خانه کبریتسازی زنجان
محمد شکوهی: تا سال ۱۳۱۵ هجری شمسی زنجان صاحب کارخانه بزرگی نبود؛ البته کارگاههای متعدد مسگری، آهنگری و چاقوسازی در خیابان مسگرها و میدان آهنگران وجود داشتند که کارگران زیادی را به خود جذب کرده بودند یا در خانهها کارگاه فرشبافی و نساجی رونق داشت ولی اکثر آنها در واقع صنایعدستی بودند تا صنعت پیشرفته و اتوماتیک. از طرفی بزرگان شهر و صاحبان امکانات هم بیشتر بازاری، تاجر و یا ملاک بودند و با اینکه میخواستند گامهای بزرگتری در تجارت و تولید بردارند ولی کمتر در شراکت همت به خرج میدادند تا اینکه یکی دو نفر از زنجانیها که با تبریز و تجار تبریزی در ارتباط بودند از یک سرمایهگذار تبریزی به نام شالچی دعوت کردند که کارخانه کبریت سازی را تاسیس کند.
محمد شکوهی: تا سال ۱۳۱۵ هجری شمسی زنجان صاحب کارخانه بزرگی نبود؛ البته کارگاههای متعدد مسگری، آهنگری و چاقوسازی در خیابان مسگرها و میدان آهنگران وجود داشتند که کارگران زیادی را به خود جذب کرده بودند یا در خانهها کارگاه فرشبافی و نساجی رونق داشت ولی اکثر آنها در واقع صنایعدستی بودند تا صنعت پیشرفته و اتوماتیک. از طرفی بزرگان شهر و صاحبان امکانات هم بیشتر بازاری، تاجر و یا ملاک بودند و با اینکه میخواستند گامهای بزرگتری در تجارت و تولید بردارند ولی کمتر در شراکت همت به خرج میدادند تا اینکه یکی دو نفر از زنجانیها که با تبریز و تجار تبریزی در ارتباط بودند از یک سرمایهگذار تبریزی به نام شالچی دعوت کردند که کارخانه کبریت سازی را تاسیس کند. این پیشنهاد مورد استقبال وی قرار گرفت و در سال ۱۳۱۲ شمسی به زنجان آمد. در زنجان قطعه زمینی در شمال شرقی شهر در اختیار وی گذاشته شد و او مقدمات تأسیس و احداث کارخانه کبریت را فراهم آورد که در همان ابعاد قدیمی بازسازی و به موزه صنعت و معدن تبدیل شده است. این کارخانه تا سال ۱۳۵۸ فعال بود در این سال به علت فرسودگی دستگاهها و عدم بازدهی کافی تعطیل شد ولی چون کارگران زیادی در آنجا مشغول کار بودند، کارخانه جدیدی بهنام «زنجانچوب» در شهرک صنعتی شماره یک احداث و کارگران با سابقه کارخانه کبریت قبلی به آن کارخانه منتقل شدند. شالچی کارخانه را به نام کارخانه «کبریت سعادت زنجان» نامگذاری کرد. مدیریت این کارخانه بعدها از شالچی به شخصی به نام «کوچمشکی» منتقل شد که اصالتا از شهر همدان بود. کوچمشکی هم ضمن مدیریت کارخانه که تا نزدیکیهای پیروزی انقلاب ادامه داشت، در کارهای عمرانی سرمایهگذاری کرده و شهرکی را که به نام وی منطقه کوچمشکی نامیده شد، احداث کرد. این شهرک در قسمت بالای کارخانه احداث شده است و بلوار معروف کوچمشکی هم به نام وی است.
کارخانه کبریت سعادت زنجان بعدها به کارخانه کبریتسازی سه ستاره زنجان معروف شد و مدتی در اختیار سازمان صنایع کوچک قرار گرفت. این بنا را میتوان اولین واحد صنعتی زنجان بعد از کارخانه برق به حساب آورد که چند سالی قبل از آغاز جنگ جهانی دوم با سرمایه و مدیریت محمود شالچی در آن شهر احداث شده بود.
ارسال نظر