گروه تاریخ و اقتصاد: بخش نخست از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی را می‌خوانید در روز پنج‌شنبه، ۸ خرداد ۱۲۸۷ شمسی‏: رئیس: لایحه‌ای است که از انجمن برادران دروازه قزوین رسیده محض اطلاع آقایان وکلای محترم قرائت می‌شود. (قرائت شد قریب به مضمون ذیل:)

به ساحت مقدس مجلس شورای ملى از آنجا که هریک از افراد ملت که می‌تواند خدمتى به وطن نماید فریضه ذمه آنها است که از خدمتگزارى کوتاهى نکرده با جان و مال خود خدمات ملى را به تقدیم برساند و در معاونت اصلاح وزارتخانه‌ها همراهى نمایند و علی هذا متذکر خاطر وکلاى محترم می‌شود که تا ادارات دولتى منظم نشود، هیچ کارى به مجرای طبیعى خود جارى نخواهد شد، اگرچه وزرا و بزرگان اوقات خود را مصروف به جهت این کار کرده‌اند، اما افسوس که به‌واسطه بعضى مواقع که رخ داده، نتیجه دست نداده است. لهذا استدعا می‌شود که هیاتى مرکب از دوازده نفر از ملت انتخاب نمایند که ادارات وزارتخانه‌ها را به طور جدید تشکیل نموده و نظارت تامه داشته باشند و این هیات نیز باید سیار باشند که در تمام دوایر دولتى سیر کرده مراقبت تامه به عمل آورند مستدعى است که به عرایض مزبوره توجه فرموده اگر مقرون به صواب است، اجرا فرمایند.

مستشارالدوله: از اتفاق آرای ملت با بعضى از وکلاى محترم خیلى تشکر می‌نماید این فکر و اندیشه چندى قبل با خیلى از وکلا در کمیسیون رئیسه مذاکره شده و این کمیسیون فواید خیلى مهمى خواهد داشت. پاره‌ای اشخاص هستند که قابلیت آن شغلى را که دارند، ندارند و بعضی‌ها هم هستند که خیلى قابلند، ولى در مرتبه پستى واقع شده‌اند، اما وزرا به‌واسطه نداشتن قانون آن اقتدار را ندارند که تغییر و تبدیل بدهند. لهذا اگر این اقتدار را به آن کمیسیون بدهند که از طرف مجلس مقدس این هیات علاوه از تنظیمات اداره اشخاص را هم رسیدگى نموده هر‌کس به اندازه لیاقتى که دارد کار رجوع شود ادارات خیلى منظم خواهد شد و به عقیده بنده وجود این کمیسیون منتج ثمرات مفیده خواهد بود.

آقا سید‌حسن تقى‌زاده: این کمیسیون که گفته شد بسیار خوب است، اما نه رسمى است نه قانونى و تازه می‌خواهیم ایجاد نماییم. پس باید اول لزوم او را بدانیم و احساس کنیم آن وقت در ترتیب آن مذاکره بشود. امروزه احتیاج ما به این کمیسیون از پول هم بیشتر است؛ این ادارات پوسیده که از سابق هست حتى خود وزیر هم نمی‌تواند آنها را اصلاح نماید. اما این کمیسیون بدون ملاحظه اصلاح می‌نماید و ادارات وزارتخانه‌هاى ما منظم شده چیزى که همیشه موجب شکایت ماست رفع می‌گردد. اکثر اجزای ادارات امروزه اجزای واسطه هستند و با این اشخاص هم نمی‌شود مملکت را اصلاح کرد و اصلاح آن ادارات هم این‌طور که عرض شد یک پنجه آهنین و بازوى قوى می‌خواهد که بدون ملاحظه هرکس که از او کارى ساخته نیست اخراج کرده و اشخاصى را که می‌توانند از عهده کار برآیند سرکار بیاورند و به عقیده بنده، اگر مجلس مقدس لزوم آن را احساس می‌نماید به اتفاق آرا رای داده و به جهت اینکه این مساله قانون شود از طرف اعلی‌حضرت هم اجازه داده شود که همان‌طور که از طرف مجلس ملى قوه داده می‌شود از طرف اعلی‌حضرت هم اجازه و قوه داده شود که این کمیسیون رسمى و قانونى شده و با آن پنجه آهنین که گفته شد مشغول اصلاح ادارات مملکت شوند.

رئیس: این مطلب اساسا صحیح است و حال محض اخطار قرائت شد و مذاکره در این باب باید نمود که این کمیسیون چه باید بکند و حالا برای اینکه ذهن وکلا مسبوق باشد قرائت شده تا اینکه روز دیگر مطرح بشود در اینکه این کمیسیون چه باید بکند جناب آقاى دبیرالملک معاون وزارت داخله تشریف آورده‌اند برای توضیحاتى که جناب آقاى حاجى امام جمعه از بابت کرمانشاهان و... خواسته بودند.

آقاى حاج امام جمعه: از قرار راپورت‌هایى که از کرمانشاهان و غیره رسیده، اولا نجفعلى‌خان نام منصورالملک هرچه خواسته است در اطراف سنقر و کرمانشاهان کرده است و همچنین قریب سه هزار سوار از کاکاوند در اطراف کرمانشاهان آنچه می‌خواسته‌اند کرده‌اند، ولى از بس که ما این حرف‌ها را شنیده‌ایم دیگر این حوادث از اهمیت و حرف‌ها از اثر افتاده است. حال وزارت داخله در این خصوص‌ها چه اقدامى کرده آقاى معاون وزارت داخله توضیح بدهند.

دبیرالملک: این تخطیات عشایر کاکاوند به نهاوند و کرمانشاهان همیشه در این موقع می‌شده، چون سابق استبدادى در آنجاها بود جلوگیرى می‌شد و بیشتر باعث این تخطى مساله پارسال شد که استعداد کافى در آنجا نبود که در مقابل آن تخطى تنبیه کاملى از آنها بشود، چون پارسال مواخذه از آنها نشده امسال هم اقدام کرده‌اند، فعلا به ظهیرالملک تلگراف شد که ظهیرالملک شهر و اطراف شهر را منظم نموده و استعداد فراهم آورده از اشرار جلوگیرى کنند و ایشان هم تا یک اندازه شهر و اطراف شهر را هم منظم کرده‌اند.