تخت‌جمشید به روایت رودنکو

با دقت در آثار تخت‌جمشید به خوبی می‌توان استنباط کرد که همه جا استادان حجار مقید بوده و سعی کرده‌اند موضوع نقش برجسته و چگونگی آن را با اوضاع و احوال محلی که نقش در آنجا جلوه‌گری می‌نموده و زینت‌بخش بوده است ارتباط بدهند. چنانکه در کاخ‌های آپادانا و صد ستون که محل برگزاری جشن‌های رسمی و انجام مراسم سلام بوده صف لشکریان و نمایندگان اقوام ساکن قسمت‌های مختلف کشور به‌صورت‌های گوناگون حجاری شده است و در آستانه‌های مختلف کاخ‌های کوچک داریوش و خشایارشا در هر اتاق نقش مربوط به چگونگی استفاده از آن محل دیده می‌شود. مثلا در اتاق‌های کوچک نقش گماشتگان شاهی با شمعدان و عطردان و حوله و ظرف آب به چشم می‌آید. آنجا که شاه وارد تالار کاخ می‌شود تصویر خدمتگزاران پشت سر او با در دست داشتن حوله و اسبابی که برای راندن حشرات بالای سر شهریار حرکت می‌داده‌اند حجاری شده است و در آستانه بزرگ تالار که شاه از آن جا به بیرون کاخ می‌خرامد علاوه بر حوله و اسباب مزبور چتر آفتابی مخصوص بالای سر شاه حجاری کرده‌اند. همچنین تصویر درباریان و جدال شاه با مظاهر اهریمن که در آستانه‌های اطاق‌های مجاور تالارهای بزرگ تصویر شده است. در حاشیه بزرگ‌تر فرش مکشوف در پازیریک دیده می‌شود که نقش یک مرد سوار بر اسب و پشت‌سر او یک مرد پیاده که افسار آن را از پشت گرفته، تکرار شده است و در برخی موارد هم دو نفر سوار پشت‌سر هم یا دو پیاده به ترتیب فوق پشت‌سر هم قرار دارند.

- پروفسور رودنکو، باستان شناس روسی، از کتاب «مقابر یخزده سیبری: سوارکاران عصرآهن مدفون در پازیریک»