اوضاع آشفته اوایل صفوی و جنگ‌های شاه اسماعیل و شاه تهماسب با ازبکان و عثمانیان فرصت مناسبی را برای توسعه تجارت برای دولت صفوی فراهم نیاورد و بازرگانی ایران با دیگر کشورها رونق چندانی نیافت. دولت متمرکز، امنیت داخلی، به‌خصوص در راه‌ها و توسعه راه‌های ارتباطی و افزایش نقدینگی اقتصاد کشور را در زمان شاه عباس اول تغییر داد و به مسیر ترقی و تکامل سوق داد. تاثیر این تحول در بازرگانی نمود بیشتری یافت و بازرگانی و تجارت از مهم‌ترین ارکان زندگی اقتصادی شد. رونق اقتصادی، افزایش تولید و توسعه معاملات داخلی و خارجی را در برداشت که نتیجه آن افزایش جمعیت، گسترش فعالیت بازارها و توسعه و تعدد آنها، به ایجاد مشاغل تولیدی و جذب مقادیر زیادی سرمایه در کشور منجر شد. صرافان با در اختیار گرفتن ثروت، گروهی از بازرگانان، تجار، صاحب‌منصبان دولتی و اشراف را با خود همراه کردند. امنیت ایجاد شد؛ اعتماد بیشتری را رواج داد و بسیاری از پرداخت‌ها به صورت غیرنقدی صورت می‌گرفت. این امر حمل‌ونقل و تجارت را آسان‌تر می‌کرد و این روش برای تسهیل و تسریع امور بازرگانی دولت صفویه مفید فایده بود.

با تثبیت اوضاع در این دوره حرفه‌های گوناگونی به‌وجود آمد تا مواد خام اولیه را برای تهیه مصنوعات و امتعه تامین کنند. راه‌های امن ارتباطی کاروان‌های بیشماری را در خود جای داد و شهرهای زیادی از نظر تجارت و تولیدات صنعتی و کشاورزی گسترش یافتند. این امتیاز مختص تجار ایرانی نبود بلکه در اصفهان ملل و اقوام گوناگونی بودند که به بازرگانی و پیشه‌وری اشتغال داشتند. در کنار ایرانی‌ها، هلندی‌ها، تاتارها، شاخه‌های مختلفی از ترک‌ها، یهودیان، ارامنه، گرجی‌ها، انگلیسی‌ها، هلندی‌ها، فرانسوی‌ها، ایتالیایی‌ها و اسپانیایی‌ها زندگی می‌کردند. بارزترین و آشکارترین مظهر این پیشرفت، ایجاد نوعی نظم و ترتیب حرفه‌ای و ایجاد جایگاه مهم و اختصاصی در بازار و محلات شهرها و تجمع و همکاری میان بازرگانان بود.

منبع: سیداحمد عقیلی، تاریخنامه ایران بعد از اسلام، شماره هشتم، 1393.