تفسیر جهان، نه تغییر آن
یکی از فیلسوفان محبوب من- یوری برا- زمانی گفت «فقط با تماشا کردن است که میتوان چیزهای زیادی را مشاهده کرد.»
باب مکتیر (رییس پیشین فدرال رزرو دالاس)
یکی از فیلسوفان محبوب من- یوری برا- زمانی گفت «فقط با تماشا کردن است که میتوان چیزهای زیادی را مشاهده کرد.» اقتصاددان رانلد کوز به عینه همین کار را کرد و جایزه نوبل را گرفت. کوز همیشه از اقتصاددانان خواسته است مشاهدهکنندگان زیرکی باشند، سعی کنند بفهمند چرا هر چیزی به این یا آن شکل عمل میکند، به جای اینکه نظریهپردازان صرف باشند، نظریهپردازانی که در تعجبند چرا جهان با مدلهای تئوریک آنها از واقعیت، خوانایی ندارد و او با مشاهده از نزدیک سازمانها و ساختارهای صنعتی این مسیر را نشان داد، پیش از اینکه درباره آنها تئوریسازی کند.
کارل مارکس گفت فلسفه جهان را تبیین کرده است و حالا نیاز به تغییر جهان داریم. نوشتههای کوز دلالت دارد که این رویکردی عقبمانده است. او میگوید: ابتدا جهان را با دقت مشاهده کرده و سپس آن را تبیین کنید. با این کار خواهید آموخت که در بیشتر موارد نیازی به تغییر جهان نیست. آدام اسمیت این بینش بنیادین درباره نهادهای موجود و ساختارهای بازار را با استعاره مشهور «دست نامریی» بیان کرد و هیچ اقتصاددانی بهتر از کوز نمیتواند مدعی جلو بردن این درس کلیدی باشد، مردی که مشاهداتش علم اقتصاد را برای همیشه تغییر داد.
ارسال نظر