چطور فرش خوب بخریم

ایرج مرتضوی، تولید کننده و فروشنده با سابقه فرش که اصالتا اهل نایین است درخصوص نکات مهم انتخاب فرش به خبرنگار ما می‌گوید: برای خرید مناسب، یک کارشناس خبره فرش می‌تواند مشاوره‌هایی در زمینه طول عمر، تحولات قیمت و شیوه مناسب شست‌وشو ارائه کند که همه اینها به خریدی بهتر منجر خواهد شد. مرتضوی افزود: فرش دستباف تنها کالایی است که تاریخ انقضا ندارد و حتی آنکه یک قرن از عمر آن بگذرد، به کالایی آنتیک تبدیل می‌شود. همچنین فرش دستباف به‌دلیل الیاف و رنگ‌های طبیعی که در آن به‌کار رفته است، برخلاف زیراندازهای ساخته شده از مواد پلیمری، در درازمدت مشکلی برای تنفس اهالی خانه ایجاد نمی‌کند.  وی درخصوص مدل‌های مختلف فرش دستباف ایرانی گفت: تمام فرش‌های دستباف ایرانی از ارزش و ماندگاری بالا برخوردارند اما متناسب با مواد اولیه و شیوه بافت، رتبه‌بندی می‌شوند. بهترین فرش دستباف ایران که ریزبافت و تمام ابریشم است، فرش قم است. فرش تبریز به‌دلیل تعداد رنگ بالا و تنوع نقشه زیاد، در رتبه بعدی قرار دارد. از نظر سادگی و ترکیب مناسب و تنوع قیمت هم می‌توان فرش اصفهان و سپس نایین را پیشنهاد کرد. به‌طور کلی قیمت فرش تابع عناصری مانند تعداد رج، کیفیت بافت و مواد اولیه، نقشه و رنگ‌ها است. وی ادامه داد: در سال‌های اخیر مشتریان داخلی هم متوجه اهمیت هنری فرش دستباف ایران شده‌اند و به فرش فقط به‌عنوان زیرانداز نگاه نمی‌کنند، بلکه آن را بخشی از دکور منزل می‌دانند و همچنین تابلو فرش‌ها از اندازه و تنوع نقش برخوردار شده‌اند. این درحالی است ‌که تا چند سال پیش عمدتا طرح تابلو فرش، به «و ان یکاد» منحصر بود.

   نگهداری مطلوب فرش

مرتضوی با اشاره به رشد قیمت فرش در سال‌های اخیر گفت: در چهار سال اخیر قیمت فرش دستباف حدود ۵ برابر شده است. مثلا یک قطعه فرش ۶ متری ماهی از ۱۵ میلیون تومان به ۷۵ میلیون تومان رسیده است. این درست است که خانه و ماشین هم در این فاصله همین افزایش قیمت را داشته‌اند، ولی بقیه دارایی‌ها به مرور زمان دچار استهلاک می‌شوند ولی فرش اگر درست نگهداری شود، سرمایه ماندگارتری است. وی از شست‌وشوی مناسب فرش به‌عنوان مهم‌ترین نکته در نگهداری مناسب یاد کرد و گفت: بهتر است خریداران از فروشنده فرش برای انتخاب قالیشویی مشاوره بگیرند و ما قالیشویی‌های روزنامه‌ای را توصیه نمی‌کنیم، چون آنها همه فرش‌های دستباف و ماشینی را با شوینده‌های یکسان و کنار هم می‌شوند که این کار مشکل‌ساز می‌شود. شوینده حرفه‌ای فرش دستباف، می‌داند که برای حفظ رنگ اصلی فرش، از چه شوینده و چه روشی برای شست‌وشو استفاده کند و درجه حرارت مناسب چقدر است. مرتضوی نکته بعدی در نگهداری فرش را مراقبت از ریشه‌ها دانست و گفت: جارو برقی را نباید روی ریشه‌های فرش گرفت چون آنها را خراب می‌کند. همچنین زمانی که سرامیک کف خانه را می‌شوییم و اندکی نم دارد، ریشه‌های فرش را روی فرش تا کنیم تا نم نکشند. هنگام جابه‌جایی فرش نیز از تا کردنی که موجب شکستن آن می‌شود خودداری کرده و فرش را مدت زیاد به حالت لوله شده یا در جای نمور نگهداری نکنیم.

   از کجا بخریم؟

تا چند سال پیش مهم‌ترین مرکز خرید فرش، در بازار تهران قرار داشت تا اینکه مراکز فروشی در حومه غربی تهران افتتاح شدند که مهم‌ترین آنها شهر فرش است. اما در این مرکز، عمدتا فرش‌های ماشینی عرضه می‌شود. یک‌سالی هم می‌شود که در شرق تهران یک مرکز بزرگ فروش فرش با عنوان دنیای نور در بزرگراه شهید سلیمانی (رسالت سابق) محله مجیدیه افتتاح شده که صرفا به فروش فرش دستباف اختصاص دارد. مشاهدات میدانی خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از عرضه فرش‌های بسیار متنوع در این مجموعه تازه تاسیس و کمتر شناخته شده حکایت دارد.

   اهمیت اقتصاد فرشبافی

ایرج مرتضوی ادامه داد: صنعت فرش ایران از ۲۵۰۰ سال قدمت برخوردار است و به‌عنوان یک هنر-صنعت، پرچم دوم ایران نیز به شمار می‌آید. با رفع موانعی که بر سر راه فعالیت‌های تولید، تجارت داخلی و صادرات فرش و همین‌طور تامین مواد اولیه آن وجود دارد، می‌تواند ارزش افزوده خوبی برای اقتصاد کشور به ارمغان آورد. وی افزود: صنعت فرش دستباف، یک صنعت کاملا بومی است و تمام مواد اولیه، تجهیزات تولید و نیروی انسانی آن ایرانی هستند. همچنین جزو معدود صنایعی است که به‌طور کامل در اختیار مردم است و هیچ سرمایه‌گذار دولتی در آن حضور ندارد.