راهبردهای کارآفرینی بانوان زنجان

دنیای اقتصاد، زنجان، اسدالله قربان‌زاده: برای تحقق توسعه اجتماعی، تسریع فرآیند توسعه اقتصادی و محقق شدن عدالت اجتماعی، چنانچه به زن به‌عنوان نیروی فعال و سازنده نگریسته شود، تاثیر بسیاری در روند توسعه و افزایش کمی و کیفی نیروی انسانی آن جامعه خواهد داشت.

بی‌شک به عنوان نیمی از نیروی فعال جامعه می‌توانند گام‌های موثری برای توسعه و عدالت اجتماعی بردارند.

گذر از دوران تحریم و ورود به روزهایی که بتوان کسب‌وکار را رونق داد، فرصت مناسبی است تا زنان کارآفرین در بخش‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی توانایی‌های خود را به نمایش بگذارند.

گسترش فعالیت‌های این قشر از جامعه که نقش تاثیرگذاری در توسعه اقتصادی کشور دارند، بر کسی پوشیده نیست و به این منظور نگاه ویژه به رونق کسب‌وکار آنها حائز اهمیت است.

این در شرایطی است که در چند سال گذشته زنان کارآفرین به‌دلیل شرایط نامساعد حاکم در اقتصاد کشور روزگار سختی را در تولید سپری کرده‌اند و این روزها امید دارند در سایه تدبیر دولت و مساعد شدن تعاملات با سایر کشورها فعالیت‌هایشان رونق یابد.

با این شرایط راهکار توسعه کسب‌وکار زنان کارآفرین در دوران پساتحریم چیست؟

پساتحریم، اقتصاد پساتحریم و کلماتی از این دست را امروزه زیاد می‌شنویم، تقریبا تمامی کارشناسان اقتصادی و آنانی که دل در گرو پیشرفت و اعتلای اقتصاد این مرز و بوم دارند، با رقم خوردن شرایط جدید و رفع تحریم‌ها در اندیشه چگونگی شکل‌گیری اقتصاد کلان پساتحریم هستند. یکی از موضوعات مهم به این منظور جایگاه زنان کارآفرین و شرایط اجتماعی و اقتصادی کسب‌وکارهایی است که آنها در سال‌های اخیر با تلاش توانسته‌اند در فضای تجاری به آن دست یابند.

در استان زنجان نیز به‌دلیل حاکم شدن شرایط خاص اقلیمی و برخی زیرساخت‌ها می‌توان به آینده روشن زنان کارآفرین امیدوار بود.

در این رابطه دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان می‌گوید: در مراکز دانشگاهی بانوان تلاشگر عرصه تولید با داشتن کسب‌وکار شخصی در حوزه‌های گوناگون علمی با اتکا به اندوخته‌های علمی خود دست به کارهای بزرگی زده‌اند.

نیما ظهیریان با بیان اینکه بانوان در حوزه تجارت الکترونیک نیز موفقیت‌هایی در راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها کسب کرده‌اند، بر ایجاد بسترهای حمایتی ویژه کارآفرینی زنان از جمله معافیت‌های مالیاتی و حق بیمه سهم کارفرما در۳ سال اول راه‌اندازی کسب‌وکار تاکید کرده و می‌افزاید: توسعه ظرفیت مدیریت از طریق آموزش و خدمات مشاوره‌ای برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط بانوان، ضروری است. به گفته وی، ایجاد اشتغال از طریق ترویج خوداشتغالی و نیز کسب‌وکارهای کوچک با محوریت صنایع دستی و هنرهای تزئینی در میان زنان مستعد نیز میسر است.

ظهیریان ادامه می‌دهد: در شرایط پس از تحریم زمینه برای ورود سرمایه‌گذاری خارجی فراهم می‌شود و لازم است با نگاه کارشناسانه برای استفاده بهینه از سرمایه‌های ملی و توسعه نقش جمعیت فعال اقتصادی قدم برداشته شود. وی با بیان اینکه با برنامه‌ریزی صحیح و مدون می‌توان به ایجاد کسب‌وکارهای مولد و ماندگار اقدام کرد، اعلام می‌کند: توجه ویژه به سرمایه انسانی جوانان فارغ‌التحصیل دانشگاهی به‌خصوص دختران فارغ‌التحصیل ضروری است، با این حال به نظر می‌رسد، تحقق این اهداف با تشکیل یک مثلث کاری با اضلاع وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و تشکل‌های بخش خصوصی میسر خواهد بود.

دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان برای توسعه ظرفیت مدیریت زنان صاحب کسب‌وکار و کارآفرین در زنجان پیش‌بینی می‌کند: ایجاد مراکزی برای پرورش ایده‌های کاربردی به‌منظور ایجاد کسب‌وکارهای عملی با محوریت زنان در سایه توجه و برنامه‌ریزی مدون در این حوزه می‌تواند، نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیکاری و نداشتن شغل برای زنان به همراه داشته باشد.

