این نیاز را تامین کنیم؛ این در حالی است که روند واردات با حفره‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و موانع زیادی مواجه شده است.»
او اضافه کرد: «تا پایان سال حداقل ۵/ ۱میلیون تن برنج باید وارد شود و با توجه به گرانی بیش از حد برنج ایرانی از یک‌سو و کاهش تولید از سوی دیگر، امسال به‌‌‌‌‌‌‌‌‌احتمال زیاد باید از میانگین هر سال واردات بیشتری داشته باشیم، این در حالی است که موازی‌کاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، روند واردات را کند کرده و به‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور مثال، تمام آزمایش‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که وزارت بهداشت روی برنجهای وارداتی انجام میدهد، سازمان استاندارد همان را دوباره انجام میدهد.»
به‌‌‌‌‌‌‌‌‌گفته دبیر انجمن واردکنندگان، با نزدیک‌شدن به مرداد‌ماه و زمان ممنوعیت فصلی، هیچ واردکننده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای ریسک واردات را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌دلیل رسوب کالایش در گمرک نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیرد و این موضوع می‌تواند بازار را دوباره با کمبود کالا مواجه کند؛ کمبودی که رشد قیمت را در پی خواهد داشت.
کشاورز در این‌خصوص گفت: «برای حمایت از برنج ایرانی راهکارهایی بهتر از ممنوعیت واردات وجود دارد؛ ازجمله حمایت در زمینه سخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌افزاری و نرم‌‌‌‌‌‌‌‌‌افزاری، اقداماتی از قبیل یکپارچگی زمین‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، صنعتی‌کردن شالیکوبیها برای کاهش ضایعات و در بخش نرم‌‌‌‌‌‌‌‌‌افزاری نیز برندسازی برنجهای ایرانی برای رصدپذیر شدن میزان تولید، کیفیت، عرضه و غیره به همان شکلی که برای برنجهای وارداتی اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌‌افتد.»
این فعال اقتصادی با اذعان به اینکه هزینه در بخش تولید و کشاورزی بالا رفته، درباره تعیین قیمت برنج ایرانی گفت: قیمت برنج ایرانی به هیچ عنوان منطقی نیست و نمی‌توان تمام مشکلات بخش کشاورزی را بر دوش مصرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده گذاشت.
کشاورز اضافه کرد: «اگر ما از خارج برنج را با قیمت مناسب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌خریم، برای این است که آنها با استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته، از شالی ۹۵درصد برنج می‌گیرند و قیمت به‌‌‌‌‌‌‌‌‌صرفه می‌شود؛ ولی در ایران ۵۰درصد شالی، برنج شکسته است و تاوان این نقص را مصرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده میدهد، درحالی‌که اگر دولت امکان تامین ماشین‌آلات را ندارد باید به کشاورز یارانه بدهد تا این بار از دوش مصرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده برداشته شود. برنج سفیدی که در بعضی کشورها از جمله تایلند تولید می‌شود، از لحاظ عطر، طعم و قد با برنجهای ایرانی هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌رده است و فروش این برنج‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در اختلاط با برنجهای ایرانی یا در کیسه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ایرانی به‌عنوان برنج تولید داخل اخیرا به‌وفور دیده شده است.» کشاورز گفت: «هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌اکنون برنجهای موجود در بازار ترکیبی از کمی برنج ایرانی کیفی با ایرانی پرمحصول یا ترکیبی از برنج ایرانی با برنج خارجی است که این برنج‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در محدوده کیلویی ۱۵۰هزار تومان عرضه می‌شود و سازمان استاندارد که برای برنج خارجی ۳۶۰قلم آزمایش انجام میدهد، درباره برنج ایرانی که با قیمت‌های گزافی عرضه می‌شود، هیچ آزمایشی انجام نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.»
وی ادامه داد: «برنجهای وارداتی به‌‌‌‌‌‌‌‌‌صورت شناسنامهدار وارد و در سامانه جامع تجارت رصد می‌شوند که آیا برنجی که در فلان انبار واردشده در بازار عرضه‌شده است یا خیر؟ و به چه میزانی عرضه شد؟ اما درباره برنج تولید داخل این پایش وجود ندارد و مشخص نیست چه تفکری باعث می‌شود برنجهای ایرانی در انبارهای بدون شناسنامه ذخیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازی شود.»
این فعال اقتصادی در پایان با بیان اینکه من نام این کار را احتکار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارم، افزود: «نگهداری کالا در انباری که هیچ‌‌‌‌‌‌‌‌‌کس اطلاعی از آن نداشته باشد، مصداق احتکار است.»
