نگاهی به زندگی و مناصب حسین علاء
گروه تاریخ و اقتصاد: حسین علاء در ۲۱ تیرماه ۱۳۴۳ در تهران درگذشت. وی بعد از پایان تحصیل، به استخدام وزارت خارجه درآمد و هنگامی که پدرش به وزارت امور خارجه انتخاب شد، ریاست دفتر وزارت خارجه را به عهده گرفت و تا سال ۱۲۹۶ در این سمت باقی ماند. پس از انتخاب مستوفیالممالک در دی ۱۲۹۶ به ریاست وزرا، او میرزا حسینخان علاء را ـ که در آن هنگام «معینالوزرا» لقب گرفته بود ـ به سمت وزیر تجارت و فواید معرفی کرد. حسین علاء بعد از کنارهگیری مستوفیالممالک، سمت وزارت تجارت و فواید عامه را در کابینه صمصامالسلطنه بختیاری حفظ کرد و در سال ۱۲۹۹ پیش از کودتا، ابتدا وزیرمختار ایران در اسپانیا و سپس وزیرمختار ایران در آمریکا شد و پس از بازگشت به ایران، به نمایندگی مجلس پنجم از تهران برگزیده شد.
گروه تاریخ و اقتصاد: حسین علاء در ۲۱ تیرماه ۱۳۴۳ در تهران درگذشت. وی بعد از پایان تحصیل، به استخدام وزارت خارجه درآمد و هنگامی که پدرش به وزارت امور خارجه انتخاب شد، ریاست دفتر وزارت خارجه را به عهده گرفت و تا سال ۱۲۹۶ در این سمت باقی ماند. پس از انتخاب مستوفیالممالک در دی ۱۲۹۶ به ریاست وزرا، او میرزا حسینخان علاء را ـ که در آن هنگام «معینالوزرا» لقب گرفته بود ـ به سمت وزیر تجارت و فواید معرفی کرد. حسین علاء بعد از کنارهگیری مستوفیالممالک، سمت وزارت تجارت و فواید عامه را در کابینه صمصامالسلطنه بختیاری حفظ کرد و در سال ۱۲۹۹ پیش از کودتا، ابتدا وزیرمختار ایران در اسپانیا و سپس وزیرمختار ایران در آمریکا شد و پس از بازگشت به ایران، به نمایندگی مجلس پنجم از تهران برگزیده شد.
علاء در انتخاب دوره ششم مجلس شورای ملی ـ که نخستین انتخاب دوره پادشاهی رضاشاه بود ـ به مجلس راه نیافت و مدتی بیکار بود تا اینکه در سال ۱۳۰۶ در دولت مستوفیالممالک به وزارت فواید عامه رسید و در مهرماه همین سال، وزیرمختار ایران در فرانسه شد. ماموریت علاء در پاریس، سه سال به طول انجامید و در بازگشت از آنجا به ریاست هیاتمدیره بانک ملی ایران گماشته شد. وی تا سال ۱۳۲۱ بهترتیب: رئیس اداره کل تجارت، وزیر بازرگانی و مدیر کل بانک ملی و سرانجام در سال ۱۳۲۱ پس از مرگ فروغی، وزیر دربار شد. علاء در شهریور ۱۳۲۴ در شرایطی بحرانی که در پی بروز اغتشاش در آذربایجان و خودداری دولت شوروی از تخلیه ایران به وجود آمده بود با سمت سفیرکبیر ایران راهی واشنگتن شد. او در جلسات شورای امنیت سازمان ملل متحد، از حقوق ایران دفاع کرد. وی همچنین طرح شکایت ایران را بدون توجه به نظر نخستوزیر وقت(قوام) اجرا کرد و در قبولاندن حقانیت ایران نقش موثری داشت. پس از بازگشت به ایران وزیر دربار و بعد از کشته شدن رزمآرا، در اسفند ۱۳۲۹ نخستوزیر شد تا اردیبهشت ۱۳۳۰ که استعفا داد عهده دار این سمت بود. علاء بعد از استعفا از مقام نخستوزیری به وزارت دربار بازگشت و در قسمت اعظم زمامداری دکتر مصدق؛ یعنی نزدیک به دو سال در این سمت ماند و در این مدت، تنها رابط شاه با مصدق بود؛ زیرا مصدق در تمام مدت نخستوزیریاش بیش از ۵ تا ۶ بار با شاه ملاقات نکرد و پیغامهای آنها بین یکدیگر فقط از طریق علاء رد و بدل میشد. پس از برکناری زاهدی در فروردین ۱۳۳۴ علاء دوباره برای نخستوزیری انتخاب شد. در نخستین ماه حکومت وی، مذاکرات چند ساله ایران و شوروی نتیجه داد و قرار شد یازده تُن طلای امانتی ایران نزد شوروی، پسداده شود. همچنین تعیین حدود و علامتگذاری مرز ایران و شوروی پایان یافت. در این دوره روابط ایران و شوروی بهبود یافت و شوروی از شاه برای بازدید از این کشور دعوت کرد. علاء در ۲۵ آبان ۱۳۳۴ از کوشش فداییان اسلام برای ترور جان بهدربرد که این جریان به دستگیری و شهادت عدهای از اعضای فداییان اسلام از جمله نواب صفوی انجامید. علاء در فروردین ۱۳۳۵ از نخستوزیری استعفا کرد که مورد موافقت قرار نگرفت؛ ولی دوباره در فروردین ۱۳۳۶ استعفا کرد و مجددا به وزارت دربار تعیین شد و تا سال ۱۳۴۲ وزیر دربار بود.
ارسال نظر