به گفته ظهیریان، پویایی و نشاط این بخش مهم جمعیتی نقش بسزایی در افزایش بهره‌وری و تولید با درآمد بالاتر و ارتقای رفاه ملی دارد.

اهمیت دادن به حضور زنان

مطالعات متعددی در مورد موقعیت زنان در سطوح منطقه‌ای، ملی، میزان اشتغال آنان و عوامل بازدارنده فعالیت زنان، نگرش‌ها و تمایلات زنان و نقش زنان در توسعه انجام شده که در این مطالعات آماده‌سازی افکار عمومی ملت‌ها، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان برای حل مشکلات مربوط به دستیابی زنان به اشتغال بیشتر در اولویت بوده است.

در بررسی عوامل موثر بر توسعه اقتصادی، اجتماعی کشورها، توجه به نیروی انسانی و تخصص مطرح است؛ بنابراین سخن از اشتغال زن و رابطه آن با توسعه نیز امری ضروری است. اکنون حدود ۸۰ درصد اقتصاد کشور وابسته به دولت بوده و تنها۲۰ درصد خصوصی است که از این میزان سهم تعاونی‌ها ۵ درصد است. با این حساب برای رونق کسب‌وکار زنان کارآفرین در دوران پساتحریم باید بیش از گذشته به کار آنها بها داده شود.

در این رابطه یکی از زنان کارآفرین زنجان با تاکید بر اینکه تحریم‌ها تاثیر مستقیم بر رونق کسب‌وکار آنها داشته است، می‌گوید: وابستگی مالی تعاونی‌ها به دولت موجب شده تا در برخی مواقع با چالش‌هایی دست به گریبان شویم و در نهایت به سمت تولید و خدمات با حضور مردم گرایش پیدا کردیم.

مریم ضرابی با اشاره به اوضاع نامساعد اقتصادی بین سال‌های۹۱ تا ۹۳ ادامه می‌دهد: عدم برون‌سپاری نیز موجب شد تا اغلب شرکت‌ها برای حفظ نیروها درآمدها را از سمت پیمانکاری به سمت تولید و خدمات سوق دهند.

وی با تاکید بر اینکه در شرایط بحران اقتصادی فعالیت‌ها بیشتر برای عبور از تنگناها خلاصه شده بود، می‌افزاید: اکنون برای توسعه فعالیت‌ها و رونق کسب‌وکار نیازمند حمایت‌های دولت هستیم و آنها باید منطبق با برنامه پنجم توسعه وظیفه اطلاع‌رسانی و تبلیغات را برای فروش محصولات تولیدی به نحو مطلوب انجام دهند.

به گفته ضرابی دولت در اطلاع‌رسانی با هدف فراهم شدن نیازهای جامعه نقش کمرنگی دارد که موجب شده، تولیدکنندگان در عرضه محصولات با مشکلاتی مواجه شوند.

این کارآفرین استان با تاکید بر اینکه دولت تاجر خوبی نیست و در نقش یک ناظر می‌تواند عملکرد مطلوب داشته باشد، ادامه می‌دهد: دولت به‌منظور تحقق سیاست‌های رونق کسب‌وکار خرد می‌تواند، ارائه خدمات یا فروش را اطلاع‌رسانی کند.

ضرابی با ابراز تاسف از اینکه اداره تعاون، کار و امور اجتماعی در برون‌سپاری فعالیت‌ها و آموزش موفق عمل نکرده است، بیان می‌کند: کارآفرینان زن با تمامی تنگناها توانسته‌اند، سهم خود را در رونق کسب‌وکار به نحو مطلوب انجام دهند.

کارآفرین نمونه استانی که در بخش کشاورزی فعالیت دارد، با تاکید بر عملی‌شدن شعار «ایمنی از مزرعه تا سفره» با هدف ترویج فرهنگ خرید محصولات کشاورزی می‌افزاید: در این راه سوءاستفاده‌هایی از سوی برخی افراد انجام می‌گیرد که باید جهاد کشاورزی استان با هدف رونق کسب‌وکار واحدهای تولیدی کشاورزی از آن جلوگیری کند. ضرابی با اشاره به برچیدن تحریم‌های کشور بعد از توافق هسته‌ای بیان می‌کند: در صورتی که دولت بتواند در آموزش و توسعه تبلیغ قدم بردارد، می‌توان به آینده کسب‌وکار زنان کارآفرین امیدوار بود.

کمک به بهبود و اصلاح سیاست‌های حمایتی از زنان کارآفرین، نهادینه کردن فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، مشاوره‌ای و ترویجی در زمینه کارآفرینی در کنار ایجاد زمینه پرورش ایده‌های خلاق در ورود به عرصه کارآفرینی باید در اولویت برنامه‌ها باشد. در عین حال ساماندهی فعالیت‌های مرتبط با کارآفرینی و کمک به پیوند منطقی و متناسب میان کارآفرینان و دولت و بانک‌ها و سایر ذی‌نفعان در کنار ایجاد شبکه‌های اطلاعاتی و ارتباطی میان زنان کارآفرین در سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی نیز می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.