نظریه‌پرداز نروژی اقتصادسنجی

تریگو هاولمو، اقتصاددان نروژی ۱۳ دسامبر سال ۱۹۱۱ در شهر اسکدزمو به دنیا آمد. او در سال ۱۹۸۹ به‌دلیل تحقیقات نظری‌اش در زمینه اقتصادسنجی و تجزیه و تحلیل ساختارهای اقتصادی موازی، موفق به دریافت جایزه نوبل در رشته اقتصاد شد. او در سال ۱۹۳۳ از دانشگاه اوسلو فارغ‌التحصیل شد. راگنار فریش، اقتصاددان مشهور او را به‌عنوان دستیار خود در موسسه تازه تاسیس «انستیتوی اقتصاد» در اسلو انتخاب کرد. در آستانه جنگ جهانی دوم، هاولمو به ایالات‌متحده آمریکا رفت و پایان‌نامه خود را در سال ۱۹۴۱ در دانشگاه هاروارد گذراند. نتیجه تحقیقات او، توجه به دو مساله بنیانی در رابطه با احتمال آزمون نظریه‌های اقتصادی بود. اول اینکه، روابط اقتصادی غالبا به مجموعه بزرگی از افراد و بنگاه‌ها مربوط می‌شود. بنابراین نمی‌توان متوقع بود که این‌گونه نظریه‌ها به‌طور کامل با آمارهای موجود همخوانی داشته باشند.

ازاین‌رو،‌ سوال نسبتا دشواری که مطرح است این است که همخوانی «قابل قبول» این نظریه‌ها و آمارهای موجود چیست؟ دوم اینکه اقتصاددانان هرگز نمی‌توانند یا به ندرت می‌توانند مثل دانشمندان علوم تجربی دست به آزمایش بزنند. مشاهدات موجود درخصوص نتایج عمل بازارها، حاصل رفتارها و مناسبات گوناگونی است که برهم اثر متقابل دارند. این امر باعث می‌شود که مشکل همبستگی متقابل در استفاده از آمارهای موجود پدید بیاید. تریگو هاولمو در پایان‌نامه دکترای خود و نیز مطالعاتی که پس از آن انجام داد توانست نشان دهد که در هر دو مشکل بنیانی فوق، اگر نظریه‌های اقتصادی به‌صورت احتمال بیان شوند، قابل حل هستند و با استفاده از روش‌های آمار ریاضی و نمونه‌گیری از مشاهدات تجربی می‌توان مناسبات مذکور را استنتاج کرد. هاولمو نشان می‌دهد که چگونه این روش‌ها را می‌توان برای تخمین و آزمون نظریه‌های اقتصادی به کار گرفت و به خدمت پیش‌بینی اقتصادی درآورد. او همچنین نشان داده که تفسیرهای گمراه‌کننده‌ای که به خاطر همبستگی‌های متقابل عوامل از رفتارهای یک عامل اقتصادی ممکن است بشود، غیرقابل اجتناب‌ هستند؛ مگر اینکه همه مناسبات در یک الگوی نظری و به‌طور همزمان برآورد شوند. پایان‌نامه دکترای هاولمو تاثیر عمیقی روی گسترش اقتصادسنجی گذاشت. آثار هاولمو توجه برخی از اقتصاددانان برجسته، از جمله کوپمنز و کلاین را که بعدا برنده جایزه نوبل در اقتصاد شدند، جلب کرد و باعث شد که مبحث روش‌شناسی، به‌خصوص طی دهه ۱۹۴۰، توسعه زیادی پیدا کند. به این ترتیب، شالوده روش‌های اقتصادسنجی جدید ریخته شد. او در سال ۱۹۴۷ به نروژ بازگشت و در سال ۱۹۴۸ استاد کرسی اقتصاد دانشگاه اسلو شد. هاولمو در سال ۱۹۹۹ درگذشت.