بررسی هزینه- فایده دورکاری با نگاه به تجارب جهانی
اشاره: مزایای دورکاری چیست؟ بررسی این مساله می‌تواند تحلیلی یا تجربی باشد. بررسی تحلیلی یعنی حواشی منطقی این تصمیم سنجیده شود و بررسی تجربی یعنی به نمونه‌های پیش از این اجرا شده آن در جهان رجوع کنیم و ببینیم نتایج چنین تصمیمی در عالم واقع چه بوده است. متن زیر مسیر دوم را البته به صورتی کاملا کلی و بدون پرداخت به جزئیات پی گرفته است. آیا دورکاری در نهایت به صرفه است؟ ببینیم تجربه چه می‌گوید!
حبیبه فتحی
اشاره: مزایای دورکاری چیست؟ بررسی این مساله می‌تواند تحلیلی یا تجربی باشد. بررسی تحلیلی یعنی حواشی منطقی این تصمیم سنجیده شود و بررسی تجربی یعنی به نمونه‌های پیش از این اجرا شده آن در جهان رجوع کنیم و ببینیم نتایج چنین تصمیمی در عالم واقع چه بوده است. متن زیر مسیر دوم را البته به صورتی کاملا کلی و بدون پرداخت به جزئیات پی گرفته است. آیا دورکاری در نهایت به صرفه است؟ ببینیم تجربه چه می‌گوید! شرکت‌هایی که درگیر رقابت در یک محیط بین‌المللی هستند خواهان دسترسی به کارکنانی هستند که در طول ۲۴ ساعت شبانه روز بتوانند با آنان در ارتباط باشند. محیط کار سنتی با ساعات مشخص کار پاسخگوی این نیاز نیست. کاربرد گسترده فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه روش‌های ارتباطی با استفاده از تلفن، ایمیل، نمابر، وب و مراکز تماس امکان انجام کار در خارج از محیط فیزیکی شرکت‌ها را به خوبی فراهم کرده است. هر چند باید به خاطر سپرد دورکاری تنها در برخی مشاغل و بخش‌ها قابل اجرا است. در بخش‌هایی مانند خرده‌فروشی، صنایع ساخت و مشاغل خدمات شهری که شاغلان باید در محل کار خود حضور داشته باشند، دورکاری میسر نیست.
مزیت‌های دورکاری برای جامعه، کارفرمایان و شاغلان از جنبه‌های اقتصادی، زیست محیطی و جنبه های فردی قابل بررسی است. در ارتباط با جامعه، افزایش فرصت بهره‌گیری از توان و تخصص افرادی که به هر دلیلی نتوانند عهده‌دار تصدی شغل در محیط کار شوند، شامل مادران، معلولان، بازنشستگان و افرادی که به علت محدودیت‌های جغرافیایی در مناطق دورافتاده یا در حال توسعه زندگی می‌کنند، میزان تردد و ازدحام، حجم ترافیک و تصادفات را تقلیل می‌دهد، از فشار بر روی زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل می‌کاهد و نیز با صرفه‌جویی در سوخت و کاهش مصرف انرژی، انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد. برای کارفرمایان، دورکاری شیوه‌ای مطلوب برای کاستن از هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری، سرعت گردش کار و بهبود روحیه کارکنان، کاهش میزان غیبت کارکنان در اثر مرخصی استعلاجی ناشی از بیماری یا شرایط نامطلوب آب و هوایی و بهبود عملکرد مالی در اثر افزایش کارآیی است. به طور مثال صرفه جویی ناشی از اجرای دورکاری در ایالات متحده به ازای هر شاغل در حدود ۲۰.۰۰۰ دلار است۱. برای افراد دورکار که در خانه کار می‌کنند، دورکاری موجب بهبود تعادل در زندگی کاری می‌شود و ضمن امکان ایجاد ارتباط سالم‌تر با سایر اعضای خانواده، میزان استرس ناشی از فشار محیط کار را به حداقل می‌رساند و بهره‌وری آنان را بهبود می‌بخشد. در شیوه دورکاری، قضاوت بر پایه قابلیت‌های افراد است و نه براساس جنسیت آنان و افراد به واسطه فقدان نظارت، با استقلال کاری و خودهدایتی احساس توانمندی بیشتری خواهند داشت. حال آنکه صرفه‌جویی در هزینه‌های تردد شامل هزینه‌های بنزین و سوخت نیز در کل اقتصاد قابل توجه خواهد بود. در کشورهای که دورکاری در سطح قابل توجهی به مرحله اجرا درآمده است، افزایش بهره‌وری کارکنان، کاهش هزینه‌های اداری (شامل انرژی)، میزان غیبت کمتر و کاهش تعداد سفرهای روزانه، فرسودگی کمتر جاده‌ها و مصرف کمتر سوخت و صرفه‌جویی‌های دیگر مشهود بوده است. دورکاری راهکاری برای کاهش اتلاف وقت در محیط کار است. یکی از مشکلاتی که با شیوع فناوری‌های جدید یعنی همه‌گیر شدن استفاده از اینترنت، گوشی‌های تلفن همراه و خدمات مختلف آن و همچنین متکی شدن به کامپیوتر، موجب نگرانی کارفرمایان، روسای ادارات و همچنین مراجعان شده است، افزایش شدید میزان اتلاف زمان کار توسط کارکنان شرکت‌ها است.
