رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان سالامبور و چرم در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کرد
هزار توی سیاستگذاریهای اشتباه
می‌گوید: ایران در تولید چرم سنگین (پوست گاو و گوساله) تقریبا نیم درصد و در چرم سبک (پوست گوسفند و بز) تا چند سال گذشته حدود ۵/ ۵ درصد از سهم جهان را به خود اختصاص داده بود. بنابراین جزو کشورهای مزیت‌دار به حساب می‌آید و در صورتی که سیاست‌گذاری‌ها به درستی صورت می‌گرفت، امروز در صنعت چرم یکی از موفق‌ترین و بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این محصول بودیم.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان سالامبور و چرم ایران همچنین در پاسخ به این سوال که آیا واحدهای تولیدی توان تولید سابق خود را حفظ کرده‌اند؟ تصریح می‌کند: امروز منابع داخلی چرم سنگین به حدی است که تقریبا می‌توانیم تقاضای داخل را تامین کرده و بخش کوچکی از آن را صادر کنیم، اما با توجه به اینکه میزان مواد اولیه چرم یعنی پوست سنگین، در کشور نسبت به پوست سبک کمتر است، واحدهای تولیدی کمتری در این زمینه فعال باقی مانده‌اند.
وی افزود: متاسفانه از اوایل دهه ۹۰ شاهد افت تولید در استان آذربایجان‌شرقی (تبریز) که قطب صنعت چرم سنگین ایران است و روزگاری بالغ بر ۴۰۰ واحد تولیدی در آن فعالیت داشت، بوده‌ایم. لاهوتی نبود تکنولوژی و ماشین‌آلات مدرن و بالا بودن قیمت مواد شیمیایی در کنار دانش فنی پایین را از جمله دلایل جاماندگی ایران در صنعت چرم سبک ارزیابی می‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا نتوانستیم از تولید محصولات نیمه ساخته به محصول نهایی در صنعت چرم برسیم؟ می‌گوید: در اوایل دهه ۷۰ به‌دلیل مسائل زیست‌محیطی فعالان این صنعت را از جنوب تهران به شهرک صنعتی چرمشهر در اطراف ورامین منتقل کردند که ضربه‌ای مجدد به صنعتی بود که مورد حمایت قرار نگرفته بود.
وی همچنین به وضع عوارض صادراتی برای محصولات سالامبور اشاره می‌کند و می‌افزاید: در دولت دهم در شرایطی که مشکلات ارزی بر کشور غالب شده بود، تحت عنوان خام‌فروشی برای صادرات برخی از کالاها عوارض وضع کردند.
لاهوتی عدم‌عضویت ایران در سازمان تجارت‌جهانی را دلیل دیگر تضعیف صنعت چرم دانست و تاکید کرد: رقبای جهانی ما در صنعت چرم سبک ترکیه، پاکستان، هند، چین، اسپانیا و ایتالیا هستند که در صورت رسیدن به سطح چرم‌سازی به‌دلیل عضویت در WTO معاملاتشان فاقد تعرفه بالا است، اما صادرکننده ایرانی به‌دلیل عدم عضویت ایران در این سازمان با تعرفه‌های ۱۵ تا ۲۰ درصدی مواجه می‌شود، بنابراین رقابت‌پذیری ما در بازارهای هدف سخت‌تر می‌شود.
وی ضمن انتقاد از تغییر ساختار وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: مجموعه‌ای که باید مدیریت صنعت چرم را به عهده بگیرد، حذف شده و این نشان می‌دهد که این صنعت برای سیاست‌گذاران و مجریان فاقد اهمیت بوده است.
