بزرگ‌اندیشی ایرانی در توسعه صنعتی

ضیا رشوند

کارشناس ارشد مدیریت صنعتی در شهرک‌های صنعتی قزوین

به لحاظ جامعه‌شناسی، ایرانی، جماعت بزرگ بین و بزرگ خواه است. این ویژگی حتی در حرفه و زندگی روزمره نیز نمود دارد. وقتی وارد میوه‌فروشی می‌شویم به دنبال میوه‌های درشت و بزرگ هستیم. تلاش می‌کنیم تا خانه بزرگ و ایده‌آل با هال و پذیرایی بزرگ داشته باشیم. دفترکار بزرگ با میز عریض و طویل، مغازه بزرگ، باغ بزرگ و ماشین بزرگ. بزرگ خواهی و بزرگ اندیشی بر زندگی و دنیای کسب و کار جماعت ایرانی سایه انداخته است. این موضوع باعث شده است که در سیاست‌های توسعه صنعتی کشور نیز صنایع بزرگ بیشتر مورد توجه و حمایت قرار بگیرند و نگاه‌های توسعه‌ای غالبا به صنایع بزرگ باشد.

در سال‌های بعد از انقلاب انواع وام و اعتبارات کلان به صنایع بزرگ اختصاص داده شده است. در مقابل توجه و حمایت مالی و معنوی از صنایع کوچک و متوسط کشور مغفول مانده است.

در افتتاح‌های صنعتی این سال‌ها با پیروی از همان رویه بزرگ بینی مدیران و مسوولان ارشد دولتی، بیشتر صنایع بزرگ را افتتاح کرده‌اند و صنایع کوچک هیچگاه در افتتاح‌ها دیده نشده است. سهم ۹۰ درصدی صنایع کوچک و متوسط از کل صنعت کشور با میزان اشتغال ۶۰درصدی مبنای خردمندانه‌ای است که صنایع کوچک ومتوسط محور توجه جدی قرار بگیرند، همچنین صنایع کوچک بزرگ‌ترین مزیتی که دارند این است که براساس مزیت‌های منطقه‌ای و بومی شکل گرفته‌اند که از فرصت‌ها و چالش‌های یکسان برخوردار بوده و در یک رابطه تکمیل کنندگی، محصول مشترک ارائه می‌دهند که در ادبیات اقتصادی به «خوشه‌های صنعتی» تعبیر می‌شوند.

توسعه صنعتی کشور با رویکرد خوشه‌ای، از سال ۱۳۸۶ محور کار سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران قرار گرفته است و انواع مدل‌های توسعه‌ای همچون تورهای صنعتی، خوشه‌های صنعتی، شبکه، پیمانکاران فرعی، آموزش‌های مهارتی و مدیریتی، اعطای تسهیلات اعتباری و فنی و توسعه بازار درحال انجام است. نکته قابل یادآوری اینکه با توجه به گستردگی صنایع کوچک و تعداد زیاد آن بودجه توسعه صنایع کوچک و متوسط کشور باید متناسب و درخور توجه باشد، چرا که در شرایط کنونی هم اشتغال کشور را تضمین می‌کند هم وابستگی را کمتر می‌کند. شاید اگر پیشتر سهم انکارناپذیر صنایع کوچک را مدنظر قرار می‌دادیم با مشکلات عدیده‌ای که امروزه صنایع بزرگ با آن دست به گریبانند همچون بدهای بانکی و ورشکستگی، مواجه نمی‌شدیم.