دولت بریتانیا برای جلوگیری از تعداد سفرهای روزانه و کاهش هرج و مرج در طول ایام برگزاری المپیک ۲۰۱۲ درصدد اجرای برنامه دورکاری کارکنان بخش‌‌های عمومی و خصوصی در سطح وسیع‌تری است. در سراسر این کشور ۳/۱ میلیون نفر به طور کامل دورکارند و ۷/۳ میلیون نفر از خانه به عنوان محل کار خود استفاده می‌کنند. بررسی کنفدراسیون صنایع انگلیس نشان می‌دهد شرکت‌ها از دورکاری کارکنان خود منتفع می‌شوند. بریتیش تلکام یکی از پیشگامان اجرای طرح دورکاری است که در سال ۱۹۸۶ آن را آغاز کرد و در حال حاضر ۱۵۰۰۰ نفر از ۹۲۰۰۰ کارمند آن دورکارند. این شرکت استدلال می‌کند که به ازای هر دورکار، سالانه به طور متوسط ۶۰۰۰ پوند صرفه‌جویی رخ داده، بهره‌وری ۲۰درصد بالاتر رفته و تعداد روزهای مرخصی استعلاجی ناشی از بیماری کارکنان کاهش یافته است. توسعه اجرای دورکاری در شرایطی مورد توجه است که زیان هزینه ناشی از اتلاف وقت کارکنان در اقتصاد انگلستان سالانه بالغ بر رقمی حدود ۸۰ میلیارد دلار می‌شود که معادل ۷ درصد تولید ناخالص داخلی است۲.
در اقتصاد ایالات متحده با اینکه بیش از ۵۰ میلیون نفر امکان دورکاری را دارند، عملا در سال ۲۰۰۸ حدود ۵/۲ میلیون نفر دورکار تمام وقت محسوب شده‌اند (۳/۲ درصد از کل نیروی کار). در سال ۲۰۰۹ نیز ۱۰۲هزار کارمند فدرال در جرگه دورکاران قرار گرفتند. صرفه‌جویی ناشی از اجرای دورکاری در اقتصاد آمریکا بیش از ۶۵۰ میلیارد دلار برآورد شده است۳.
تحقیقات انجمن مدیریت آمریکا نشان داده ۷۸ درصد از کارکنانی که اظهار می‌کنند بیمارند و از محل کار غیبت می‌کنند در واقع به واسطه مشکلات خانوادگی، نیازهای شخصی یا استرس سر کار حاضر نمی‌شوند. هزینه ناشی از غیبت بدون برنامه‌ریزی شده کارکنان برای شرکت‌های آمریکایی سالانه به ۳۰۰ میلیارد دلار می‌رسد۴ مطابق یافته‌های این انجمن، اجرای دورکاری به کاهش ۶۳ درصدی این غیبت‌های برنامه‌ریزی نشده انجامیده است. به طور معمول دورکاران سریع‌تر از همتایان خود پس از طی دوره بیماری یا عمل جراحی به کار برمی‌گردند و ساعات منعطف کاری باعث شده دورکاران در انجام قرار ملاقات‌ها در طول روز به موقع حاضر شوند. همین یافته ها نشان داده هزینه ناشی از حواس‌پرتی کارکنان برای شرکت‌های آمریکایی سالانه بالغ بر ۶۰۰ میلیارد دلار است. در شرکت‌های مجری طرح دورکاری در ایالات متحده بین ۴۵-۱۵ درصد افزایش بهره‌وری گزارش شده است. عدم استقبال از دورکاری تحت تاثیر آن نگرانی ذهنی است که در ضرب‌المثل «از دل برود هر آنکه از دیده رود»۵ به آن اشاره شده است. یک برنامه موفق دورکاری باید بتواند بر این نگرانی غلبه کند. بر این اساس شرکت‌ها باید معیار سنجش کارکنان خود را بر پایه بهره‌وری در برابر نگرش حضور فیزیکی بگذارند. دورکارانی که ارتباطات منظم (تلفن، ایمیل، چت‌های فوری و حتی جلسات رودررو) همکاران و مدیران را حفظ کنند، از این دغدغه رهایی خواهند یافت. دورکاری نیازمند دسترسی کارکنان به سیستم‌ها، نرم‌افزارها و اطلاعات شرکت‌ها است از این رو تغییر در زیرساخت‌ها و پشتیبانی فنی از دورکاران به بهبود اجرای آن کمک خواهد کرد. کارکنان باید در مورد گزینش یا عدم گزینش برای دورکاری توجیه شوند و به آنها نشان داده شود که دورکاری یک مزیت و پاداش است که آنان کسب کرده‌اند؛ از این رو استاندارد انتخاب افراد باید در کل شرکت به طور یکنواخت اجرا شود.
پاورقی
۱.http://undress۴success.com/research/telework-savings-calculator/
۲.http://www.businessballs.com/time.htm time management tips
۳.http://www.teleworkresearchnetwork.com/cut-oil Telecommuting Could Save Over $۶۵۰ Billion a Year and Much More
۴.Telework Research Network Costs and Benefits Advantages of Telecommuting For Companies
۵.'out of sight, out of mind
ارسال نظر