لاهوتی در ادامه به مشکلاتی که تولیدکنندگان شهرک صنعتی چرمشهر دارند اشاره می‌کند و می‌گوید: اولین مشکل شهرک صنعتی چرمشهر جانمایی آن است؛ چراکه هیچ‌گونه هماهنگی با صنایع پوست و چرم ندارد. بیشتر صنایع چرم‌سازی دنیا در مناطق مرطوب بنا شده‌اند درحالی‌که شهرک صنعتی چرمشهر در خشک‌ترین و کویری‌ترین منطقه در جنوب شرقی تهران بین ورامین و فشافویه قرار دارد. نکته دوم، صدور بی‌رویه پروانه‌های بهره‌برداری بدون توجه به ظرفیت‌ها و مواد اولیه داخلی در دهه ۷۰ بود. نکته سوم اینکه واحدهای تولیدی در سطح پراکنده هستند درحالی‌که در کشورهای دیگر واحدهای چرم‌سازی در ارتفاع ایجاد می‌شود. زمانی که واحدها در سطح پراکنده می‌شوند، هزینه خدمت‌رسانی و نگهداری افزایش یافته می‌یابد. نکته چهارم زیرساخت‌ها است؛ زمانی که یک صنعت آلاینده تشخیص داده شده و در منطقه‌ای کویری ایجاد می‌شود در وهله اول باید بسترهای آن فراهم شود.
لاهوتی خاطرنشان کرد: امروز پس از حدود ۳۰ سال از افتتاح شهرک صنعتی چرمشهر هنوز تصفیه‌خانه و محل دفن زباله و پسماندهای آن تعیین تکلیف نشده است.ضمن اینکه پس از یک سال و نیم پیگیری از سوی اتحادیه از طریق شورای گفت‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی اتاق تهران موضوع کماکان حل نشده است.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان سالامبور و چرم ایران با انتقاد از محدودیت‌هایی که اداره استاندارد ایجاد کرده است، می‌گوید: تغییر مقررات اداره استاندارد در زمینه برخی از کالاهایی که هیچ ارتباطی با این بخش ندارد می‌تواند به رشد این صنعت کمک کند. به‌عنوان مثال وت‌بلو از زمان ورود به واحد تولیدی تا تبدیل شدن به چرم آن‌قدر فعل‌وانفعالات شیمیایی روی آن صورت می‌گیرد که نیاز به دریافت استاندارد برای محصول نیمه ساخته وت‌بلو نیست چراکه نه با سلامت مردم در ارتباط است و نه مستقیما به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد. وت‌بلو پس از ورود به چرم‌سازی تبدیل به محصول نهایی می‌شود و ترکیب کالا و محصول به‌صورت کامل تغییر می‌کند و هیچ ارتباطی به استاندارد ندارد اما امروز یکی از موانع اصلی ما برای واردات مواد اولیه وت‌بلو مشکل استاندارد است. همچنین در بحث پوست و سالامبور به شدت با موانع دامپزشکی مواجه هستیم. بنابراین یکی از روش‌های حمایت از تولید می‌تواند تسهیل واردات پوست باشد. ما ظرفیت‌های بسیار خوبی داریم که جدای از تامین تقاضای داخل می‌توانیم به سمت صادرات نیز حرکت کنیم؛ چراکه کالاهای ما در چرم سنگین قابل رقابت با کالاهای ساخته شده در دیگر کشورها است، اما در چرم سبک مشکلات ما بسیار بیشتر است.
لاهوتی معتقد است که راه نجات صنعت چرم ایران حرکت به سمت ایجاد ارزش افزوده بالاتر است همچنین باید شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری مشترک با صاحبان صنایع چرمی نامدار صورت گیرد تا بتوانیم خطوط تولیدی را با سرمایه‌گذاری خارجی به‌روزرسانی می‌کنیم.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان سالامبور و چرم ایران در پایان خاطرنشان کرد: تولیدکنندگان داخلی توان واردات ماشین‌آلات با دلار ۱۷ هزار تومانی را ندارند، بنابراین با استفاده از ظرفیت‌های خارجی می‌توان برای واردات این ماشین‌آلات با سرمایه خارجی اقدام کرد. اگر ما با سرمایه‌گذار خارجی به تولید چرم اقدام کنیم، می‌توانیم با استفاده از حضور شریک خارجی به سهولت وارد بازارهای خارجی شده و با ایجاد برندینگ تبدیل به صادرکننده محصول شویم.
