ظرفیت از دست‌رفته سیستانوبلوچستان
درست است که با افتتاح پروژه انتقال آب دریای عمان به خراسان استان سیستانوبلوچستان از منبع آب قابل‌توجهی برخوردار می‌شود اما باید توجه داشت انتقال آب و خاک به هر منطقه‌ای عملا مثل برهم زدن مکانیزم و سیستم زیست‌محیطی آن منطقه است که مشکلات خاص خودش را ایجاد می‌کند؛ اما با برنامه‌ریزی و نظارت صحیح امکان مدیریت این مشکلات وجود دارد. همان‌طور که مثال زدم بسیاری از کشورها از آب و خاک مجازی استفاده می‌کنند که این موضوع خود اکوسیستم منطقه را برهم می‌زند؛ اما مدیریت صحیح باعث شده سال‌ها از این امکان بهره‌مند شوند. مشکل اصلی مسائل محیط‌زیست ما عدم آمایش سرزمینی است. متاسفانه تاکنون هیچ منبع اطلاعات درستی از میزان آب‌های سطحی و زیرزمینی وجود ندارد درصورتی‌که در اختیار داشتن منابع اطلاعاتی صحیح، الفبای مدیریت است. برای محاسبه اینکه آیا منابع آبی استان سیستانوبلوچستان اجازه گسترش باغ‌های موز را می‌دهد، باید این بانک اطلاعات کامل باشد. ظرفیت آبی استان سیستانوبلوچستان به دو بخش تقسیم می‌شود؛ بخش سیستان که به کویر نزدیک‌تر است و به سبب ارتفاع بیشتر از سطح دریا خشک‌تر است و بخش بلوچستان که از ذخایر آب بهتری برخوردار است. متاسفانه استفاده بی‌رویه از چاه برای مصارف کشاورزی باعث شده سطح آب‌های فسیلی استان سیستانوبلوچستان بالا بیاید و این به معنی زنگ خطر برای منطقه است. یک سال پیش که یک منبع آب زیرزمینی در سیستانوبلوچستان پیدا شد کارشناسان متوجه شدند سطح آب‌های زیرزمینی به اتمام رسیده و عملا به آب‌های فسیلی که آخرین سطح ذخیره کامل آبی است، رسیده‌اند. برداشت از آب‌های فسیلی به معنای مرگ منطقه است و درصورت برداشت آب از این منابع استان سیستانوبلوچستان عملا به منطقه‌ای که قابلیت زندگی ندارد تبدیل می‌شود. اگر نگاهی به کشاورزی کشورهای حوزه خلیج‌فارس بیندازیم، متوجه می‌شویم منابع آبی محدود سیاست این کشورها را به سمت استفاده از آب و خاک مجازی سوق داده است. آنها هزینه‌ای اضافی برای آب و خاک مجازی می‌کنند که سطح آب‌های زیرزمینی و نسلی آنها بدون تغییر بماند؛ چراکه از خطر برداشت بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی و برداشت از منابع فسیلی آگاهند. کشورهایی مثل امارات‌متحده‌عربی و عربستان سعودی سالانه هزینه گزافی برای انتقال آب و خاک مجازی به این کشورها برای گسترش کشاورزی می‌کنند. آب یا خاک مجازی آب و خاکی است که از کشورهای دیگر برای کاشت محصولات کشاورزی به مناطقی که این قابلیت را ندارند منتقل می‌شود. صادرات محصولاتی مثل گوجه و هندوانه و حتی سیب‌زمینی عملا به معنای صادرات آب و خاک مجازی است؛ چراکه این صیفی‌ها در مناطقی کشت می‌شوند که عمدتا با مشکل کم‌آبی روبه‌رو هستند. استان سیستانوبلوچستان حتی برای کاشت گندم آب کافی ندارد چه برسد به میوه‌ها یا صیفی‌هایی که آب زیادی مصرف می‌کنند.
