سیاست اقتصادی بیسمارک

بیسمارک با ویلهلم اول اختلاف داشت. بیسمارک طرفدار روسیه و معتقد بود که روسیه کشور وسیعی است و نیروی انسانی فراوان و منابع زیرزمینی گسترده‌ای دارد و تکنولوژی آلمان در کنار این امکانات می‌تواند آلمان را به قدرتی جهانی بدل کند. در آن زمان آلمان در کنار آمریکا قوی‌ترین کشور جهان بود. در سال ۱۸۷۲ یک سال بعد از تحقق وحدت آلمان، قرارداد پیمان سه امپراتور (آلمان، روسیه و اتریش) را امضا کرد، اما چون میان روسیه و اتریش بر سر منطقه بالکان اختلاف بود و یک مثلث بحران در این منطقه میان روسیه، اتریش و عثمانی وجود داشت این اتحاد موفق نبود. به تدریج این اتحاد از هم گسیخته شد و بیسمارک به سمت ایتالیا رفت و آنجا را در کنار اتریش به‌عنوان متحد پذیرفت، در حالی که می‌دانست این دو کشور چندان قوی و در مواقع جنگ قابل اعتماد نیستند، بنابراین آلمان قصد داشت به‌تنهایی با انگلستان و فرانسه بجنگد و انصافا هم هیچ کشوری در دنیا در هر دو جنگ جهانی، به اندازه آلمان ذخایر غذایی و تسلیحاتی برای همه جنگ نداشت. یعنی اگر ۱۰سال دیگر جنگ ادامه می‌یافت، همچنان تسلیحات و غذا داشت، در صورتی که وقتی جنگ جهانی اول شروع شد، انگلستان فقط ۱۱روز مواد غذایی داشت، زیرا مواد غذایی‌اش از مستعمراتش می‌آمد و خودش را گرفتار مواد غذایی نمی‌کرد و به سمت صنعتی شدن پیش می‌رفت که البته بعدا متوجه شدند که اشتباه کرده‌اند و در مواقع بحرانی به مشکل بر‌می‌خورند. دکتر علی بیگدلی، مورخ و استاد دانشگاه به نقل از یک گفت‌وگو