آتش‌سوزی‌های استانبول

خاندان مجلسی یکی از خاندان‌های برجسته دوره میانی و نهایی صفوی است. دو چهره برجسته آن یکی مرحوم آخوند ملامحمدتقی مجلسی مشهور به مجلسی اول و دیگری فرزندش علامه محمدباقر مجلسی هر دو از رجال علم و عمل در این دوره هستند. مجلسی اول در کتابی که به نام لوامع صاحبقرانی نوشته است، آگاهی‌های مهم تاریخی، مذهبی و اجتماعی در رابطه با روزگار خود آورده است که بخش زیادی از آن می‌تواند در روشن شدن اوضاع اجتماعی این عصر موثر باشد. از جمله اشارات او در این اثر به آتش‌سوزی‌های مکرری است که در آن روزگار دامنگیر استانبول بود. وی در این‌باره می‌آورد: «در قسطنطنیه بسیار می‌شود که در سالی، چندین هزار خانه می‌سوزد، چون غالب خانه‌های ایشان از تخته است و هر شب چند هزار کس مقرر است که در شهر می‌گردند و مردمان را از آتش می‌ترسانند و فایده ندارد و یکی از ثقات (افراد مورد وثوق) که در این اوقات از آن‌جا آمده بود نقل کرد که تا من در آن‌جا بودم، در عرض یک سال اکثر شهر سوخت و گفت هفت مرتبه آتش افتاد و در هر مرتبه چندهزار خانه سوخت و باز ساختند و دو سه هزار بیل‌دار در شب‌ها می‌گردند که چون آتشی به شهر افتد، ایشان از چهار طرف آن‌ محله و خانه‌ها را خراب کنند که آتش از آ‌نجا تعدی نکند.»

منبع: رسول جعفریان، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، جلد سوم، 1379