«دنیای‌اقتصاد» دلایل کمبود روغن در بازار را بررسی کرد
ضعف مدیریت یا تحریم‌ها؟
اما با حضور در فروشگاه‌های سطح کشور متوجه خواهید شد که توزیع این محصول کماکان به‌صورت قطره‌چکانی است و مصرف‌کننده باید برای تهیه انواع روغن‌های خوراکی کلی دوندگی کند یا در صف بایستد یا اینکه ناچارا به سمت محصولات جایگزین که البته سلامتی آنها را به‌خطر می‌اندازد، برود. این در شرایطی است که برخی فروشگاه‌ها نیز اقدام به فروش یک بطری روغن‌نباتی در ازای ثبت شماره ملی اشخاص می‌کنند. عجیب اینکه برخی فروشندگان عمده روغن‌های خوراکی اقدام به فروش اجباری برخی کالا‌ها در ازای فروش روغن می‌کنند درحالی‌که پیش‌تر مسوولان مختلف اعلام کرده‌اند فروش اجباری کالا به همراه کالاهای موردنیاز مردم تخلف محرز است و با متخلفان برخورد قانونی می‌شود. عباس قبادی معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت اخیرا به خبرگزاری مهر گفته: «روغن مایع خوراکی به وفور در دسترس مردم است!» جالب اینکه عباس تابش رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیز دقیقا همین نظر را داشته است. این صحبت‌ها البته دو جنبه دارد؛ اول اینکه این مقام‌های مسوول شرایط بازار را به‌درستی رصد نکرده و اطلاع دقیقی از کمبود روغن در سطح فروشگاه‌ها ندارند و دوم اینکه تولید و واردات روغن بهبود پیدا کرده اما وجود برخی معضلات مثل فعالیت دلال‌ها در بازار برای سودجویی بیشتر اجازه توزیع مناسب آن را نداده است.
مشکل بعد از عید برطرف می‌شود؟
در همین ارتباط امیرهوشنگ بیرشک دبیر انجمن صنفی صنایع روغن‌نباتی کشور مدتی پیش با اشاره به اینکه در حال‌حاضر نیاز کشور در بخش روغن ماهانه حدود ۱۴۰ هزار تن است، گفت: «بنابر آمار ۶ماهه گمرک، واردات روغن و دانه‌های روغنی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰ درصد کاهش یافته است، اما این موضوع ارتباطی به بحث تولید ندارد. در دی ماه امسال حدود ۱۷۷ هزار تن و در ۲۰ روز بهمن ماه ۱۲۰ هزار تن روغن تولید و روانه بازار شده است.» وی با اعلام اینکه تولیدکنندگان در بخش روغن مایع مشکلی ندارند و با افزایش حجم تولید التهابات بازار را تا حد قابل‌توجهی کاهش داده‌اند، افزود: «این اطمینان را به مردم می‌دهیم در شب عید و فروردین و اردیبهشت ماه سال آینده تولیدکنندگان با تمام توان روند تولید را انجام و نگرانی در این رابطه وجود نخواهد داشت.»
دبیر انجمن صنفی صنایع روغن‌نباتی تصریح کرد: «در بخش روغن نیمه‌جامد هم مشکلاتی در حوزه ارزی و تامین حلب‌ها مطرح بود که تا حدود ۷۰ درصد این مشکلات برطرف و طی روزهای آینده در بخش روغن نیمه‌جامد هم مشکلی نخواهیم داشت.» دبیر انجمن صنفی صنایع روغن‌نباتی کشور البته چند ماه پیش با بیان اینکه هم‌اکنون ۶۰ هزار تن روغن‌خام در گمرکات دپو شده است، گفته بود: «حدود دو ماه است که این روغن‌ها در گمرکات مانده‌اند و مشکل همان بحث تخصیص ارز قابل‌انتقال است و مرتب در حال رایزنی و پیگیری هستیم که این مشکل رفع شود.»
دلیل کمبود روغن
طبق آخرین آمار ارائه‌شده ۸۵ تا ۹۰ درصد روغن پایه و دانه‌های روغنی مورد نیاز برای تولید روغن‌های خوراکی، از خارج تامین می‌شود و تحریم‌های کشور مانع ورود بخشی از این مواد می‌شود. متاسفانه عوامل مختلفی همچون قیمت‌گذاری نامناسب خرید تضمینی دانه‌های روغنی، کمبود ماشین‌آلات و ادوات برداشت و کارخانه‌های فرآوری و ... سد راه تحقق دستاورد مهم خودکفایی شده است. البته به‌جز مورد تحریم‌ها به‌نظر می‌رسد عدم‌ترخیص به‌موقع روغن‌های وارداتی از مبادی گمرک‌های کشور و مشکلات ارزی و انتقال آن، همچنین عدم‌تخصیص ارز برای واردات روغن‌خام توسط بانک‌مرکزی از دیگر دلایل کمبود روغن در سطح کشور بوده است. با این وجود به‌نظر می‌رسد هنوز وعده‌های داده‌شده در خصوص حل مشکل روغن‌مایع و جامد به‌طور کامل عملیاتی نشده و ضروری است که مسوولان مربوطه هرچه سریع‌تر نسبت به ایجاد ثبات در بازار موادغذایی در روزهای پایانی سال اقدامات لازم را انجام دهند.