دستورالعمل عدم پیگیری چک‌های برگشتی کمرشکن است
از سوی دیگر رئیس اتحادیه فروشندگان چرم و لوازم کیف و کفش تهران بر این باور است که بانک‌مرکزی با وضع دستورالعمل جدید مبنی بر عدم پیگرد قانونی در برگشت چک‌های بانکی، ظلم مضاعفی به بسیاری از افراد و صنوف کرده است.
سعید حیاتی با بیان اینکه قانون جدید در واقع خشک و تر را با هم سوزاند، افزود: این قانون ثباتی برای پرداخت دیون مالی برای خریداران باقی نمی‌گذارد و فروشنده شرایط بحرانی‌تری را باید به جان بخرد، از سوی دیگر بسیاری از افرادی که در نیمه اول سال ۹۸ چکی را برای نیمه دوم سال ۹۸ صادر کرده بودند نیز با خیال راحت، خود را موظف به پاس کردن چک نکرده و از بازپرداخت بدهی خود طفره می‌روند، قوانین قضایی برای افرادی که تعهد ندارند منجر می‌شود تا حقوق افراد متضرر حفظ شود، این حق را بانک‌مرکزی به افراد برگرداند.
حیاتی در ادامه بیان کرد: در صنف چرم برخی با نام سینه دفتری فعال هستند، این طیف از کسبه دارای دسته چک و دفتر محاسبات نیستند و بعضا سواد کافی هم ندارند، این دسته از افراد کاسبانی هستند که تنها با تجربه کار را یاد گرفته‌اند و مغازه‌هایشان به اندازه تنها یک زیرپله بوده و توان معاملات بزرگ را ندارند، چگونه در این شرایط می‌توانند معامله کنند، اینان کارگاه‌های کوچک کشور هستند که تعدادشان نیز کم نیست، با شرایطی که حاکم شده معامله و کسب‌وکار از این افراد سلب شده است.
حیاتی تصریح کرد: کارگاه‌ها و صنوف تحت‌پوشش این اتحادیه ۳۰ سال متوالی است که برای کارگران خود حق بیمه بیکاری پرداخته‌اند؛ اما اکنون که زمان دریافت این بیمه است، سازمان تامین‌اجتماعی همکاری لازم را ندارد، سازمان با گردش مالی و اشتغال‌زایی کارفرمایان فعال است و اگر کارفرمایان نتوانند به کار ادامه دهند و فشار مالی، نقدینگی این افراد را نابود کند، کشور با انبوهی از بیکاران مواجه و بار سازمان تامین‌اجتماعی بسیار سنگین خواهد شد، سازمان‌های امور مالیاتی و بیمه تامین‌اجتماعی، اکنون حال کارفرمایان و صنوف آسیب‌دیده را درک کنند.
وی همچنین در خصوص فعالیت کارگروه بررسی و پیگیری مواد اولیه پوشاک بیان کرد: کارگروه بررسی و پیگیری مواد اولیه پوشاک عملکرد ارزنده‌ای داشته است، به‌طوری که در برهه‌ای از زمان آسیتن مورد نیاز در صنعت کفش که از جمله مواد مورد نیاز برای تولید چسب کفش و کیف است و در صنف چرم به فروش می‌رسد، دچار بحران و کمبود شده، کانتینر‌های حامل آسیتن در گمرک تهران معطل ترخیص بودند که به همت و تلاش کارگروه پوشاک این کار سرعت پذیرفت و در سطح بازار فراوانی این محصول منجر به شکست قیمت‌ها و تعادل در کالاها شد و مازاد بر آن نیز صادر شد. بنابراین درخواست دارم این کارگروه با توانی بیش از گذشته به فعالیت خود ادامه دهد. به گفته حیاتی کشور روسیه در خصوص واردات کالاهای چرمی از ایران بازار بسیار مناسبی دارد که اکنون موانع دولتی امکان توسعه صادرات را از بین برده است.
