مطالبات صنعت دارو در چند پرده

محمدمهدی خورشیدوند/مدیرعامل شرکت داروسازی رازک امروزه تقریبا تمام صنایع کشور با مشکل تامین ارز روبه‌رو هستند، با این حال از یک سو نیاز ارزی صنایع گوناگون با هم متفاوت است و از سوی دیگر میزان امنیت و ضریب استراتژیک بودن صنایع نیز با هم فرق می‌‌‌کند. صنعت دارو از جمله صنایع استراتژیکی است که از نظر گردش مالی صنعت کوچکی محسوب می‌‌‌شود و سازمان غذا و دارو و بانک مرکزی باید دلیل عدم تخصیص به موقع ارز برای این صنعت را تشریح کنند.

البته قابل درک است که دولت با محدودیت‌‌‌های تامین منابع ارزی روبه‌‌‌رو است، اما آزادسازی قیمت ارز در صنعت دارو در یک سال گذشته مشکلات واحدهای تولیدی را افزایش داده و برای این منظور ضروری است دولت سوبسیدهایی هدفمند را بر اساس مجاری و مبادی که در اختیار دارد برای صنعت دارو در نظر بگیرد تا مواد اولیه‌‌‌ای که خریداری کرده از طریق مجموعه‌‌‌های امین دولت در اختیار تولید قرار بگیرد و با نظارت دقیق به بخش‌‌‌خصوصی واگذار شود تا بخشی از مشکلات برای حرکت به سمت خودکفایی در صنعت دارو برطرف شود. متاسفانه در حال حاضر بسیاری از شرکت‌‌‌ها اگر ارز هم دریافت کنند به دلیل افزایش دوره وصول مطالبات و مشکلاتی که شرکت‌‌‌های پخش دارو با آنها روبه‌‌‌رو بوده و هستند، مشکلاتی در حوزه نقدینگی دارند و شرکت‌‌‌ها نتوانسته‌‌‌اند نیازهای مالی خود را به موقع تامین کنند و حتی بعضا تخصیص ارزی هم که صورت گرفته سوخت شده است.

از سوی دیگر یکی از مشکلات فعلی شرکت‌‌‌های داروساز تامین مواد اولیه از منابع انحصاری است. انحصار باعث می‌‌‌شود شرکت‌‌‌های وارداتی به هر قیمتی که دلشان بخواهد محصول را به داروساز بفروشند و این اقدامی ‌‌‌ناعادلانه در اقتصاد است که فشار زیادی بر دوش تولیدکننده می‌‌‌گذارد. متاسفانه ملاحظات قانونی و بخشنامه‌‌‌های موجود باعث شده تا خود شرکت‌‌‌ها هم نتوانند ماده اولیه را شخصا وارد کنند و تامین مواد اولیه حتما باید از طریق مجموعه‌‌‌هایی که امکان تولید یا واردات دارند صورت بگیرد. لذا راه‌‌‌حل آن است که با تولید ماده اولیه، اساس و ساختار انحصاری واردات شکسته شود.

مشکل بزرگ دیگر در بازار دارو معضل قاچاق داروست که دلیل آن نیز مناسب بودن قیمت دارو در داخل کشور در مقایسه با قیمت‌‌‌های منطقه‌‌‌ای است که باعث شده قاچاق به افغانستان و عراق رواج یابد. البته رازک در بخش داروهای دامی، توانسته با تعریف بارکد اصالت کالا از طریق یک سامانه مشخص جلوی این موضوع را بگیرد، با این حال قاچاق دارو یک تهدید اساسی برای صادرات قانونی فراهم کرده و از طرفی نبود توازن و تعادل در قیمت تمام‌شده و قیمت نهایی داروهای تولیدی، امکان رقابت را در بازارهای منطقه‌‌‌ای از ما می‌‌‌گیرد.   با آنکه نیروی انسانی در ایران حقوق پایین‌‌‌تری از سایر کشورها دریافت می‌‌‌کند و زیرساخت‌‌‌های تولید به صرفه‌‌‌تر است، اما قیمت بالای ماده اولیه باعث شده تا اثر این مزایا از بین برود و در نتیجه قیمت تمام‌شده تحت‌‌‌الشعاع قرار بگیرد.